Mark Aurel
Dr Mark Aurel[1] (* 26. April 121 z Room; † 17. Merz 180 z Vindobona oder z Sirmium), au Marc Aurel oder Marcus Aurelius, isch vo 161 bis 180 dr röömisch Kaiser und as Filosoof dr letzti bedütendi Verdräter vo dr jüngere Stoa gsi. As Princeps und Noochfolger vo sim Adoptiivvater Antoninus Pius het er sich sälber as Marcus Aurelius Antoninus Augustus bezäichnet. Mit sim Dood isch in vile Hiisichte e Faase vo innerer und üsserer Stabilidäät und Brosperidäät für s Röömische Riich, d Eera vo de sogenannte Adoptiivkaiser, ume gsi. Dr Mark Aurel isch dr letzt von ene, denn er het e Soon gha, dr Commodus, won er as si liiblige Erb für d Herrscherfunkzioon vorberäitet het.
Dr Mark Aurel het innenpolitisch brobiert, mit Gsetzgääbig und Rächtssprächig s Loos vo de Benoochdäiligte vo dr domoolige röömische Gsellschaft z verbessere, vor allem vo de Sklaave und Fraue. En ussergwöönligi Uuseforderig isch e katastrofaali Überschwemmig vom Tiber gsi, die Antoninischi Pest und spontaani Verfolgige vo Christe im Röömische Riich. An de Gränze vom Riich het er noch ere lengere Friidenszit wider an meerere Fronte gege aagrifendi Find müesse vorgoo. Im Oste vom Riich si das d Parther gsi, wo vom Mark Aurel sim Mitkaiser Lucius Verus besigt worde si, und im Ruum vo dr Donau häi Germaane-Stämm s Riich bedroot. Si letzts Lääbensjoorzäänt het dr Mark Aurel dorum vor allem im Fäldlaager vrbrocht. Dört het er sini Sälbstbetrachdige verfasst, wo im dr Ruef vom ene Filosoofekaiser iibrocht häi und wo vo mängge zur Wältliddratur zelt wärde.
Liddratuur
ändereÜbersichtsdaarstellige
- Ilsetraut Hadot, Richard Goulet: Marcus Annius Verus (Marc Aurèle). In: Richard Goulet (Uusegääber): Dictionnaire des philosophes antiques. Band 4, CNRS Éditions, Paris 2005, ISBN 2-271-06386-8, S. 269–281
Iifüerige
- Anthony R. Birley: Mark Aurel. Kaiser und Philosoph. 2., durchgesehene und erweiterte Uflaag. C.H. Beck, Münche 1977, ISBN 3-406-06760-3. Änglisch: Marcus Aurelius. A biography. Batsford, London 1987, ISBN 0-7134-5428-8
- Alexander Demandt: Marc Aurel. Der Kaiser und seine Welt. C.H. Beck, Münche 2018, ISBN 978-3406718748.
- Jörg Fündling: Marc Aurel. Kaiser und Philosoph. Primus Verlag, Darmstadt 2008, ISBN 978-3-89678-609-8 (Rezension).
- Pierre Grimal: Marc Aurèle. Bariis 1991.
- Wolfgang Kuhoff: Mark Aurel. Kaiser, Denker, Kriegsherr. Kohlhammer, Stuttgart 2019, ISBN 978-3-17-021110-0.
- Klaus Rosen: Marc Aurel. 3. Uflaag. Rowohlt, Reinbek 2004, ISBN 3-499-50539-8
Rezepzioon
- Gernot Michael Müller: Mark Aurel. In: Der Neue Pauly (DNP). Band Suppl. 8, Metzler, Stuttgart 1996–2003, ISBN 3-476-01470-3, Sp. 659–668.
Fuessnoote
ändere- ↑ Vilmol au „Marc Aurel“. Marcus Annius Verus (oder Marcus Catilius Severus) het noch sinere Adopzioon dur e Kaiser Antoninus Pius dr Naame Marcus Aelius Aurelius Verus aagnoo (mänggisch au Aurelius Caesar Augusti Pii Filius).