Shangdu

Dä Artikel behandlet d Summerresidänz Shangdu vom Groosskhan Kublai Khan, wo im Weste au as Xabadz bekannt isch. Für anderi Bedütige vo Shangdu lueg under Shangdu.

42.359722116.179167 Shangdu (chinesisch: 上都, Shàngdū) isch wäärend dr mongolische Yuan-Dünastii d Summer-Residänzstadt vom Kublai Khan gsi, wo Kaiser vo China gsi isch, und vo sine Noochfolger. Si isch 1256 baut worde. Was mä im Weste über Shangdu wäiss, goot uf en aagääblige Bsuech vom Marco Polo im Joor 1275 zrugg.

Shangdu (do Ciandu gschriibe, wie s dr Marco Polo gschriibe het) uf dr franzöösische Charte vo Asie vom Sanson d'Abbeville, em Geograaf vom Köönig Louis XIV. us em Joor 1650. D Charte zäigt au Xandu östlig vo Cambalu, wo s au uf änglische Landcharte vorchoo isch. Cambalu und Pequin si doo zwäi verschidnigi Stedt, si aber in Wirklikäit die gliich Stadt gsi, wo hüte Peking häisst. Wo die Charte zäichnet worde isch, isch Shangdu scho fast drei Joorhundert lang in Ruine glääge.

1369 häi Ming-Drubbe Shangdu erooberet und denn ganz zerstöört. Dr letscht mongolisch Kaiser vo China, dr Togan Temur, het grad no us dr Stadt chönne flüchte.

D Ruine vo Shangdu si sit em Juni 2012 Wältkulturerb. Si ligge hüte am Ufer vom Luan He, wo doo im ene Booge dur die Inneri Mongolei fliesst und „Shandian He“ (闪电河) häisst. Dr Ort ghöört zum Verwaltigsgebiet vo dr Groossgmäind Shangdu im Zhenglan-Banner vom Aimag Xilin Gol vo dr Innere Mongolei im Norde vo dr Volksrepublik China.

Xanadu

Im Weste isch d Stadt au under em Naame Xanadu bekannt, wo uf s Gedichtfragmänt Kubla Khan vom Samuel Taylor Coleridge vo 1816 zrugggoot. Die ersti Stroofe isch:

In Xanadu did Kubla Khan

A stately pleasure-dome decree:

Where Alph, the sacred river, ran

Through caverns measureless to man

Down to a sunless sea.

Uf Dütsch übersetzt:

In Xanadu schuf Kubla Khan

Ein prunkvolles Vergnügungsschloss.

Wo Alph, der heil’ge Strom, durchfloss,

die tiefen Höhlen, unendlich groß,

hinab zum dunklen Ozean.

Xanadu wird vilmol as Metafere für Brunk und Riichdum brucht.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Shangdu_(Yuan-Dynastie)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.