Wepsischi Sproch

Wepsisch (Eigebezeichnig vepsän kel’) isch e finno-uugrischi Sproch, wu vu de Wepse z Russland gschwätzt wird. Es ghört bi de finno-uugrische Sproche zum ostseefinnische Zwiig. Bi-n-ere Volchszellig us em Johr 1970 hänn sich rund 8.000 Lüt als Wepse bezeichnet, 1989 hänn numme no 6.355 s Wepsisch als ihri Müetersproch aage.

Wepsisch vepsän kel'
Verbreitig:	Russland Russland
Sprecher:	6.355
Linguistischi Klassifikation:	finno-ugrisch finnopermisch ostseefinnisch Wepsisch
Unterteilige:	dräi Dialäkt
Schriftsyschtem:	latiinischi Schrift
Offizieller Status
Amtssprooch vo:	—
Anerkannti Minderheitesprooch vo:	Russland Russland
Sproochchürzel
ISO 639-1	—
ISO 639-2	fiu
Wepsisch unter de andere finno-uugrische Sproche

Wepsisch

Es gitt in de Hauptsach dräi Dialäkt, wu geografisch vunenand drännt sin: s Nordwepsisch (Umgäbig vum Onegasee un Gebiet nördlig vum Fluss Swir), s Mittler Wepsisch (bi St. Petersburg) un s Südwepsisch (Wologda). De nördlig Dialäkt unterscheidet sich dütliger vu de beide andere wie sälli unterenand, einewääg verstönn sich d'Sprächer vu verschidene Dialäkt güet. D'Selbschtbezeichnig vum nördlige Dialäkt isch l'üd'ińik (vgl. lüdischi Sproch). Datsächlig isch s Lüdisch äng mit em Wepsisch verwandt, abber au zum Karelische gitt's viili Parallele.

In de 30er-Johr isch e wepsischi Standardsproch gschaffe wore. Sälli isch au unterrichtet wore, d'Sprächer vum Wepsisch sälber hänn si abber chuum gfördert.

Phonologii

S Wepsisch kännt d'acht Vokäl a, ä, e, i, o, ö, u un ü. Dodebii chönne mit i un u Diphthong bildet werre (ou, uu, üu; ai, ei, ii, ui, äi, öi, üi).

Im Gegesatz zù de andere ostseefinnische Sproche kännt s Wepsisch kei Stufewechsel. D'Bedonig litt im Allgemeine (wie in alle finno-uugrische Sproche) uff de erschte Silbe vum Wort.

Grammatik

Wepsisch unterscheidet zwölf Fäll:

Fall	Eizahl	Mehrzahl
Nominatiiv	nado (Schwögerì)	nadod
Genitiiv	nadon	nadoid'en
Akkusatiiv	nadon, nado	nadod
Partitiiv	nadod	nadoid
Translatiiv	nadoks	nadoikš
Abessiiv	nadota	nadoita
Inessiiv-Elatiiv	nados	nadoiš
Illatiiv	nadoho	nadoihe
Adessiiv-Ablatiiv	nadou	nadoil'
Allatiiv	nadole	nadoil'e
Instruktiiv	rubl'iń (rubellel)	(-)

D'Personalbronome sin m'ińa, śińa, h'än in de Eizahl un m'ii, t'ii, h'ii in de Mehrzahl.

D'Verbe känne dräi Modi, de Indikatiiv, de Konditional un de Imperatiiv. Bi de Zitforme sin s Bräsens un s Imperfäkt eifach, s Perfekt un s Plusquamperfekt sin zämmegsetzt. S Imperfekt wird mit eme -i bildet (toin, toid, toi – ich ha brocht, duu häsch brocht, är hät brocht). Verneint wird mithilf vu'me-ne Verneinigsverb: en to, ed to, ii to heißt ich bring nit, duu bringsch nit, är bringt nit.

Do d'Konjugation vu toda (bringe) im Bräsens:

Singular	Blural
ton	tomai
tod	totai
tob	todas

Externi Site

 Test-Wikipedia uff Wepsisch

• Wepsisch bim Ethnologue (Änglisch)
• The Peoples of the Red Book: THE VEPS (Änglisch)
• VEPS.ORG (Wepsisch, Änglisch)
• KODIMA.NAROD.RU (Wepsisch, Russisch, Änglisch)