Kantonsregierig

E Kantonsregierig isch d Regierig bzw. Exekutive vom ene Kanton vo dr Schwizerische Äidgenosseschaft.

Waalmodus

D Kantonsregierig wird wird mäistens alli vier Joor vom Volk vo däm Kanton gweelt. Usnaame si d Kantöön Freiburg, Waadt und Gämf mit fümf Joor und dr Kanton Appezäll Innerrhode mit äim Joor. D Waal vo dr Kantonsregierig findet mäistens gliichzitig mit dr Waal zum Kantonsparlamänt statt. D Amtsduur entspricht dorum mäistens dr Legislaturperiode. Die mäiste Kantöön weele iiri Regierig noch em Majorzwaalsüsteem, d. h. es wärde Persoone und nit Bardeiliste gweelt. Im Kanton Tessin aber gältet s Broborzwaalsüsteem; und das isch bis 2013 au im Kanton Zug dr Fall gsi.

Es git Kantöön, wo s mööglig isch, mit ere Volksiniziative d Regierig vorzitig abzberüefe. Braktisch spiilt das aber fast kä Rolle.

Zämmesetzig

In fast alle Kantöön het d Kantonsregierig äntwääder fümf oder siibe Mitgliider. Dr Vorsitzend vo dr Kantonsregierig (Regierigsbresidänt, Regierigsrootsbresidänt, Landammaa) het mäistens nid mee z sääge as die übrige Regierigsmitgliider. Er isch mäistens e Primus inter pares, wo für äi Joor gweelt wird. Wie dr Bundesroot folge au d Kantonsregierige em Kollegialidäätsbrinzip.

In de Kantöön Baasel-Stadt, Waadt und Gämf wärde d Regierigsbresidänte für die ganzi Amtsduur vom Regierigsroot gweelt, In Uri, Zug, Glaris, Appezäll Innerrhode und Appezäll Usserrhode für zwäi Joor.

Bezäichnige

Us historische Gründ häisse d Kantonsregierige und iiri Mitgliider vo Kanton zu Kanton verschiide. In der Dütschschwiz isch s mäistens Regierigsroot, in dr Wälschschwiz mäistens Conseil d’État (resp. Staatsroot i Dütschfriburg und Dütschwallis) und im Tessin Consiglio di Stato. Z Sanggale, i Graubünde und im Jura häisst si Regierig (resp. Gouvernement), z Appezöll Innerrhode Standeskommission und i Wälsch-Bärn Conseil-exécutif.

Für dr Vorsitzend oder die Vorsitzendi wird in e paar dütschsproochige Kantöön d Bezäichnig Landammaa beziejigswiis Frau Landammaa brucht und früener au Schulthäiss, zmäischt aber Regierigsbresidänt beziejigswiiss Regierigsbresidäntin.

De Ministerie säit mä noch Kanton Departemänt oder Direkzioone und dene iire Vorsteher Diräkter.

Literatur

• Andreas Auer: Staatsrecht der schweizerischen Kantone. Stämpfli, Bern 2016, ISBN 978-3-7272-3217-6.