Die Dritti Zwüschezit

Die Dritti Zwüschezit in dr Gschicht vom alte Ägypte isch d Zit vom Ändi vom Neue Riich bis zum Afang vo dr Schbootzit, 1070-664. Wie in alli Zwüschezite isch d Zentralregierig in dere Periode im allgemeine schwach gsi oder het nid exischtiert und het dorum au weniger Dänkmöler und anders archäologischs Material hinderlo: si Gschicht isch wäge däm schlächter dokumentiert as d Gschicht vo de sozial schtabilere Riich. Vor allem was während dr 22. und 23. Dynaschtii bassiert isch, isch nit ganz klar.

Chronologii

Gschicht

Die 21. Dynaschtii z Tanis und d Amunbrieschter z Thebe

D Dotemaske vom Psusennes I. vo dr 21. Dynaschtii. Sis Grab isch eins vo de wenige intakte Königsgreber wo me gfunde het.

No während dr Regierig vom letschte Ramessid, em Ramses XI., isch s Land in Ober- und Underägypte deilt gsi, Oberägypte isch vom Hohebrieschter vom Amun, em General Herihor, verwaltet worde und Underägypte vom Nesbanebded, 1070 - 1043, mid em Regierigssitz z Tanis im öschtlige Nildelta. Mä sait dere Zit au Wehem mesut, Wiidergeburt. Noch em Dod vom Ramses XI. hai sich d Tanite dr Titel Pharao gä. D Familie vo de Hohebrieschder und d Pharaone si verschwögeret und d Beziehige zwüsche ihne guet gsi.

Die 22. Dynaschtii

Die Herrscherlinie isch vo de Libysche Meschwesch abgschdammt, wo während em Neue Riich sich im Nildelta niiderglo hai. Dr Schoschenq I., 945-924, het s Land widder vereinigt, aber nach ungfähr hundert Johr het s widder zwei Regierige gä, dr Schoschenq III. het s Nildelta kontrolliert und dr Takelot II Middelägypte und dr Süde. Si Sohn, dr Osorkon III., het siini Rivale besiigt, aber scho widder churz druf isch s Land in elf chliini Königsdümer zerfalle. Dr Peftdschaubast het z Herakleopolis, dr Nimlot z Hermopolis und dr Ini z Thebes gregiert. Wil Ägypte so verschblitteret und schwach gsi isch, hai d Kuschite us Nubie underem Kaschta ihre Iifluss uf Thebe verschdärkt und hai Oberbrieschtere vom Amun Schepenupet zwunge im Kaschta si Dochter, d Amenirdis, as Nochfolgere z adoptiere.

Die 25. Dynaschtii

Dr Nubisch König Pije isch in Südägypte iigfalle und het vo dört us s ganze Land eroberet und het sich zum Pharao gmacht. Er het die ägyptische Fürste wiiter ihri Schdädt in siim Name lo regiere und het sich widr nach Nubie zruggzoge. 724 het sich dr Häuptling vo de libysche Meschwesch Tefnakht zum Pharao gmacht und die churzläbig 24. Dynaschtii gründet. 717 isch dr Bakenrenef, 717-712, ihm uf em Droon gfolgt. Aber dr Brueder vom Pije, dr Schabaka, 716-702, isch 716 uf e kuschitisch Droon cho und het si Hauptschdadt vom nubische Napata ins oberägyptische Thebe verleggt und het Nordägypte zruggeroberet.

Zu dere Zit het sich Assyrie weschtwärts uusbreitet und dr Schabaka het si in Paleschtina und Syrie bekämpft. Noch ihm si dr Schebitku, 702-689, und denn dr Taharka, 689-663, König worde. Im Johr 674 hai d Assyrer underem Asarhaddon Ägypte sälber agriffe. Dä het d Gränzfeschtige nid chönne erobere und het sich zruggzoge bis 671, won er d Befeschtigunge umgange het, und Memphis und s Nildelta eroberet het. Dr König Taharka het sich in Süde zruggzoge. Nochdäm dr Asarhaddon 669 gschtorben isch, het er Memphis zruggeroberet, isch aber von erä assyrische Armee gschlage worde und het sich nach Thebe zruggzoge.

Wie d Kuschite vor ihne hai sich au d Assyrer uf die iiheimische Aadlige verloh, für zum s Land regiere. Wo underägyptischi Adligi ä Rebellion gege d Assyrer azeddlet hai, si si gfange und nach Ninive ins Asyl gschickt worde, aber dr Necho het wiider zrugg dörfe und het d Schdadt Sais im Nildelta as residänz übercho und noch ihm si Sohn, wo—nachdäm Ägypte widder unabhängig gsi isch—as Psamtik I. Pharao worden isch.

664 isch dr Taharka gschdorbe und si Neveu Tanutamun isch König vo Kusch worde. Er isch in Ägypte iigfalle und het Memphis agriffe. Die underägyptische Adlige hai ihn aber nit underschdützt im Kampf gege d Assyrer. D Armee vom Assurbanipal het zrugggschlage und ihn bis Thebe in Oberägypte verfolgt, d Schdadt eroberet und ihri Tämpel blünderet und zerschdört.

Lueg au

Allgemein:

• Ägypte

Gschicht:

• S Alte Riich
• S Middlere Riich
• Die zweiti Zwüschezit
• S Neue Riich
• D Schbootzit vom alte Ägypte