Furt

Dä Artikel behandlet d Furt als Übberquerigsschtell für è Gwässer. Witeri Bedütige sind under Furt (Begriffsklärig) z finde.

È Furt nennt mò è seichti Stell in èm Bach- odder Flusslauf, wo s Gwässer z Fuèß odder mit Faarzüüg durchquert wörrè cha.

Furt durch d Lachte z Steihorscht

Vokeersgschichtè

Grabkammèrè vum Ti, Szenè: Durchgang durch d Furt (Ägyptè, um 2500 v. Chr.)

Furtè in Flüss sin oft schu annèdubaki bekannt gsi. A sättigè Stellè sin – bsunders im Mittelaalter – zaalrychi Städt un Ortschaftè entschtandè, vo allem au, well dört èn Handelswäg durrègloffè isch un dõdemit Zöll erhobbè worrè sin. S Durchquerè von èm Wasserlauf mit èrè Furt wörd au (durrè)furtè benamst.

Für alli milidärischè Unternämmungè hèn Furtè è grossi Roll gschpillt, èn Vortrupp hèt söttigi Furtè müèsè uffschpürè un erkundè. Mit èm Boot isch dè Fluss befaarè worrè, dõdeby mit Maßschtab un Senkblei d Gwässerdüèfi ermittlèt woorè, bsundere isch diè usskundschafteti Furt uff Löcher im Flussbett übberbrüèft worrè. Bi nèrè schnellè Flièßgschwindigkeit un Spiègelig vo Bäum a dè Wasserobberflächi cha mò vo nèm düèfè Gwässer uusgòò, Sandbänk un churzi Wellè bi Wind sowiè è unruhigi Wasserobberflächi sin è Aazeichè von èrè Furt. Vor dè Passagè von èrè Furt hèt mò è Vyhhärdè meemòls durch d Furt dribbè (am beschtè Küèh, well se zimli langsam gsi sin), um dè Flussgrund feschtzschtampfè, demit d Räder vo dè Fuurwärch sich nit „feschtgsuugèd“ hèn. Bim Flussübbergang isch d Kavallery obberhalb vo dè Furt uffgschtellt worrè, um d Strömig z brèchè, unnèdraa sin Poschtè für d Uffnaam vo Gepäck un Menschè gschtandè, welli vo dè Strömung mitgrissè wurrè sin.

No hüt bruucht mò in Bachläuf vorhandeni Furtè bim Bau vo Waald- odder Wǜrtschaftswäg, wenn dè düère Bau vo Bruggè vomiddè wörrè söll.

Diè a Faarzüüg aagschribbeni Wattdüèfi git diè maximali Ydauchdüèfi im Wasser aa.

Als Furtè sin au d Flussquerungè benamst worrè, wo sich dõdurch uuszeichnèt hèn, dass si lycht z erreichè gsi sin. Sell drǜfft bsunders uff sumpfigi Gebièt i dè norddütschè Düèfebeni zuè. È Byschpill isch diè sumpfigi Flussauè vo dè Randow, wo nu a einèrè Stell è „drochenè“ Uferzuègang botè isch; a sellèrè Stell isch Löcknitz aaglait worrè.

Als technisch aaglaitè Übbergang isch d Fuèßgängerfurt aazluègè.

Nammenskundi

Variantè

Vill Städt un Dörfer drägèd dè Begriff Furt(h) im Nammè, wa uff iri Laag an èrè sötiigè Stell hywyst. Z Norddütschland isch diè glychbedütendi Èndig Wedèl vobreitet. In änglischsprõchigè Ortsbezeichnigè vowendet mò d Nammensergänzig -ford, zum Byschpill Oxford odder Stratford. In holländischè Ortsbezeichnigè sait mò irè voorde odder voort wiè z Vilvoorde, Zandvoort un z Bosvoorde. S latyynische trajectum (‚Furt‘) findet mò au in Maaschtricht, Utrecht un Dordrecht.

Ort mit Furt im Nammè

Durchquerig von èrè Furt i dè Þórsmörk, Island

Furt in Stanhope durch dè Fluss Wear durrè, mit Stei für Fuèßgänger

• Furt (zaalrychi Ort)
• Furth (zaalrychi Ort)
• Fürth (zaalrychi Ort)
• Voerde
• Wedel
• Brody i dè Ukraine und Brody z Polè

zämmègsetzt

• Amersfoort (nõch èm Fluss Amer, hüt Eem)
• Bad Salzdetfurth
• Brod nad Dyjí (dt. Guldenfurt, wörtl. Furt übber d Thaya)
• Bosanski Brod (alemannisch: „Bosnischi Furt“)
• Calvörde (1196 Kollenvorde)
• Český Brod (dütsch Böhmisch Brod)
• Dietfurt un Ditfurth
• Drenschteifurt
• Erfurt
• Füürtale (1318 Fúrtal an dem Rine)
• Frankfort/Main
• Frankfurt (Oder)
• Frankenfurt (hüt Telgte)
• Furttal
• Furtheim (Abgangeni Ortschaft uff dè Gmarkig vo Bolheim im Furtheimer Dal)
• Furth im Waald
• Furtwangè im Mittlerè Schwarzwald
• Haßfurt
• Havlíčkův Brod (früèner Německý Brod / Deutschbrod)
• Herford („Im Heer sini Furt“)
• Kirchentellinsfurt
• Klagenfurt
• Lengfurt
• Mimigernaford (hüt Münster z Weschtfaalè)
• Ochsenfurt
• Oßfurt
• Querfurt
• Salzwedel
• Schweinfurt
• Slavonski Brod
• Staffort (ständigi Furt durch d Pfinz)
• Staßfurt
• Steinfurt
• Steinwedel
• Trennfurt (Stadtdeil vu Klingèbärg/Main)
• Uherský Brod (dütsch „Ungarisch Brod“)
• Vyšší Brod (dütsch : „Hohenfurth“ – au wörtlichi Übersetzig)
• Weddel
• Wendefurth
• Wipperfürth (übber dè Fluss Wupper, wo früèner Wipper gheißè hèt un am Obberlauf sellèn Nammè bhaaltè hèt)
• Železný Brod (dütsch „Eisenbrod“)

Weblinggs

 Commons: Furten – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Furt“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.