Zruggerooberig vo Konstantinopel 1261
D Zruggerooberig vo Konstantinopel dur d Byzantiner isch am 25. Juli 1261 bassiert. Im Geegesatz zu de Erooberige 1204 dur d Chrüzfaarer und 1453 dur d Osmane isch 1261 d Stadt Konstantinopel im Handstreich erooberet worde, das häisst, es het käi Belaagerig gee.
| Zruggerooberig vo Konstantinopel | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deil vo: Byzantinisch-Fränkischi Chrieg | |||||||||
 Charte vo dr Stadt Konstantinopel | |||||||||
| |||||||||
| Konfliktparteie | |||||||||
 Kaiserriich Nikaia(Byzantinischs Exilriich) |
 Latiinischs Kaiserriich Republik Venedig
| ||||||||
| Befählshaber | |||||||||
| Alexios Strategopulos | Kaiser Balduin II., Podestà Marco Gradenigo | ||||||||
| Truppesterki | |||||||||
| chlii (800 Riter und Fuessvolk) |
seer chlii (Stadtwache) | ||||||||
| Verlust | |||||||||
| fast käini | umbekannt | ||||||||
Vorgschicht
ändereD Chrüzfaarer und d Venezianer häi im Joor 1204 wäärend em Vierte Chrüzzuug Konstantinopel erooberet und blünderet und denn s Latiinische Kaiserriich gründet, e katholische Staat, wo as Lehensverband ufbaut gsi isch. Gliichzitig si meereri byzantinischi Noochfolgerstaate entstande, wo dr mächdigst von ene s Kaiserriich Nikaia gsi isch. Dört het d Laskaride-Dünastii gherrscht. Die het dank iire Siig über d Seldschuke, d Latiiner und die andere byzantinische Däilstaate iir Gebiet rasch chönne vergröössere. Gliichzitig isch s Latiinische Kaiserriich aber immer schwecher worde. Es het milidäärischi Niiderlaage erlitte und inneri Machtkämpf usgfochte, Misswirtschaft het gherrscht, die griechisch-orthodoxi Bevölkerig het Widerstand gläistet, und Venedig und die andere westöiropäische Staat häi s kuum understützt. Bald isch s Riich nume no uf s Land rund um d Hauptstadt beschränkt gsi. 1235 häi nicäische und bulgarischi Drubbe zämme Konstantinopel nelaageret, häi d Stadt aber nit chönne eroobere.
1259 het dr Michael VIII. Palaiologos im nicäische Exil für e minderjöörig Johannes IV. Laskaris d Regäntschaft übernoo. Wie au sini Vorgänger isch au sis Hauptziil gsi, die byzantinischi Hauptstadt zruggzeroobere. Im Septämber vo däm Joor häi nicäischi Drubben in dr Schlacht vo Pelagonie Achaia, Epirus und Sizilie gschlaage; Nikaia isch eso unumstritte die sterksti Macht in dr Region gsi.
Zu dere Zit het s e Waffestillstand gee zwüsche Nikaia und em Latiinische Riich. Dr Michael VIII. het aber mit de Genueser, wo d Erzriwaale vo de Venezianer gsi si, e gmäinsame Aagriff uf Konstantinopel abgmacht. Für dass d Genueser dr Aagriff mit iirer Flotte wurde understütze, bechieme si d Handelsbriwilegie vo de Venezianer.
Dr Alexios Strategopulos z Thrakie
ändereIm Summer 1261 het dr Kaiser Michael dr General Alexios Melissenos Strategopulos, wo zum Cäsar ernennt worden isch, uf Thrakie gschiggt, zum dört uf d Gränze zu Bulgarie und Epirus ufzbasse und er het au no sölle d Sterki vo de Verdäidigungsaalaage vo Konstantinopel iischetze und im Land um d Stadt ume Unrue stifte. Wil mä käni gröössere Gfächt erwartet het, het im Alexios si Armee nume us öbbe 800 bithynische Riter und äinige Fuesssoldate bestande, es git Aagoobe, ass es sich drbii um kumanischi Söldner ghandlet het.
In dr thrakische Siidlig Selymbria in dr Nööchi vo Konstantinopel het dr Alexios vo de Buure ("thelematarioi") ghöört, ass fast die ganzi latiinische Armee zämme mit dr venezianische Flotte under em Befääl vom venezianische Podestà Marco Gradenigo, em Verwalter vo dr örtlige venezianische Kolonii, wo erst churz vorhär aachoo isch, d Stadt verloo het, zum d Stadt Daphnusia, wo 1000 Stadie ewägg gsi isch, z überfalle. Das isch e nikäische Stützpunkt gsi, wo uf ere Insle zwüsche Thrakie und Bithünie gläägen isch und wo d Iifaart vom Schwarze Meer in Bosporus kontrolliert het. Mä het im Alexios Strategopulos au verzellt, ass es e ghäimi Düüre in dr Stadtmuure vo Konstantinopel gääb, und dorum het er beschlosse uf äignigi Fust d Schanse usznütze und mit sine baar Soldaate d Stadt z überrumple.
