John Cranko

Dr John Cyril Cranko (* 15. Augschte 1927 z Rustenburg, Sidafrika; † 26. Juni 1973 uf eme Ruggflug us dr USA) isch e britische Danzregisseur un Choreograf gsii. Är isch ab 1961 Laiter vum Stuegerter Ballett gsii, wun er innerhalb vu wenig Johr zue aire vu dr wichtigschte Ballettkompanie uf dr Wält gmacht het.

Eva Zippel: Porträtzaichnig vum John Cranko, 1965

Grabstai uf em Stuegerter Solitude-Fridhof

Lääbe un Wirke

Dr Cranko het zerscht z Kapstadt studiert. Anne 1946 isch er uf London gange un isch Mitgled vum Sadler's Wells Theatre Ballet wore. Syni Inszenierige hän si dur e klari dramatischi Struktur uuszaichnet. Anne 1947 het er fir s Sadler's Wells Ballet e Choreografy zue s Debussys Children's Corner gmacht, wu fir Ufsää gsorgt het.

Di erschte große Erfolg mit däre Druppe het dr Cranko 1949 mit Beauty and the Beast ghaa, 1951 mit Pineapple Poll un Harlequin in April. 1955 het er fir d Pariser Opere La Belle Hélène choreografiert. Syni erscht änglisch Ballettuffierig fi e ganze Obe het er 1957 mit Der Pagodenprinz ghaa. Wel er wäge sognännte „homosexuelle Vergoh“ aazaigt woren isch, het s d Svetlana Beriosova, e Dänzeri am Royal Ballet, ire Vater Nicolas Beriosoff um Hilf bätte, wu dodmol Ballettmaischter am Stuegerter Ballett gsii isch. Dr Berisoff het derfir gsorgt, ass dr Walter Erich Schäfer, dr Intendant vum Wirttebärgische Staasttheater, dr Cranko 1961 zum Diräkter vum Stuegerter Ballet gmacht het. Dr John Cranko het z Stuegert e Gruppe vu begabte Dänzer*ne um si gsammlet, u. a. d Marcia Haydée, dr Egon Madsen, dr Richard Cragun, d Birgit Keil un d Susanne Hanke.

Choreografie vun em z Stuegert sin zem Byschpel 1962 Romeo und Julia noch em William Shakespeare gsii, 1965 Onegin noch em Alexander Puschkin. 1969 isch Der Widerspenstigen Zähmung noch em Shakespeare chuu, 1970 Brouillards, 1971 Carmen (mit Musik vum Wolfgang Fortner un em Wilfried Steinbrenner) un schließli 1973 Spuren. Em Cranko syni Choreografie hän arg byydrait zum sognännte „Stuegerter Ballettwunder“, wu anne 1969 mit eme Gaschtspiil an dr Metropolitan Opera z New York aagfange het. Gschichte nuanciert z verzelle, syni klare dramatische Strukture un di usserordeli Art un Wyys, wien er d Chunscht vum Pas de deux beherrscht het, hän s Publikum z New York erorberet. Anne 1971 het er z Stuegert e Ballett-Schuel mit Internat grindet. D John Cranko-Schuel isch hite Ballettschuel vum Wirttebärgische Staatstheater un au Berufsfachschuel un Staatligi Ballettakademy.

Dr John Cranko isch am 26. Juni 1973 uf eme Ruggflug vun ere erfolgryche USA-Tournee uf Dublin gstorbe. Sy Grab isch uf eme chlaine Fridhof bim Schloss Solitude z Stuegert. Zur Fyyr vu sym 80. Geburtsdag im Augschte 2007 het s Stuegerter Ballett s Cranko Festival 2007 veraastaltet, e Veraastaltigsraie z Stuegert. No ihm isch d John-Cranko-Gsellschaft gnännt.

As Choreologi un Ballettmaischteri het d Georgette Tsinguirides em Cranko sy Wärch mittlerwyli an e baar Generatione vu Dänzer*ne wytervermittlet: Nit nume bim Stuegerter Ballett, nai, au wältwyt bi iber 30 andere Ballett-Compagnie. Alli große Wärch, wu dr Cranko z Stuegert gschaffe het, het si in dr Benesh Movement Notation ufzaichnet, ere bstimmte Danzschrift.

Im April 2020 isch dr Roman Seelentanz – John Cranko und das Stuttgarter Ballettwunder vum Thomas Aders as Podcast uusechuu. In 27 Episode wird dodin s Lääbe vum John Cranko dargstellt,doderfir het dr Autor di persenlige Erinnerige vu Dutzede vu Zytzyyge uusgwärtet, dodrunter die vu dr Hauptdänzer*ne vum John Cranko, wie d Márcia Haydée, dr Richard Cragun, dr Egon Madsen un d Birgit Keil.

Literatur

• Hellmuth Karasek: Karambolagen. Begegnungen mit Zeitgenossen. Ullstein, Berlin 2004, ISBN 3-548-36494-2, S. 73.
• Hannes Kilian, Klaus Geitel: John Cranko. Ballett für die Welt. Thorbecke, Sigmaringen 1977, ISBN 3-7995-2005-8.
• John Percival: John Cranko. Biographie. Aus dem Englischen übersetzt von Marion Zerbst. Belser, Stuttgart/Zürich 1985, ISBN 3-7630-9036-3.
• Susanne Wiedmann: Georgette Tsinguirides. Ein Leben für John Cranko und das Stuttgarter Ballett. Klöpfer & Meyer, Tübingen 2015, ISBN 978-3-86351-407-5.

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „John_Cranko“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.