Silveschter

Silveschter oder Altjohr isch e Uusdruck fir dr 31. Dezämber, dr letscht Dag im Johr. Noch em remisch-katholische Hailigekaländer isch dr Papscht Silvester I. († 31. Dezämber 335) dr Hailig vum Dag. No Silveschter chunnt s Neijohr, dr 1. Jänner vum negschte Johr.

Gschicht

Bi dr Römer isch urspringli dr 1. Merz dr Aafang vum Johr gsii. An däm Dag sin di hoche remische Beamte in ihri neie Ämter yygfiert wore. Ab em Johr 153 v. Chr. isch dää Wächsel zum 1. Jänner chuu un schließlig isch mit em Julianische Kaländer 46 v. Chr.au dr Aafang vum Johr uf dr 1. Jänner glait wore.

Im chrischtlige Mittelalter isch dr Johreswächsel zerscht unterschidlig aagnuu wore, zmaischt an dr Wynäächte oder an Drechenig. Glychzytig mit dr gregoriánische Kaländerreform isch dr 31. Dezämber as letschte Dag vum Johr feschtgsetzt wore, ändgiltig anne 1691 dur dr Papscht Innozenz XII..

Bruuchtum

Dr Silveschter isch e alte Loosdag, in e Huffe Bryych solle Glick un Verlauf vum negschte Johr vorhärgsait wore, z. B. dur Bleigieße, dur bstimmti Bretli, wu bache wäre, usw.

Am zwelfi znaacht lyte vu dr maischte Chilche alli Chilcheglocke s nei Johr yy, dr Johreswächsel wird mit Fyyrwärch gfyyrt. S wird mit Sekt aagstoße, mer winscht sich „e guets Neis“ oder „Proscht Neijohr“. Gässe wäre z. B. Neijoorsbrätschele.

In e Dail Gegnige gehn Neijohrssänger ume un singe Lieder, zum Dail scho am Nomittag, zum Dail zoobe. Doderfir chemme si derno Gschänk oder ebis z Drinken iber. Im Kanton Appezell gehen d Silveschterchlaus ume.

In dr zwoote Helfti vum 20. Johrhundert sin in vil Stedt Silveschterlaif ufchuu, z. B. z Berlin, z Frankfurt, z Berlin, z Stuegert usw. Dr Zürcher Silveschterlauf wird syt 1977 durgfiert, aber als scho Mitti Dezämber.

Im dytsche Färnseh wird syter anne 1972 an Silveschter d Sändig „Dinner for One“ uusgstrahlt, im Schwyzer Färnseh syter 1989.

Literatur

Neujahr. In: Eduard Hoffmann-Krayer; Hanns Baechtold-Staeubli: Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens: Mauer- Pflugbrot, Walter de Gruyter, 2002, ISBN 3110065940, ISBN 978-3110065947, Spalte 1021 ff.

Weblink

Commons: Silveschter – Sammlig vo Multimediadateie

Silvester im dütschsprochige Wikisource

Idiotikon: Bd. III, 60 Nüw-Jâr, Bd. 7, 863 Silvëster.