S Huus zur Mugge

Dialäkt: Baseldütsch

S hütige Huus zur Mugge am Schlüsselbärg bim Basler Münsterblatz isch 1545 baut worde. Vo 1671 bis 1849 isch dört d Universidäätsbibliothek und s erste öffentlige Museum z Basel gsi. S Huus, wo vorhär dört gstanden isch, het dr gliich Naame gha, und 1439 het dört s Konklave stattgfunde, wo dr Papst Felix V. zum Babst gweelt het.

Foti vom Merz 2009

S Huus zur Mugge isch e Baasler Kulturguet, wo für d Region vo Bedütig isch.

Gschicht

Hieronymus Hess: Bsuecher in dr Bildergalerii im Huus zur Mugge, 1837.

S Huus zur Mugge wie s vo 1769 bis 1862 usgsee het.

Am Ort, wo s Huus zur Mugge und dr Hoof, wo zun em ghöört, stöön, het mä Spuure vo Geböid gfunde, wo bis in d Römerzit zrugggöön. Mä het archeologisch chönne bewiise, ass drunder Räst vo dr spootantike Kastellmuure um dr spööteri Münsterblatz si und Grundmuure vom en Kolossalbau, wo mä dänggt, ass es e Geträidspiicher gsi sig.

Dr Vorgängerbau us em Hochmiddelalter isch zum erste Mol 1334/45 under dr Bezäichnig «zer Mugken» erwäänt worde. Es isch äini vo de Drinkstuube vo de Basler Aadlige gsi. In sine dääferete Rüüm het mä noch Durnier uf em Münsterblatz Bankett und Bäll abghalte. Wääred em Basler Konzil isch s Huus e Daagigsgeböid gsi. Au s Konklave het dört stattgfunde, wo am 5. Novämber 1439 dr Herzog Amadeus vo Savoye zum Babst gweelt het, und wo denn am 24. Juli 1440 as Felix V. uf em Münsterblatz mit dr Babstchroone kröönt worden isch. 1477 het dr Basler Rat s Huus übernoo und het s zum stedtische Duechhuus lo umbaue.

Wie s erste Huus zur Mugge usgsee het, do drvo wäiss mä nid vil. Es het zwei Stöck ghaa und säggs Fänster an dr Fassade zum Faanegässli. Im Innere si d Fuessbööde uf drei Äichesüüle gstande und im erste Stock si die Süüle in dr chliine Stuube bis zum Dachstuel uufe. Wäge siner Funkzioon dänkt mä, ass es en usgsproche representative Bau gsi isch. Dr Enea Silvio Piccolomini het s as «palatium amplum» («stattlige Balast») bezäichnet. 1545 isch dr Altbau abgrisse worde und mä het s Huus zur Mugge vo Grund uf nöi ufbaut. 1661 häi d Stadt und d Universidäät s Amerbachkabinett kauft, wo sich bis denn im Huus zum Kaiserstuel befunde het. Das isch e Wunderchammere gsi, wie si bis ins 19. Joorhundert beliebt gsi si. 1671 het mä s Kabinett zämme mit dr Universidäätsbibliothek, wo bis denn im «Undere Kollegium» vo dr Universidäät dehäi gsi isch, in s Huus zur Mugge züüglet und dört in dr ooberi Stock doo. D Sammlig isch dr Chärn vo de spöötere staatlige Basler Museum worde. S Publikum, wo s Huus zur Mugge bsuecht het, isch an Kunst, Büecher und Kuriosidääte interessiert gsi, aber wäge sinere primääre Funkzioon het me s Geböid nume als «Bibliothek» bezäichnet.

Wil d Sammlig immer mee gwaggse isch, het s nüm gnueg Blatz ghaa für alles und mä het am Aafang vom 19. Joorhundert afo überleege, wo mä d Sammlige us em Huus zur Mugge chönnt aanedue. 1821 het mä im Falkestäinerhoof am Münsterblatz e naturhistorischs Mueseum gründet und die naturwüsseschaftlige Sammlige dört ufbewaart. Mä het bald druf s Museum welle erwitere und dr ooberi Stock vom Riinacherhoof nääbedra aaschliesse, aber wägen em Duurenander, wo mit dr Basler Kantonsdäilig choo isch, isch us däm Blaan nüt worde. Schliesslig het mä d Sammlige in s Museum an dr Augustinergass züüglet, wo 1849 eröffnet worden isch.

S Huus zur Mugge isch sithär e Schuelhuus. 1862 het mä s Geböid umbaut, für zum die domooligi Realschuel dri z due. Mä het dr Dachstuel abbaut, e dritte Stock baut und denn dr alt Dachstuel wider drufgsetzt. Sit 2008 isch d «Witerbildigsschuel», s 8. und 9. Schueljoor vo dr obligatorische Volksschuel, im Huus zur Mugge dehäi.

Litratuur

• Anne Nagel, Martin Möhle, Brigitte Meles: Die Kunstdenkmäler des Kantons Basel-Stadt, Bd. VII Die Altstadt von Grossbasel I – Profanbauten. Bern 2006, S. 122–125.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Haus_zur_Mücke“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

47.5566666666677.5902777777778