M13 isch en Bruubär gsii, wo im Joor 2012 und 2013 e paarmol för Schlagzyle i de Medie gsorged hät.

S M im Name bedüüted, as de Bär männlich isch und d Zaal 13 isch aifach e Numerierig, won er vo de Bäreforscher übercho hät.

Läbesruum ändere

De M13 stammt vom Aasidligsprojekt «Life Ursus» us em Trentino. Er isch afangs 2010 uf d Wält cho.[1] Er hät no en Brüeder, de M12, wo vermuetlich hi und do no mit im zäme underwägs gsi isch. En witere Brüeder, de M14 isch am 22. April 2012 im Südtirol uf de Brenner-Staatsstrooss vom en Auto aagfaare worde und debii umchoo. Im Mai 2012 isch bekannt worde, as de M14 söll uusgstopft und im e südtiroler Museum uusgstellt wärde.[2]

De M13 isch vermuetli s erschtmol am 17. Juni 2010 uf Schwizer Bode (im Val Müstair) gsee worde.[3] Er hät sich dänn es Zytli im Grenzgebiet vom Tirol, em Südtirol, em Veltlin und em Bündnerland ufghalte.[4]

Schlagzyle ändere

I de Nacht vom 30. April uf de 1. Mai 2012 isch de M13 vom e Zug vo de Rhätische Baan aagfaare und liecht verletzt worde.[5]

Afangs November 2012 sind im Puschlav Giftköder gfunde worde. Es isch vo de örtliche Behörde versuecht worde abzkläre, öb de Täter dodemit de M13 hetti wele vergifte.[6]

Mitte November 2012 isch de M13 in es Feriehüsli im Puschlav iiproche und hät noch Frässbarem gsuecht und au gfunde. Er hät e grossi Mängi Härdöpfel gfrässe und e grosses Dorenand aagrichted.[7]

S Endi vom M13 ändere

Nochdäm as de M13 am 9. Februar 2013 us em Winterschloof vertwached isch, isch er uf de Suechi noch Nahrig im Puschlav i de Nööchi vo bewohnte Sidlige gsäche worde.[8] Er hegi, trotz Vergrämigsmassnahme, d Angst vor de Mensche verlore und segi de Bevölkerig aidütig z nööch cho. Drumm isch er als «Problembär» bezaichnet worde und me hät öber en Abschuss nodänkt.[9]

Am 19. Februar 2013 isch de drüjährig Bär M13 im Puschlav verschosse worde. Da isch beraits de zwaiti Bär, wo innerhalb vo de leschte zää Johr in Graubünde das Schicksal trefft. Mitti April 2008 isch de JJ3, en Bär wo au us Oberitalie iigwanderet isch und de Winterschloof im Bündnerland verbrocht hät, verschosse worde, wil er noch em Vertwache Nahrig i bewohntem Gebiet gsuecht hät.[10]

Kritik am Abschuss ändere

De Entschaid för de Abschuss vom M13 isch u. a. vom WWF kritisiert worde. De Abschuss seg unnötig, de Entschaid z früe gfällt worde. Im Gegesatz zum JJ3, wo tatsächlich en Problembär gsii seg, heg de M13 witgehend es natürlichs Verhalte zeiget. De Philip Gehri, Sprächer vom WWF hät erchlärt: „Für uns ist der Abschuss unnötig [... ] Gerade bei einem jungen Männchen ist dieses Verhalten zur jetzigen Jahreszeit weitgehend erklärbar. [...] M13 war nie aggressiv. [...] Man hätte M13 eindeutig eine Chance geben sollen.“[11]

Präparat vom M13 ändere

D Überräst vom M13 sind zerscht is Bündner Naturmuseum z Chur cho.[11] S Präparat vom Bär wörd sit em Juni 2016 im «Museo Poschiavino» usgschtellt.[12][13]

Weblink ändere

Fuessnoote ändere

  1. Braunbär M13 unternimmt besonders grosse Touren Artikel uf news.ch vom 16. Juli 2012
  2. Artikel; Bär M13 von Zug angefahren, Abschnitt; Von Auto überfahren Rubrik Vermischtes im Tages-Anzeiger vom 1. Mai 2012, abgruefe am 16 November 2012
  3. Bär im Val Müstair gesichtet Mediemittailig (PDF) uf gr.ch vom 17. Juni 2010
  4. Gossauerin fotografierte Bär M13 (Memento vom 8. Novämber 2012 im Internet Archive) Artikel im Zürcher Oberländer vom 24. Mai 2012, abgruefe am 26. Mai 2012
  5. M13 von Zug erfasst und verletzt Mäldig vo SR DRS Regional Graubünden vom 1. Mai 2012, abgruefe am 6. Mai 2012
  6. M13 trotz Giftköder wohlauf (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.thurgauerzeitung.ch Artikel uf Tagblatt Online vom 09. November 2012, abgruefe am 16. November 2012
  7. M13 bricht im Puschlav in Ferienhaus ein (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.luzernerzeitung.ch Artikel uf Neue Luzerner Zeitung online vom 15. November 2012, abgruefe am 16. November 2012
  8. Bär M13 ist aus dem Winterschlaf erwacht Artikel uf tagesanzeiger.ch vom 9. Februar 2013
  9. Bär M13 versetzt 13-Jährige in Panik Mäldig uf newscron.com vom 18. Februar 2013
  10. Bär M13 abgeschossen – obwohl er nie aggressiv war Pricht uf srf.ch vom 20. Februar 2013
  11. 11,0 11,1 M13 kommt ins Naturmuseum Chur Artikel uf bazonline.ch vom 20. Februar 2013
  12. Bär M13 kehrt zurück ins Puschlav Kanton Graubünda, Regierigsmittailig vom 2. Mai 2013
  13. Der Bär und das Puschlav: Eröffnung einer neuen Ausstellung im Museo poschiavino Artikel uf musei.gr vom 7. Augschte 2017