Dr Irgun Zwai Leumi, (hebräisch ‏אִרְגּוּן צְבָאִי לְאֻמִּי‎Irgūn Zvaʾī Ləʾummī, abkürzt IZL oder Etzel), vilmol nume Irgun, isch e jüüdischi zionistischi paramilidäärischi Undergrundorganisazioon im britische Mandatsgebiet Palestina vor dr israelische Staatsgründig gsi, wo vo 1931 bis 1948 bestande het. Ideoloogisch isch er nooch zur Wältunion vo de Zionistische Rewisioniste vom Wladimir Jabotinsky gstande, wo au vo 1937 bis 1940 dr Oberkommandeur gsi isch.

Dr Avraham Tehomi, dr erst Kommandöör vom Irgun

Noch em Araabische Ufstand het dr Irgun terroristischi Aaschleeg gege die araabischi Bevölkerig usgfüert. Spööter si d Aaschleeg mee und mee gege die britischi Mandaatsmacht grichdet gsi.[1][2] Zu de bekanntiste Operazioone ghööre dr Bombenaaschlaag uf s King David Hotel 1946 mit über 90 Opfer und d Däilnaam am Massaker vo Diir Jassin 1948 mit über 100 Opfer. Noch dr Erkläärig vo dr Unabhängigkäit vo Israel im Joor 1948 het d Regierig dr Irgun ufglööst und drbii do und dört Waffegwalt müesse bruuche. D Mitgliider si in die Israelische Stritchreft integriert worde.

Dr politisch Flüügel vom Irgun het sis Dehäi in dr Cherut-Bardei gfunde, wo vom Menachem Begin gründet worde isch.[3] D Cherut het aber erst Iifluss überchoo, wo si 1973 im ene Middi-rächts-Bündnis dr Kärn vom Likud-Block bildet het.

Liddratuur

ändere
  • J. Bowyer Bell: Terror Out of Zion: The Fight for Israeli Independence. 1996, ISBN 1-56000-870-9, S. 9–61.
  • Henning Sietz: Attentat auf Adenauer. Die geheime Geschichte eines politischen Anschlags. Siedler, München 2003, ISBN 3-88680-800-9.
  • Benny Morris: Righteous Victims – A History of the Zionist-Arab Conflict 1881–2001. Vintage Books, 2001.
  • Calter Walton: Empire of secrets. British intelligence, the Cold War and the twilight of empire, London (Harper Press) 2013, ISBN 0-00-745796-0; ISBN 978-0-00-745796-0.

Weblingg

ändere
  Commons: Irgun Zvaʾi Leʾummi – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote

ändere
  1. Arie Perliger, Leonard Weinberg, Jewish Self Defense and Terrorist Groups Prior to the Establishment of the State of Israel: Roots and Traditions. In: Totalitarian Movements & Political Religions, Vol. 4, No. 3, 100 (2003).
  2. Harvey W. Kushner: Irgun Zwai Leumi. In: Encyclopedia of Terrorism. Sage Publications, Thousand Oaks/London/Nöi-Delhi 2003, S. 180.
  3. Harvey W. Kushner: Irgun Zwai Leumi. In: Encyclopedia of Terrorism. Sage Publications, Thousand Oaks/London/Nöi-Delhi 2003, S. 181.