Stroofaastalt Schällemätteli

BW

Dialäkt: Baseldütsch

D Stroofaastalt Schällemätteli isch e Gfängnis in dr Schwizer Stadt Basel gsi. Es isch vo 1864 bis 1977 as Gfängnis und vo 1982 bis 2004 as Undersuechigsgfängnis brucht worde.

Dr Naame

Mä het die Gfangene uf de Fälder (Matte) um s Gfängnis ume beschäfdigt und für zum verhindere, ass si wurde furtrenne, häi si wäärend dr Arbet e Glogge (Schälle) um e Hals dräit. Vo doo isch dr umgangssproochligi Naame Schällemätteli choo.

S Bauwärk

D Stroofaastalt isch 1864 an dr Spiddalstrooss uf em Gländ vom früenere Baanhoof vo dr Elsässerbaan baut worde, wo die iire Baanhoof im Joor 1860 zum Zentralbaanhoof am Elisabethe-Bollwärk verläit het.

D Stadt Basel het für e Bau von dr Stroofaastalt e Wettbewärb usgschriibe, fuffzää häi mitgmacht und dr Robert Moser het dr erst Briis gwunne.

D Stroofaastalt het e kwadratischi Umfassigsmuure mit vier Wachhüüser in de Egge ghaa. In dr Middi isch dr Ufseherdrakt gstande mit dr Aastaltschille oobe druf. Vom Ufseherdrakt us het s drei T-förmigi Zälledrakt in drei Richdige ghaa. Eso häi d Ufseher die drei Zällegeböid liicht chönne überwache. Im vierte Flüügel isch s villenartige Verwaltigsgeböid gsi. Dr Moser het im gliiche Joor noch em gliiche Brinzip au d Stroofaastalt Länzburg baut.

Im Joor 1952 het mä s Schällemätteli im Innere umbaut.

Zwüsche 1977 und 1982 isch s Gfängnis nüme brucht worde, denn het mä s aber müesse reaktiviere.

Wil d Norme vo de 114 Zälle, wo jeedi nume öbbe fümf Kwadraatmeter grooss gsi isch, nit dr Öiropäische Menscherächtskonvenzioon entsprooche häi, het mä s Gfängnis Schällemätteli im Summer 2004 zuedo. Vo denn aa isch s leer gstande, usser wäärend dr Euro 08, wo mä s Schällemätteli as zuesätzligs Gfängnis für Hooligans brucht het.

Dr Abbruch

S Geböid isch nit dänkmolgschützt gsi und isch 2009 abbroche worde. Uf em Gländ baut mä e nöis Biozentrum vo dr Uniwersidäät Basel, wo noch em Blaan 2017 söll eröffnet wärde.

Literatur

• Dorothee Huber: Architekturführer Basel, Architekturmuseum Basel, 1993 ISBN 3-905065-22-3
• Tilo Richter: Erst Dampfrösser, dann Knastbrüder, bald Studiosi. In: ProgrammZeitung Basel. Januar 2011, S. 24 f. Abgerufen am 2. April 2011.

Weblingg

• D Stroofaastalt Schällemätteli in Bilder

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Strafanstalt_Schällemätteli“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

47.5644444444447.5805555555556