Irredentismus

Als Irredentismus isch zerst die italiäänisch-nazionalistischi Ideologii bezäichnet worde, wo s Ziil von ere gsi isch, noch der Äinigung vo Italie 1861 d Gebiet Trentino und Triest, wo vo Italiääner bewoont gsi si aber bi Ööstriich bliibe si, aazgliidere. Das beaaspruchte Gebiet im Usland wird as ‚Irredenta‘ oder italiäänisch: ‚terra irredenta‘ (s Land, wo [nonig] befreit isch, s verlorene Land) bezäichnet. Von ere politisch isolierte Minderhäit im italiäänischsproochige Schwizer Kanton Tessin isch dr Irredentismus au uf die italiäänischi Schwiz überdräit worde.

Italie noch de Vorstellige vo italiäänische Irredentiste noch em Erste Wältchrieg

Hüte verstot mä under Irredentismus s Veräinige vo möögligst alle Verdräter von ere bestimmte Ethnii in äim Staat mit feste Territoriaalgränze. Die Ideologii isch e Däil vo vile Panbeweegige, wie vom Pangermanismus, vom Panslawismus oder vom Panturanismus.

Im histoorische Sinn bezäichnet s Wort dr italiänisch Irredentismus, wo sälber e Panbeweegig darstellt. Man redet au vo „Panitalianismus“.

Liddratuur

• Edgar Bonjour: Geschichte der schweizerischen Neutralität, Bd. 3: 1930–1939. 4. Uflaag, Helbing und Lichtenhahn, Baasel 1970, DNB 456159622; Churzfassig 1978, ISBN 3-7190-0736-7.
• Kurt Huber: Der italienische Irredentismus gegen die Schweiz (1870–1925). Dissertation an der Universität Zürich, Fehlmann, Seengen 1953, DNB 570720575

Weblingg

 Commons: Irredentism – Sammlig vo Multimediadateie