Titelblatt vùm Buech La Vigne et le Vin – La Vegne è lo Vén

S Buechtitelblatt vo La Vigne et le Vin – La Vegne è lo Vén (ùff französisch Couverture du livre La Vigne et le Vin – La Vegne è lo Vén) isch s Titelblatt vùm Buech „La Vigne et le Vin – La Vegne è lo Vén“ vùm Walliser Autor André Lagger. Des Buech bhandlet de Wyybau ùn d Terminologi devo in de Gegend vo Chermignon im Wallis, wo hüt en Deil vo de Gmei Crans-Montana isch. Näbem Winzerwortschatz im Walliser Patois sin au no Gedicht im Patois debi. Es isch glychzytig mit em Buech sälber im Joor 2005 im Verlag „Éditions a la Carte“ erschiine. Wer s Titelbild entworfe het isch nit bekannt, aber warschynts isch es nit de André Lagger sälber gsi, sùndern en Grafiker oder sùnscht öber vùm Verlag. Dass de Lagger aber einewäg s ein oder anderi Detail mitentschiide het, chammer nit usschliesse.

S Titelblatt im Konteggscht vùm Buech

Wie bi französische ùn au alemannische Biecher meischtens ieblig, isch s Titelblatt ùff de Vordersyte vùm Buechùmschlag ùffdrùggt worde. Im Gägesatz zue zum Byspil arabische oder hebräische Titelblätter, wo ùff de rächte Syte mit em Rescht vùm Buech bùnde sin, isch s Titelblatt vo „La Vigne et le Vin – La Vegne è lo Vén“ links mit de Syte verbùnde worde. De Grùnd defür isch, dass mer s Französisch grad gnau wie s Alemannisch vo links nooch rächts schryybt, derwyyl mangi andere Sprooche vo rächts nooch links gschriibe werde ùn wägem däm Biecher oder Reisepäss in dänne Sprooche andersch bùnde werde.

S Titelblatt bestoot zum eine uss Teggscht, zum andre au usseme Foti. Bim Teggscht het mer sich für e änder schlichti Schriftart entschiide, warschynts eini vo de Bodoni Berthold Schrifte, mööglicherwys Bodoni Berthold BQ Cond oder Bodoni BE Condensed. Des loot sich aber nit ganz sicher sage. De ganzi Teggscht ùffem Titelblatt isch in Groossbuechstabe gschriibe. Des wird zwar nooch de typografische Regle im Französische änder nit empfoole, isch bi Buechtitel aber e Option, wo de Verleger het. Mer het allerdings, mit de Ussnaam vùm Name vùm Verlag, d Akzänt debi glo, obwohl die im Französische bi Groossbuechstabe viilmool ewägglo werde. Mööglicherwys het mer di richtigi Ussprooch grad vùm Patois welle garantiere.

De Inhalt ùn d Gstaltig vùm Titelblatt

Ganz oobe isch in d Mitti yygrùggt de Name vùm Autor. De Name isch zweimool abdrùggt, ganz oobe in kursive Buechstabe als „ANDRÉ LAGGER“, also syn französische Name, ùn deno gnau drùnter de Name im Walliser Patois, des Mool aber nit kursiv, „ANDRI LAGUIÈR“. De Patois-Name vo öberem aazgee, wo warschynts nit amtlich isch, isch änder ungwöönlig, aber bi eme Buech, wo de Walliser Patois zum Thema het, nit ganz verwùnderlig. Einewäg chammer die Entscheidig als gwagt bezeichne. Bsùnders debi isch, dass mer de französische Name in kursiv gsetzt het, obwool mer eigetli jo främdsproochlichi Wörter in kursiv macht. Vilycht het mer in däm Fall welle en Zeiche setze, dass de Patois in däm Buech die wichtigeri Sprooch isch. Nooch em Name isch deno e gröössere leere Abschnitt, wo öbe en Zehntel vùm ganze Titelblatt yynimmt. Deno chùnt de Titel vùm Buech, also zerscht ùff Französisch „LA VIGNE ET LE VIN“, ùn deno de Patois-Name „LA VEGNE È LO VÉN“. Au do het mer de französische Name in kursiv gsetzt. Mer isch in däm Pùnkt also konsischtent bliibe. Beidi Titel sin in ere fette Schrift gsetzt, wobi aber de französischi Name e weng gröösser wie de Patois-Name isch. Des wiiderspricht deno wiider de These, dass mer de Patois quasi symbolisch het welle als Haupt- oder Matrixsprooch vùm Buech aazeige.