D Erooberig vo Konstantinopel
ändereAm Oobe vom 24. Juli het dr Alexios sini Druppe im Dunkle an die üsseri Stadtmuure gfüert. E baar vo sine Soldaate si dur die ghäimi Düüre uf d Muure gstiige, häi d Wache, wo zum Däil gschloofe häi, umbrocht und sä vo dr Brüstig aabe gheit. Denn häi si häimlig s Goldige Door ufgmacht und denn die andere Stadtdoor. Am früeje Morge vom 25. Juli isch die nikäisch Armee in d Stadt iine, und dr Alexios het sofort s venezianische Viertel lo aazünde.
Dr latiinisch Kaiser Balduin II. het zu dere Zit im Blachernebalast gschloofe. Wo men em vom Aagriff veryellt het, het er sofort d Flucht ergriffe. Er het sini Riichsinsignie, drunder s Kaiserschwäärt und s Szepter, zrugggloo, isch z Fuess zum chliine Bukoleon-Haafe und isch mit eme venezianische Handelsschiff uf Euböa (Negroponte) ins Exil gflüchdet.
Wo die franzöösische und italiänische Bürger vo dr Stadt gmerkt häi, ass si aagriffe wärde, isch ene schnäll klaar worde, ass es z spoot gsi isch, zum Widerstand z läiste. Panik isch usbroche und die katholischi Bevölkerig isch us iirem brennende Kwardier zum Haafe gflüchdet. Grad denn isch die venezianischi Flotte mit dr latiinische Armee vo Daphnusia zruggchoo. Wo d Drubbe an Bord d Menschemasse am Haafe gsee häi, häi si agnoo ass d Stadt verloore sig, häi dorum non e baar Flüchtling ufgnoo und si denn uf Venedig gseeglet. Die fränkischi Bevölkerig, wo zruggbliibe isch, het in de Chlöster Schutz gsuecht oder brobiert, sich z verstecke. S Massaker, wo si as Raach für 1204 erwartet häi, isch aber usbliibe. Usser dass s venezianische Kwardier aabebrennt worden isch, isch s sust zu käine Aagriff uf die fränkischi Bevölkerig choo. Es si no öbbe duusig Latiiner in dr Stadt gsi und wo dene klaar worde isch, ass ene nüt wurd bassiere, häi si iiri Güeter zum Haafe brocht und si uf venezianische Schiff, wo denn no aachoo si, uf Euböa gseeglet. Wil si aber nid gnueg Broviant an Bord ghaa häi, si e Hufe von ene underwägs verhungeret.
Dr Iizug vom Kaiser
ändereDr Michael VIII. Palaiologos isch dreihundert Kilometer ewägg im chläiasiatische Meteorion gsi, won er die überraschendi Siigesbotschaft überchoo het. Er het s zerst nit eso ganz glaubt, erst won er im Balduin sini kaiserlige Insignie überchoo het, isch er sicher gsi. Am 15. August 1261 isch er denn fiirli in si nöiji Hauptstadt iizooge. Bi dr Brozessioon, wo mä bewusst schlicht ghalte het, isch z vorderst e Hodegetria-Ikone dräit worde, wo aagääblig vom Apostel Lukas gmoolt worde isch. Si isch dur s Goldige Door in d Stadt choo und vo dört zur Hagia Sophia, wo e Dankgottesdienst abghalte worden isch. Dr Patriarch Arsenios Autoreianos het denn dr Michael VIII. zum zwäite Mol kröönt, gliichzitig aber au si Frau Theodora iire chlii Soon Andronikos. Dr Johannes IV. Laskaris, wo dr Michael für en Regänt gsi isch, het mä z Nikäa gloo, und churz druf het en dr Michael lo blände, was s Ändi für d Dünastii vo de Laskaride bedütet het.
Litratuur
ändere- Donald Nicol: The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453. Cambridge University Press, Cambridge 2004, ISBN 0-521-43991-4.
- John Julius Norwich: Byzanz. Aufstieg und Fall eines Weltreichs („A short history of Byzantinum“). Ullstein, Berlin 2006, ISBN 978-3-548-60620-0 (Kapitel 23: Exil und Heimkehr).
Weblingg
ändere- Helge Buttkereit: Als das Byzantinische Reich wieder auflebte. (Flash/WMP/OGG/MP3/Text) Michael VIII Palaiologos eroberte Konstantinopel vor 750 Jahren zurück. In: Deutschlandfunk. 25. Juli 2011, abgruefen am 25. Juli 2011 (Radiobeitrag anlässlich des 750. Jahrestags der Eroberung).