Unterrhyychrais (1832 bis 1864)

Dialäkt: Undermarkgreflerisch

Dr Unterrhyychrais (amtli Unter-Rheinkreis) isch e Mittelinschtanz vu dr Staatsverwaltig vum Grooßherzogtum Baade gsii, wu s vu 1832 bis 1864 gee het.

Gschiicht

Zum 1. Mai 1832 sin di bishärige segs Chrais ufgleest woore un us Cheschtespargrind dur vier nei grindeti Chrais ersetzt woore.^[1] D Beheerd het derzue au nimi Kreisdirektion ghaiße, sundern Kreisregierung. Us em Neckerchrais un dr Ämter vum Main- un Tauberchrais sich dr nei Chrais mit em Sitz z Mannem bildet woore.

E jeede vu dr Chrais het e Chraisregierig kriegt, wu ne Regierigs-Diräkter voorgstande isch. Zue dr Chraisregierig hän derzue au Regierigs-Reet un Regierigs-Assessoore gheert.^[2]

D Chraisregierige sin fir alli Sachbiet verantworli gsii, wu zue dr Staatsverwaltig gheert hän: Ufsiicht iber d Ämter (Bezirksämter), Ufsiicht iber dr greescht Dail vu dr Lokaal- un Beziirksstiftigfe, Indigenatserdailig (Haimeträächt), Gwäärbskunzessioone, Dienscht- un Stroofbolizei un anderi.

Mit em Gesetz, die Organisation der innern Verwaltung betreffend vum 5. Oktoober 1863,^[3] wiirksam zum 1. Oktoober 1864,^[4] sin di vier alte Chrais ufgleest un dodermit di mittler Verwaltigseebeni abgschafft woore. An d Stell vu dr Mittelinschtanze sin d Landeskommissärbezirk as raini Ufsiichtsorgaan drätte. S Biet vum eemoolige Unterrhyychrais isch em Landeskommissärbezirk Mannem zuegoornet woore.

Di baadische Chrais im Verglyych

Uuszuug us em Hof- und Staats-Handbuch des Großherzogthums Baden. 1834^[5] mit dr Eckdaate vu dr Chrais (Flechi in geograafische Quadraatmyyle; Aazaal vu dr Bezirksämter; Aazaal vu dr Gmaine; Yywooner (Seelezaal), dodervu evangeelisch, kadoolisch, mennonitisch, israelitisch); e geograafischi Quadraatmyyle het 55,06 Quadraatkilemeeter entsproche (7,420439 km × 7,420439 km).

Dr Unterrhyychrais isch vu dr Flechi här un au vu dr Yywohnerzahl dr drittgreescht vu dr vier Chrais gsii.

Biet vum Unterrhyychrais

Landesherrligi Ämter

Stadtamt Mannem
Oberamt Haidelberch
Amt Hoffene (1841 bis 1848)
Amt Ladeburch (1864 ufgleest)
Amt Schwetzinge
Amt Philippsburg (1864 ufgleest)
Amt Neckarbischofsheim (1864 ufgleest)
Amt Neckargmend (1857 ufgleest)
Amt Wiesloch
Amt Woinem
Amt Neudenau zu Mosbach (1841 yygriichtet, 1849 ufgleest)

Standesherrligi Ämter

Amt Buche
Amt Werte
Amt Adelsheim
Amt Bischem
Amt Eberbach
Amt Mosbach (1841 us dr firschtrli-leiningische Ort vu Stadt- un I. Landamt bzw. II. Landamt nei zuegschnitte)
Amt Sinse
Amt Walldürn
Amt Krautheim (ab 1864 „Bezirksamt Boxberg“ dur Verleegig vum Amtssitz uf Boxberg)
Amt Boxberg (1857 ufgleest, 1864 isch s Bezirksamt Boxberg Verleegig vum Amtssitz Krautheim uf Boxberg entstande)
Amt Gerlachsheim (1864 ufgleest)

Literatur

Adam Ignaz Valentin Heunisch: Geographisch-topographische Beschreibung des Großherzogthums Baden: nach den Bestimmungen der Organisation vom Jahre 1832 größtentheils nach officiellen Quellen : nebst einer ausführlichen Karte des Großherzogthums Baden, nach der neuen Kreis-Eintheilung, mit Zufügung der Nachbarstaaten und mit Angabe der Poststationen und Stundenentfernungen. Heidelberg 1833. Digitalisat
Eintheilung des Großherzogthums in vier Kreise und Aufstellung von Regierungen betreffend. In: Großherzoglich Badisches Staats- und Regierungs-Blatt Nr. IX. vom 18. Februar 1832, S. 133

Weblink

Commons: Unterrheinkreis – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Unterrheinkreis“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Großherzoglich Badisches Staats- und Regierungs-Blatt 1832, S. 133

[2] Hof- und Staats-Handbuch des Großherzogthums Baden. 1834.

[3] Großherzoglich Badisches Regierungs-Blatt 1863, S. 399

[4] Vollzuegsveroornit lueg Großherzoglich Badisches Regierungs-Blatt 1864, S. 333

[5] Uuszuug us em Hof- und Staats-Handbuch des Großherzogthums Baden. 1834; S. 417

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]