Nooch ere wytere Leerspalte, wo wiider öbe en Zehntel vùm ganze Blatt isch, chùnt deno e Bild, wo öbe d Hälfti vùm Titelblatt yynimmt. Als Bild het mer e Foti ussgsuecht, gnau wie au bimene andre Buech vùm André Lagger, “Chermignon, garde ton patois! Tsèrmegnôn, ouârda lo patouè!”, wo au e Foti ùffem Titelblatt het, aber andersch wie bi “Patois de l'Ancien Lens”, wo nùmme Wappe ùffem Titelblatt het, oder bi “Le Miroir - Lo Mériou”, wommer e eifachi Zeichnig het gno.

S Bild zeigt e typischi Szene vo de Winzer. Warschynts isch es in de Gegend vo Lens ùffgnoo worde, öbis anders würdi jo au chuum en Sinn mache, aber e gnaui Lokalisierig wird ùffem Titelblatt nit vorgno. En Groossdeil vùm Foti wird vo Wyyräbe yygno, wo vùm linke Rand bis in d Mitti vùm Foti gönn. Für e Buech, wo’s ùm de Wyybau goot, chammer die Entscheidig als glùnge bezeichne. In de oobere Hälfti vùm Foti sin deno zwei Alphütte z gsee. Die sin im typische Baustill vo derre Gegend baut. Grad hinter de Räbe ùn grad vo ene goot’s zimli gääch de Berg abe. Am rächte Rand vo de Wyyräbe hogge deno drüü Persone, wommer als wichtigschte Komponente vo däm Foti chönnti bezeichne. Es handlet sich um en Maa, wo im Hintergrùnd hoggt, e Frau (im Vordergrùnd), ùn deno no e dritti Person, wo ussgsträggt am Berghang lehnt. Derwyyl de Maa ùn au d Frau ussgwaggse sin, dürfti es sich bi de dritte Person ùm e Maidli oder e Jùgendlichi handle. Alli drüü vo dänne luege in d Kamera. D Frau het schwarzi Chleider aa, ùn de Maa het en Huet ùff, aber sùnscht sin weenig Details z erkenne. Aagabe zur Idenität vo dänne Lüt, wie au vùm Fotografe fääle ùffem Buechtitel. Mööglicherwys werde si aber im Innre vùm Buech gmacht.

S Bild isch, wie au de Teggscht, nit in Farb drùggt, sùndern in Schwarz & Wyss ghalte. Worùm mer die Entscheidig troffe het, isch nit klar. Vermuetlig isch des Foti doch scho älter ùn gar nit in Farb verfiegbar, oder aber mer het es uss stilistische Gründ lieber schwarz ùn wyss gmacht. Au e Möglichkeit isch, dass mer het welle Chöschte spare, wyl farbigi Tinte jo doch dütli tüürer isch ùn eso d Chöschte vùm Buech hööcher gsi wäre. Vilycht het mer s Buech eso für Patois-Intressierti erschwinglicher mache. Ganz klar beantworte loot sich die Froog aber nit.

Grad ùnterem Bild ùn demit au am ùntere Rand vùm Titelblatt, stoot deno “EDITIONS A LA CARTE”, de Name vùm Verlag. Wie in de Weschtschwyz bi Groossbuechstabe ieblig, het mer d Akzänt ewägglo. Mer muess also Hintergrùndwüsse mitbringe, zume z wisse, dass de Name vùm Verlag eigetli “Éditions à la Carte” isch.

Aasùnschte sin ùffem Titelblatt kei Aagabe zum Inhalt, em Publikationsdatum- oder Ort, oder sùnschtigi Informatione. Die sin warschynts im Innre vùm Buech aabrocht worde.