Völkerbund
Dr Völkerbund isch e grossi internazionali, zwüschestaatlechi Organisazioon gsi, wo me z Versailles anne 1919 gründet het und wo anne 1920 an irem Sitz z Gämf i dr Schwiiz mit dr Arbet agfange het.
Völkerbund VB | |
---|---|
D Mitgliidstaate vom Völkerbund und iiri abhängige Gebiet, d Völkerbundmandaat (orangsch) und d Nitmitgliider (grau) | |
Änglische Name | League of Nations |
Französische Name | Société des Nations |
Sitz vo de Organ | Gämf, Schwiz |
Generalsekretär | Eric Drummond (1920–1933) Joseph Avenol (1933–1940) Seán Lester (1940–1946) |
Mitglidstaate | 58 |
Amts- un Arbetssproche | Änglisch, Franzöösisch |
Gründig | 10. Januar 1920 |
Uflösig | 18. April 1946 |
Es isch nach em Eerschte Wältchrieg gsi, wo dr amerikanisch Presidänt Thomas Woodrow Wilson gseit het, so öppis Schlimms dörf s nümme gää und drum müesste d Länder vo dr ganze Wält in ere grosse Tachorganisazioon zämeschaffe. Uf dr Fridensversammlig z Versailles isch d Satzig vom Völkerbund agnoo worde. Drinne stoot, d Länder selle guet zämeschaffe, bi Komflikt zämen e Löösig finde und wenn s Chrieg söti gää dämm Land, wo agryffe wurdi, go hälfe.
Füren Arbetsort vom Völkerbund het me d Stadt Gämf usglääse, wo i dr nöitrale Schwiiz isch. Drum het men em au öppe Gämfer Liga gseit. D Büro vom Völkerbund sind z’eerscht im Palais Wilson gsi, bis 1936 dr gross Komplex vom Völkerbundpalascht fertig gsi isch.
D Organisazioon het die Orgaan gha:
- d Völkerbundversamlig
- dr Völkerbundsroot
- dr Presidänt
- s Gäneralsekretariat
- s Verwaltigsgricht vom Völkerbund
Es sind nit alli Länder vo dr Wält em Völkerbund byträtte. Frankrych isch bi de Gründigsmitglider gsi, d Schwiiz isch 1920 und Düütschland, also dozmol d Weimarer Republik, isch 1926 drzue cho. Teil Länder sind mit dr Zyt us em Bund wider uusträtte, für s Dütsche Rych isch das de facto, wie me seit, anne 1933 gsi, d Sowjetunion, wo 1934 drzue choo isch, het me 1939 uusgschlosse.
Wo 1945 d UNO gründet und drfür dr Völkerbund anne 1946 uufglööst worden isch, het die nöi Wältorganisazioon dr bishärig Völkerbundpalascht übernoo und z Gämf iren öiropäisch Hauptsitz ygrichtet.
Literatur
ändere- The Essential Facts About the League of Nations. Information Section, Genf 1933 (erschien bis 1939 in zehn Auflagen).
- John Spencer Bassett: The League of Nations. A Chapter in World Politics. Longmans, Green and Co., New York NY 1930.
- Madeleine Herren: Internationale Organisationen seit 1865. Eine Globalgeschichte der internationalen Ordnung, Geschichte kompakt, WB, Darmstadt 2009, ISBN 978-3-534203659
Weblink
ändere- d Satzig vom Völkerbund
- Artikel Völkerbund in: Lebendiges Museum Online (LeMO).
- Artikel Völkerbund. In: wissen.de