Sprochatlas vu Niderbayern

Dialäkt: Undermarkgreflerisch

Dr Sprochatlas vu Niderbayern (dt. Sprachatlas von Niederbayern, churz SNiB) stellt di sprochgeografische Verhältnis vu dr bairische Dieläkt z Niderbayern dar. Dr SNiB isch e Deilprojäkt vum Bayrische Sprochatlas, s isch an dr Universitet Passau dra gschafft wore. Är stoht in dr Tradition vu dr oberdytsche Chleiruumsprochatlante, wu d Methodik vun ene zerscht vum Schwyzer Sprochatlas entwicklet woren isch.

Method

Untersuchungsgebiet

Dr Regierigsbezirk Niderbayern het vor dr Gebietsreform 907 sälbständigi Gmeine umfasst, derno sin s no 258 gsi. S Untersuechigsgebiet isch in Planquadrat mit 7 km Sytelengi yydeilt wore, un us jedem Planquadrat isch ei Ortschaft fir d Befrogig uusgwehlt wore. Fir Stedt isch e chirzer Stadtfrogebuech brucht wore.

Zwische 1991 un 1998 sin 221 Ortsbefrogige durgfiert wore, dervu 201 mit em Hauptfrogebuech, acht mit em Stadtfrogebuech un zwelf Ortsufnahme mit eme Churzfrogebuech.

Frogebuech un Befrogig

In dr Vorbereitigszyt 1989 bis 1991 sin Probebefrogige durgfiert wore, d Ergebnis dodervu sin derno in s Hauptfrogebuech yygschafft wore. S Frogebuech isch no Sachgruppe yydeilt, z. B.: S Vih un syy Pfläg, Heiet, Ackerböu, Wage, Holz, Wätter. Insgsamt umfasst s Frogebuech 2325 Einzelfroge. S Stadtfrogebuech het iber 1900 Froge.

D Antworten sin in ere differänzierte Lutschrift (Teuthonista) mitgschribe wore, wu d Fyynheite vu dr Uussproch exakt dermit cha feschtghalte wäre.

In dr Ortschafte, wu friejer s Glasmacherhandwärch Tradition gha het oder hite no het, isch mit eme eigene Frogebuech noch em Glasmacher-Fachwortschatz gfrogt wore.

Publikation

Uugfehr d Helfti vum gsammlete Matrial wird in Atlasform ufbereitet un vereffentligt. Erschine sin sibe Bänd, mit em Band 3, wu im Februar 2010 erschine isch, isch s Projäkt abgschlosse.

Band 1: H.-W. Eroms, B. Röder, R. Spannbauer-Pollmann: Einführungsband mit Syntaxauswertung. Winter, Heidelberg 2006
Band 2: R. Spannbauer-Pollmann: Wortgeographie I: Der Mensch und sein Umfeld. Winter, Heidelberg 2003
Band 3: S. Ritt-Stadler: Lautgeographie: Vokalismus, Heilberg 2010
Band 4: E. Holzer: Lautgeographie: Konsonantismus. Winter, Heidelberg 2005
Band 5: G. Koch: Formengeographie I: Verbum. Winter, Heidelberg 2007
Band 6: A. Dicklberger: Wortgeographie II: Zugtiere, Transportmittel, Wald und Holz. Winter, Heidelberg 2006
Band 7: G. Meier: Formengeographie: Nomen Heidelberg 2008

Näbeprojäkt

Syntax

In däm Näbeprojäkt sin di sprochgegrafische Verhältnis in dr Syntax erforscht wore. Bi jedere zwote Ortsufnahm isch d Syntax abgfrogt wore. E Uuswärtig un Kartierung zue dr 13 dokumäntierte grammatikalische Fänomen isch im Yyfierigsband zum Sprochatlas vu Niderbayern vereffentligt wore.

Werterbuech vu Niderbayern

E ander Näbeprojäkt isch s plant Werterbuech vu Niderbayern, wu ne Uuswahl us em erhobene Wortschatz soll botte wäre, vor allem au sonigi Uusdruck, wu bi dr Erhebige zum Sprochatlas zuesätzlig ufgschribe wore sin, also Uusdruck, wu nit im Frogebuech sälber din sin.

Dr Sprechende Sprachatlas von Niederbayern

Bi däm Näbeprojäkt handlet s sich um e akustische Sprochatlas, wu in 207 Ortschafte digitali Tonbandufnahme derfir mit eme Frogeboge mit 720 Frogen durgfiert wore sin. Dodrus sin fir di erscht Version vum Sprechende SNiB 110 Uusdruck uusgwehlt wore. Dr Sprechende SNiB isch anne 2004 as CD vereffentligt wore.

Orts- un Flurnämeforschig

Im Ruum Niderbayern fählt bishär e systematischi, flechinedeckendi Erhebig vu dr Orts- un Flurnäme. S git nume einzelni Ortsuntersuechige. In eme Projäkt, wu vu dr EU un dr Universitet Passau finanziert wird, isch d Uussproch vu Orts- , Flur- un Gwässernäme un au Huusnäme in dr Dieläkt vu dr Landchreis Freyung-Grafenau un Regen, un au im tschechische Behmerwald in Tondokumänt gsammlet wore.

Sprochatlas Behmerwald

Fir s Projäkt Sprachatlas Bayerischer Wald und Böhmerwald isch bi Dieläktspröcher im Bayrische Wald un bi dr letschte bairische Dieläktsprächer im tschechische Behmerwald zwische 2005 un 2007 e Frogebuech mit iber 730 Froge abgfrogt wore. E Uuswahl us dr Ergebnis sin as Sprechender Sprachatlas Bayerischer Wald und Böhmerwald (SBuB) vereffentligt wore.

Weblink

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Sprachatlas_von_Niederbayern“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.