Emma Herwegh
D Emma Charlotte Herwegh, wo am 10. Mai 1817 z Magdeburg oder z Berlin uf d Wält choo und am 24. März 1904 z Paris gstorben isch, isch e düütschi Revoluzionärin und Frauerächtlerin gsi. Iire Maa isch dr Dichter Georg Herwegh gsi.
Lääbe
ändereD Emma Charlotte Siegmund isch d Dochter vom dütsche Sydehändler Johann Gottfried Siegmund (1789–1865) und dr Henriette Wilhelmine Siegmund, geb. Cramer (1784–1860) gsi. Si het e gueti Schuelbildig übercho, Französisch, Polnisch und Iteliänisch chönne und isch künschtlerisch begabt gsi. Si het au Gedicht gschribe.
Si het sech schynts nid immer so benoo, wie me das z Dütschland von ere Dochter us eme guetsituierte Bürgerhuus erwärtet hätt, so het si öppe gärn graukt und isch mit Pischtole go schiesse, und si het sech sit der Julirevoluzion anne 1830 immer meh für politische Frooge agfange inträssiere. Si isch füre revoluzionär Freiheitskampf vo Polen gsi. Do het si anne 1841 em Stuttgarter Dichter Georg Herwegh syni Gedichte eines Lebendigen gläse, und vo dene revoluzzerische Värs isch si agsteckt worde. Anne 1842 het si dr Herwegh sälber lehre könne, und scho gly het si sech mit em verlobt. 1843 isch z Baden im Aargau iires Hochzyt gsi.
Sid 1843 isch s Herweghs Dehei z Paris gsi. Bi der Revoluzioon z Dütschland anne 1848 isch dr Georg Herwegh mit synere Pariser Dütsche Legioon is Grossherzogtum Baade cho. Wo di badischi Revoluzioon gschyteret isch, het dr Herwegh wider id Schwiiz müese flüchte, s Paar het vo 1851 bis 1866 z Züri gläbt und wo jetz z Baade für d Revoluzzer en Amneschty verchündet worden isch, z Baden-Baden. Dört isch dr Georg Herwegh anne 1875 gstorbe.
D Emma Herwegh het sider meischtens wider z Paris gläbt. Wo si 1904 gstorben isch, het me se i dr Schwiiz z Lieschtel begrabe, grad näben Iirem Maa Georg Herwegh.
D Sache vo dr Emma Herwegh iirem Nochlass ghören em Dichter- und Stadtmuseum Lieschtel.
Literatur
ändere- Georg Herwegh’s Briefwechsel mit seiner Braut. Hrsg. von Marcel Herwegh. Stuttgart 1906.
- Regula Ludi: Herwegh(-Siegmund), Emma. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Dorothea Keuler: Emma Herwegh. Amazone und „Femme politique“. In: Provokante Weibsbilder. Historische Skandale aus Baden und Württemberg. Tübingen 2011, ISBN 978-3-8425-1134-7, S. 149–165.
- Barbara Rettenmund, Jeannette Voirol: Emma Herwegh: die größte und beste Heldin der Liebe. Zürich 2000, ISBN 3-85791-346-0.
- Michail Krausnick: Emma Herwegh – Nicht Magd mit den Knechten! Eine biographische Skizze. Marbach 1998. ISBN 3-929146-74-6.