Simone Luzzatto

e Rabbiner im Ghetto vo Venedig im 17. Joorhundert

Simone Luzzatto (au Simha Luzzatto, Simchah Ben Itzaq; * 1582; † 6. Januar 1663 z Venedig[1]) isch e Rabbiner im Ghetto vo dr Republik Venedig im sibzäänte Joorhundert gsi.

Lääbe und Wirke

ändere

Dr Luzzato isch us ere Familie choo, wo im 16. Joorhundert us dr Lausitz uf Venedig iigwanderet isch.[2]

Er isch vo de bekanntiste Rabbiner z Italie usbildet worde. Sini Response, Uslegige vo de jüüdische Schrifte, si zu sinere Zit bekannt gsi und mä het über sä innerhalb vo de jüüdische Gmäinde diskutiert.

Si berüemtists Wärk Discorso circa il stato de gl'Hebrei, et in particolar dimoranti nella Città di Venetia «Diskurs über e Status vo de Juude, bsundrigs über die wo in dr Stadt Venedig woone» isch im Joor 1638 in ere Zit entstande, wo d Juudeverfolgige wider aagfange häi. Dr Luzzatto het s Wärk gschriibe mit em Blick uf d Staatsfüerig vo dr Republik Venedig und het argumentiert, ass es für s Land vo Vordäil weer, wenn d Juude dört toleriert wurde. ooni d Juude wurde usländischi Kauflüt dr Handel übernee und die chönnt dr Doosche nid kontrolliere.

Im Luzzatto si Schrift isch uf Italiänisch verfasst gsi und het d Regierig vo Venedig chönne überzüüge und verhinderet, ass d Juude us em Ghetto verdriibe worde si.[3] E Nöiuflaag isch 1976 bi A. Forni Editore z Bologna uusechoo.

Luzzatos Grab befindet sich amf dem jüdischen Friedhof des Lido von Venedig.

Schrifte

ändere
  • Discorso circa il stato de gl'Hebrei et in particolare demoranti nell' inclita Città di Venezia. Venezia: Calleoni 1639. Noochdruck Bologna 1976.
  • Socrate overo Dell'humano sapere ... opera nella quale si dimostra quanto sia imbecile l'humano intendimento, mentre non è diretto dalla divina rivelatione. Venezia: Tomasini 1651. Gewidmet dem Dogen Francesco Molin und dem Senat von Venedig.
  • Giuseppe Veltri et al. (Hrsg.): Scritti politici e filosofici di un ebreo scettico nella Venezia del Seicento, Bompiani, Mailand 2013, ISBN 978-88-452-7295-0.

Litratuur

ändere
  • Constantin von Wurzbach: Luzzatto, Simon. In: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich.  Bd 16. Verlag L. C. Zamarski, Wien 1856–1891, S. 183 (uf Wikisource).
  • Riccardo Benjamin Bachi und Moses Avigdor Shulvass (Vorrede): Ma'āmār 'al Jehudē Vēnēṣia (Discorso....), Bialik Institute (Mosad Bialik), Jerusalem.
  • Ariel Viterbo: Socrate nel Ghetto. Lo scettismo mascherato die Simone Luzzatto, in: Studi Veneziani N. 38, 1999, S. 79–128.
  • Vasileios Syros: Simone Luzzato's Image of the Ideal Prince and the Italian Tradition of Reason of State.The Historical Background of Luzzatto’s Political Ideas. In: Redescriptions: Yearbook of Political Thought and Conceptual History. Münster 2005. S.157–182. [1] (PDF; 207 kB)

Weblingg

ändere

Fuessnoote

ändere
  1. Simone (Simcha) Luzzatto in dr Jewish Encyclopedia, abgrüeft am 3. Februar 2011
  2. Lisa Saracco: Luzzato. In Treccani.
  3. Dr Giuseppe Veltri in dr FAZ vom 5. Januar 2011, Site N3: Die Welt als Markt und politische Vorstellung