Gregor V.

Dr Gregor V., vorhär Brun(o) vu Kärnten (* 972 vermuetli z Stainach im Ennsdal, Herzogdum Baiern; † 18. Februar 999 z Rom), isch Papscht vu 996 bis 999 gsii. Ä isch us em Gschlächt vu dr Salier gsii un isch uf Bedrybe vum Otto III. zum Papscht ghobe wore. Är wird wäg syre Härchumft us em spetere Herzogdum Kärnten au dr erscht dyscht Papscht gnännt; e dytsch Nationalbewusstsyy het si aber erscht ab em 15. Johrhundert bildet un het si erscht im19. Johrhundert nodisno versterkt.

Lääbe

Dr Papscht Gregor V. chrent dr Otto III. (us dr Papscht-Chaiser-Chronik vum Martin vu Troppau, um 1460)

Sarkophag vum Gregor V.

Dr Bruno vu Kärnten isch anne 972 as zweete Suhn us dr Eh vum Otto vu Wormsgau (ab 978 Herzog vu Kärnten) un dr Judith vu Kärnten uf d Wält chuu. Är isch dodermit en Uränkel vum Chaiser Otto em Große gsii. As Ort, wu dr speter Papscht uf d Wält chuu isch, wird Stainach in dr hitige Steiermark iberliferet, wu sy Vater schyns e Herrschaftssitz ghaa het.

Z Worms isch dr Bruno dur dr Erzbischof Willigis vu Mainz uusbildet wore; ain vu syne Lehrer sich dr Griech Johannes Philagathos vu Kalabrie gsii, sy spetere Gegepapscht z Rom. Zerscht het er as Kaplan z Worms gschafft, derno isch er 996, as cheniglige Hofkaplan, zäme mit em Erzbischof Willigis un em Bischof Hildebold, mit sym Verwandte Chenig Otto III. uf däm sy erschti Rais uf Rom gange. Dr Papscht Johannes XV. het dr Chenig gege dr remisch Stadtadel uf Hilf gruefe. Unterwägs isch scho d Nochricht vum Dod vum Papscht yydroffe.

Wu si z Rom aachuu sin, isch dr Kleriker Bruno noch em Wille vum Otto III. am 3. Mai 996 vum ertlige Klerus un em Volk zum Papscht gwehlt wore. Är het si Gregor V. gnännt. No am Dag vu dr Wahl sin dr Gregor un dr zuechimftig Chaiser iber d Rädelsfierer vu dr remische Fronde zue Gricht gockt. Dr Aafierer, dr Crescentius I. Nomentanus, isch uf Bitte vum neie Papscht vu dr Dodesstrof begnadigt wore, dodruf het där em Chaiser dr Dreiaid glaischtet. Mit nume 24 Johr isch dr Gregor V. ain vu dr jingschte Päpscht vu dr Chilchegschicht gsii. E baar Wuche no syre Wahl het er d Otto III. am 21. Mai 996 zum remische Chaiser gchrent.

Dr remisch Adel het dr vum Chaiser yygsetzt Papscht abglähnt. Voreb dr Bruno uf dr Papschtdron chuu isch, isch d Bestzig vor allem Gegestand vu bolitische Intrige vum remische Stadtadel gsii. Wu dr Otto III. 997 Rom verloo het, het dr Crescentius sy glaischtete Dreiaid broche un het mit Hilf vu dr Byzantiner dr glehrt Diplomat Johannes Philagathos zum Gegepapscht Johannes XVI. gege di Främde hebe loo. Ohni dr Schutz vu Chaiser het dr Gregor V. mieße uf Spoleto flichte. Mit dr Unterstitzig vum Otto isch er anne 998 aner uf Rom retuurgchehrt, dr Johannes isch dodruf in d Campagna gflichtet. In eme Durm isch er entdeckt, gruusig entstellt un uf Rom brocht wore. Dr Chaiser het dr friejer Lehrer vum Papscht Gregor V. ohni Auge, Ohre, Nase un Zunge, aber in päpschtligi Hees aaglait verchehrt ume uf eme Esel mit eme Chue-Uter as Chappe in ere Schandprozässion dur Rom jage un un uf Ghaiß vum Papscht Gregor vor e Synod bringe loo. Dert isch dr Gegepapscht Johannes formell abgsetzt wore. No dr Absetzig isch er wider uf em Esel dur d Mängi gfiert wore. Derno isch dr Johannes in e Chloschter abgschobe wore, wun er wahrschyns au gstorben isch. Dr Crescentius I. Nomentanus isch as Aastifter uf dr Ängelsburg gchepft wore.

