Dr Baasler Gärberbrunne

47.555967.5885

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Gärberbrunne isch e Brunne am Gärberbärgli in dr Stadt Baasel. Es isch e chliine Nischebrunne us em Joor 1927 mit eme viereggige Droog. Ooben am Brunne isch en Inschrift mit dr Saag us em 15. Joorhundert, wo verzelt, ass d Baasler, wo si noch em Ungaresturm 917 in d Stadt zruggchoo si und dr Brunne häige welle flicke, im Gärberloch under em Brunne e Basilisk gfunde häige, wo von em dr Naame vo dr Stadt häärchiem.

Gschicht

Dr Brunne wird im 13. Joorhundert zum erste Mol erwäänt as Richtbrunne, wo woorschinlig s Gricht vom Lienertstift dagt het. E zwäite Naame isch vom Zumfthuus vo de Gärber cho, wo sit em 13. Joorhundert bis 1874 am Gärberbärg gstande isch. Es isch e Lochbrunne gsi und d Gärber häi sis Wasser brucht zum d Hüt z butze. S Abwasser isch in e Doole, wo 1410 zum erste Mol erwäänt wird, und denn underirdisch in Birsig gflosse. Im 15. Joorhundert häi d Fümfer immer wider emol Reegle gmacht, wie mä dr Brunne söll suuber bhalte. Us dere Zit stammt woorschinlig au d Legände vom Basilisk, wo im Roote Buech 1476 ufgschriibe isch.

Öbbe denn oder e chli spööter isch im Huus an dr Gärbergass 48 e Baadstube iigrichdet worde, wo iir Wasser woorschinlig vom Gärberloch überchoo het, und s Huus het vo denn aa "zum Nöije Baad" ghäisse, bis s Baad im 17. Joorhundert zuedoo worde isch und vo denn aa s "Alte Baad" gsi isch.

Im 19. Joorhundert het d Obrikäit d Wasserversorgig vo dr Stadt de modärne Bedingige aabasst und 1866 e Druckwassernetz baut, wo s Wasser vom Bruederholz und Grellige bezooge het. Au dr Gärberlochbrunne hätt sötte ufghoobe wärde wil er bakteriell belastet gsi sig. D Lüt häi nid uf en welle verzichte und e Studie vo dr Uni Züüri het zäigt, ass s Brunnewasser umbedängglig sig. So het men en 1878 e chli umbaut, bis mä 1925 an sim Blatz het welle baue. Mä het en versetzt, nöi gstaltet und ans Druckwassernetz aagschlosse.

Kwelle

• Der Gerberbrunnen - Heimstatt des Basler Basilisken vom Mike Stoll, abgrüeft am 6. Juni 2015
• Der Gerberbrunnen (auch Richtbrunnen) uf altbasel.ch, abgrüeft am 6. Juni 2015
• Gerberbrunnen zu Basel, abgrüeft am 6. Juni 2015
• Gerber-Brunnen uf brunnenfuehrer.ch
• Martina Seifert: Komplexe Bilder, Leonhard-Thurneysser-Verlag, 2008, S. 38ff.