Johannes XII.

Dr Johannes XII. (* 937 oder 939 as Octavian vu Spoleto z Rom; † 14. Mai 964 in dr Campagna) isch Papscht vum 16. Dezämber 955 bis zue syre Absetzig am 4. Dezämber 963 gsii. Är isch dr ainzig Papscht – villicht mit Uusnahm vum Papscht Benedikt IX. –, wu as Jugedlige sy Amt aadrätte het. Är het anne 962 mit em Otto em Große zum erschte Mol en remisch-dytsche Chenig zum Chaiser gchrent.

Dr Otto I. drifft dr Papscht Johannes XII., nit bekannte Chinschtler, Wärchstatt vun Diebold Lauber, um 1450

Lääbe

Är isch e Suhn um Grof Alberich II. vu Spoleto gsii un dodermit e Änkel vum Stammvater vu dr Tuskulaner, em Langobard Alberich I. Sy Mueter isch d senatrix Marozia gsii. Dr Alberich II. het uf em Dotebett dr Papscht Agapitus II. un dr remisch Adel per Aid verpflichte loo, sy Suhn Octavian nit nume zum princeps vu Rom un dodeermit zue sym Noofolger z mache, nai, noch em Dod vum Agapitus II. het er au solle zum Papscht gwehlt wäre. Wu dr Agapitus schließli gstorben isch, isch dr Octavian no au am 16. Dezämber 955 im Alter vu 16 oder 18 Johr zum Papscht gwehlt wore, är het no dr Name Johannes XII. aagnuu. Är isch dr fimft Papscht gsii, wu uf Ghaiß vum Alberich gwehlt woren isch. No spetere Darstellige soll er uubildet gsii syy un heeb kai Latynisch gschwätzt. Wänn au d Schilderig vu syre Amtszyt dur dr Liutprand vu Cremona as tendenziös gälte, isch s aber sicher, ass dr Johannes nit fromm gsii isch un au kai bsunschder guete Papscht gsii isch, u nass er derfir e wältli Lääbe gfiert ghaa het.

In syre Amtszyt isch dr Berengar II., dr Markgrof vu Ivrea mit sym Suhn Adalbert in Chilchestaat yygfalle. Dr Johannes het derno – villicht zwunge dur Chrais vu dr Cluniazensische Reform – dr oschtfränkisch Chenig Otto I. zue Hilf gruefe, wu wie dr Berengar Aasprich uf dr Titel vum Chenig vu Italie gstellt ghaa het. Anne 961 isch dr Otto mit eme Heer uf Italie zoge, dr Berengar het si zruggzoge uf syni Burge. Z Rom het dr Johannes am 2. Februar 962 dr Otto un sy Frau Adelheid vu Burgund zue Chaiser un Chaiseri gchrent. Dodermit het er di remisch Chaiserwird uf s Oschtfränkisch Rych iberdrait. Dr Otto het im Gegezug em Papscht dr Erhalt vum Chilchestaat garantiert, indem er mit em Privilegium Ottonianum d Schänkige vum Pippin III. un vum Karl em Große un au d Constitutio Romana vu 824 bstetigt het. Wie scho in dr letschtere feschtglait, het er derby bstimmt, ass d Papschtwei nume noch ere uusducklig kanonische Wahl un noch eme Lächeaid vum Gwehlte em Chaiser gegeniber darf vollzoge wäre.

Wun er em Papscht dr Dreiaid abgnuu ghaa het, het dr Otto Rom verloo go dr Berengar unterwärfe un dodermit sy Chenigsherrschaft gegeniber dr Adlige, wu dert gherrscht hän, duresetze. No rund aim Johr het dr Berengar uf dr Burg San Leo kapituliert un isch ins Exil uf Bamberg brocht wore. Em Berengar sy Suhn Adalbert isch uf Korsika gflichtet.

No dr Abrais vum Chaiser het dr Papscht Johannes sy Dreiaid broche un si mit em gflichtete Adalbert verbunde. Dodruf isch dr Chaiser Otto wider uf Rom zoge. Dr Johannes un dr Adalbert sin mit em Chilcheschatz gflichtet. Z Rom het dr Chaiser am 6. Novämber 963 e Synode abghalte go dr Papscht absetze. Noch eme Augezyyg Liutprand vu Cremona sin dryzeh Kardinäl do gsii, dr greßer Dail isch aber bim Johannes gsii. Derno isch s Vorladigsschrybe verläse wore, wu em Papscht Mord, Mainaid, Tämpelschändig, Bluetschand, Zuedrinke uf dr Deifel un d Aaruefig vu Zeus, Venus un andere Dämone vorgworfe het.

Dr Johannes het dr versammlete Bischef vu sym Versteck uus schriftli Antwort gee. Är heeb ghert, ass en andere Papscht soll yygsetzt wäre, het fir dää Fall e Chaiserr mit dr Exkommunikation droht un isch dr Vorladig nit noochuu. Dodruf het d Synod zum erschte Mol in dr Chilchegschicht en Papscht abgsetzt, wu e Verbrächer un Hochverreter gnännt woren isch. Zum Noofolger isch dr Laie Leo VIII. gwehlt wore, wu erscht diräkt vor syre Wahl di notwändige Weie kriegt ghaa het.

Am 3. Jänner 964 isch s zue me Ufstand chuu, wu vum Heer vum Otto nidergschlaa woren isch. Am negschte Dag hän d Verdrätter vum Volk ire Dreiaid widerholt. Mitti Jänner isch dr Otto uf Spoleto geg dr Adalbert zoge. Chuum het dr Chaiser Rom verloo, isch dr gflichtet Papscht wider retuur chuu un het uf ere Synod dr Leo absetzte llo, wu mit syne Aahänger in s Heerlager vum Otto gflichtet isch.

Voreb dr Chaiser wider uf Rom het chenne zie, isch dr Johannes gstorbem mer waißt nit, wie un wurum. Syni Aahänger hän no sym Dood dr Benedikt V. zum Papscht gwehlt.

Literatur

• Werner Goez: Papst Johannes XII. In: Lebensbilder aus dem Mittelalter. Die Zeit der Ottonen, Salier und Staufer. Primus, Darmstadt 2010, ISBN 978-3-89678-701-9, Seite 83–94.
• Georg Kreuzer: Johannes XII. (Papst). In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 3, Herzberg 1992, ISBN 3-88309-035-2, Sp. 208–210.
• Roland Pauler: Giovanni XII, papa. In: Mario Caravale (Hrsg.): Dizionario Biografico degli Italiani (DBI). Band 55 (Ginammi–Giovanni da Crema), Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2000, S. 573–577 (italienisch) mit Literaturangaben .
• Rudolf Schieffer: Johannes XII, Papst (955-964). In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 5, Artemis & Winkler, Münche/Züri 1991, ISBN 3-7608-8905-0, Sp. 541–542.

Weblink

 Commons: Johannes XII. – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

Vorgänger	Amt	Nachfolger
Agapitus II.	Papscht 955–963	Leo VIII.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Johannes_XII._(Papst)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.