Nit dr Chaiser un au nit Papscht sin schuld gsii, ass ire Gegener eso gruusig zuegrichtet woren isch, Des Schauspil, wu dr Papscht ghaiße ghaa het, isch aber fir beedi ne argi Schand gsii. Dr Chaiser Otto het si syner Läbdig mit Hailige umgee. Vor em Spektakel z Rom isch jetz dr fascht nyynzgjehrig Aisidler Nilus vu Rossano erschine, wu ai Johr vorhär no dr Gegepascht gwarnt ghaa het, un het bim Chaiser un bim Papscht um Gnad fir dr Gstirzt bäte. Wu beedi ihm des verwaigeret hän, het dr wietig Hailig lut mit em Gottesgricht droht.

Wu dr franzesisch Chenig Robert dr Frumm, e Suhn vum Hugo Capet, ohni d Erlaubnis vu dr Chilche e entfärnti Verwandti ghyrote ghaa het, het em dr Gregor mit em Chilchebann droht un s isch zue me scharfe Stryt chuu, wu noch em Dod vum Gregor sogar 1003/1004 zuen ere Chilchespaltig gfiert het un mänkmol as ais vu dr erschte Interdikt vu dr Chilchegschicht aagliegt wird. Dää Händel ghert no zue dr Folge vum Reimser Schisma (925–948) in dr fieje Regierigszyt vum Robert, wu erscht 997 dur d Vermittlig vum Cluniazenserabt Abbo vu Fleury gegeniber em Gregor V. ändgiltig hän chenne glest wäre. Dr Abbo het der Bruno vu Kärnten guet gchännt un si hän iber vyl Johr enander Brief gschribe.

Dr Epitaph vum Papscht wyst druf aane, ass er nit nume uf Latynisch bredigt het, nai, au uf Altfränkisch un in dr altitaloromanische Volkssproch („lingua vulgaris“), wu mer zu Rom brucht het.

Dr Gregor isch am 18. Februar 999 z Rom im Alter vu 27 Johr gstorbe, wahrschyns an Malaria. S wird au vermuetet, er sei vergiftet wore, doch des giltet as uuwahrschynli. Är isch im Petersdom z Rom an dr Syte vum Otto II. vergrabe, wu as ainzige Chaiser vum Hailige Remisch Rych z Rom gstorbe un dert vergraben isch.

Literatur

• Reinhard Elze: Gregor V. (Bruno). In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 7, Duncker & Humblot, Berlin 1966, ISBN 3-428-00188-5, S. 20.
• Wolfgang Huschner: Gregorio V (996-999). In: Massimo Bray (Hrsg.): Enciclopedia dei Papi. Band 2: Niccolò I, santo, Sisto IV. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2000, S. 107–111 (treccani.it)..
• Wolfgang Huschner: Gregorio V, papa. In: Mario Caravale (Hrsg.): Dizionario Biografico degli Italiani (DBI). Band 59 (Graziano–Grossi Gondi), Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2002, S. 140–144 (italienisch).
• Theodor Lindner: Gregor V. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, S. 626 f.
• Tilman Struve: Gregor V. In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 4, Artemis & Winkler, Münche/Züri 1989, ISBN 3-7608-8904-2, Sp. 1668.

Weblink

 Commons: Gregor V. – Sammlig vo Multimediadateie

• Gregorius V papa im Repertorium „Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters“
• Kärnten, Brun von, In: Salvador Miranda: The Cardinals of the Holy Roman Church, online uf fiu.edu, Websyte vu dr Florida International University, abgruefen am 5. November 2011. (änglisch)
• Ein Salier auf dem Stuhl Petri, Onlineartikel zum Gregor V., us dr Speyerer Bistumszytig Der Pilger

Fueßnote

Vorgänger	Amt	Nachfolger
Johannes XV.	Papscht 996–999	Silvester II.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Gregor_V._(Papst)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.