Südweschtditsch Sprochatlas

Dr Südweschtditsch Sprochatlas (SSA) sammlet un vereffentligt Sprochmatrial im greschte Deil vum alemannische Sprochrüüm vu Bade-Wirttebärg. Dur d alemannische Sprochatlante ischs megli, ohni Spekulation Üssage zum Alemannische in greßere Raim z mache. S fählt aber dr nerdlig Deil vum Schwobeland – dr Raüm um Stuagert, Esslinge, Geppinge, Schwäbisch Gmünd un Ale. Dä Deil soll emol im blante Sprachatlas von Nord-Baden-Württemberg berucksichtigt wäre.

Vorbereitet wore isch dr Südweschtditsch Sprochatlas siter 1969 vum Eugen Gabriel, wu ab 1975 Professor an dr Universiät Friiburg gsi isch un Projektleiter vum SSA vu 1975 bis 1983.

In zeh Winter zwische 1974 un 1986 sin an 579 Ufnahmort Lit ("Gwährspersone") noch eme Frogekatalog üsgfrogt wore. Diä Gwährspersone hän miäße iber 60 Johr alt sii un üs Schichte (bsunders Büüre) kumme, wu no guet Dialäkt gschwätzt wird. S Frogebuech vum SSA enthaltet ca. 2200 Froge; mer het inhaltlig sich am Frogebuech vu Sprochatlas vu dr ditsche Schwiz oriäntiärt. D Lit, wu d Befrogung drheim bi dr Gwährslit gmacht hän (Exploratore), sin sprochwisseschaftlig gschuelt gsii un hän aü gleinschti Finheite in ere wisseschaftlige Lütschrift ufgschriibe. Dodermit sin d Schangse groß, ass s Matrial viil besser isch, wiä bim e andere Typ vu Atlante, wiä nem Ditsche Sprochatlas, wu numme Frogeboge verschickt wore un meischtens dur Laie üsgfillt wore sin. E Fählerquälle bi dr wisseschaftlige Erhebung dur Exploratore vor Ort ka aber sii, wänn d Gwährspersone sich vum eventuelle Hochditsch vum Explorator verleite len, esälber z hochditschele.
S SSA-Matrial isch vu Afang a EDV-mäßig verarbeitet wore.

S git drei Arte vu Karte vum SSA:

lütgeografischi – do isch zum Biispiil verzeichnet, wiä s mittelalemannisch i in 'Weib', 'schreiben', 'bleiben' sich im hittige Dialäkt darstellt
morphologischi – do gohts um Deklination, Konjugation, Wortbildung u. a.
wortgeografischi – do gohts zum Biispiil drum, wu mer Härdepel, Grumbire, Bodebire usw. sait.

Dr Südweschtditsch Sprochatlas isch vum Hugo Steger un vum Volker Schupp siter 1989 rüsgä wore. D Arbetsstell vum SSA isch an dr Uni z Friiburg i. B. gsii. E langjärigi Mitarbetere isch d Renate Schrambke gsi. Er isch in einzelne Liiferunge erschine, wu zu Bänd zämmegschrübt wäre. Im Johr 2010 isch dr SSA fir abgschlosse erklärt wore, au wenn no vil Morphologischs und Wortgeografischs fählt; diä letscht Liferung isch 2011 usekumme. Dr Atlas isch in wisseschaftlige Bibliotheke z finde und kaa im Internet unter de Siite vum digitale Wenker-Atlas un iber s Brojäkt Regionalsprache.de (lüeg unde) abgruefe wäre.

Literatür

Lars Fischer: Der Südwestdeutsche Sprachatlas (SSA). In: Alemannisch dunkt üs guet, Heft I/II 2001, ISSN 0722-0324.
Hugo Steger, Volker Schupp, Eugen Gabriel: Einleitung zum Südwestdeutschen Sprachatlas, Teil I. Elwert, Marburg 1993, ISBN 3-7708-1015-5.
Hugo Steger, Volker Schupp, Eugen Gabriel: Einleitung zum Südwestdeutschen Sprachatlas, Teil II. Elwert, Marburg 1998, ISBN 3-7708-1101-1. Inhalt: Das Fragebuch. Aufnahmeprotokolle. Zeittafel der Aufnahmen.
Hugo Steger, Volker Schupp, Bernhard Kelle: Kommentare zum Südwestdeutschen Sprachatlas. 1. Liefg. Elwert, Marburg 1997, ISBN 3-7708-1082-1.
Volker Schupp (Ug.), Rudolf Bühler (Bearb.): Südwestdeutscher Sprachatlas. Registerband. Elwert, Marburg 2012 (mit eme Nochwort).

Weblink

Südwestdeutscher Sprachatlas
Homepage vum digitaale Wenkeratlas, do drin isch au de SSA enthalte! Me muss unter Kartenverzeichnis i de Suechmaske als Atlas SSA iistelle.
Regionalsprache.de, dert uf SprachGIS un denn uf Kartensuche klicke.