Alemannische Wikipedia

WikiLeaks

WikiLeaks (vilmol au Wikileaks, vgl. ängl. leaks 'Lecher, uudichti Stelle') isch e Internet-Plattform, wu anonym Dokumänt chenne vereffetligt wäre, wu ne effetli Inträssi dra aagnuu wird. S Projäkt will „uf dr Syte vu däne stoh, wu unethisch Verhalte in ihre eigene Regierige un Unternähme wän ufdecke.“[1] Doderzue isch no Aagabe vu WikiLeaks e Syschtem „fir di massewyys Vereffetlichung vu gheime Informatione un Analyse, wu nit uf dr Absänder chenne zruckgfiert wäre“[1] gschaffe wore.

WikiLeaks
WikiLeaks-Logo
URL wikileaks.org
Motto We open governments.
Kommerziäll Nei
Bschryybig Internet-Plattform fir Whistleblowing
Sproche änglisch
Erschine 2006
Dr Julian Assange, Merz 2010. Sprächer un s bekanntescht Gsicht vu WikiLeaks

Fir d Vereffetlichung aagnuu wäge gheimi, zensierti oder uf andri Wyys in ihre Vereffetlichung bschränkti Dokumänt, wu vu bolitischem, diplomatischem oder ethischem Inträssi sin.[2]

Hintergrund

ändere

WikiLeaks isch 2006 in s Läbe gruefe wore un isch noch em Wiki-Prinzip ufböue. S isch noch ere eigene Uussag nit zensierbar.[3] D Websyte vu WikiLeaks isch e Zytlang z Schwede bi dr Firma PeRiQuito AB (PRQ) ghostet wore,[4] speter isch uf Server z Frankryych un uf e Huffe Spiegel (Mirrors) gwägslet wore.[5] Vu Aafangs bis Mitti 2010 het s d Websyte zytwyys nume in ere Blog-ähnlige Version gee wäge Finanzierigsprobläm.

Gschicht

ändere

Grindet woren isch WikiLeaks 2006 no eigene Aagabe vu chinesische Dissidänte, Journalischte, Mathematiker un Tächniker vu Startup-Unternähme us dr USA, Taiwan, Europa, Auschtralie un Sidafrika. D Grinder sin no eigene Aagabe uf dr Homepage vu WikiLeaks anonym. WikiLeaks beziet sich in syyre Sälbschtdarstellig uf d Wikipedia,[6] ischt aber kei Projäkt vu dr Wikimedia Foundation. Vu dr Bedryyber isch nume dr auschtralisch Programmierer un Autor Julian Assange mit Name bekannt, wu s Projäkt firschi drybt, derzue dr Dytsch Daniel Domscheit-Berg, wu zerscht effetli nume unter em Pseudonym Daniel Schmitt bekannt gsi isch un sich im Septämber 2010 wäge intärne Stryt mit em Assange us em Projäkt zruckzoge het[7][8]. Churz derno sin fimf anderi Mitglider gange[9]. Em Advisory Board ghere verschideni, unter anderem chinesischi, Mänscherächtsaktivischten aa.

Im Dezämber 2009 isch uf wikileaks.org statt dr normale Syte nume no ne Spändeufruef un e Video vum WikiLeaks-Byytrag uf em 26. Chaos Communication Congress z säh gsi. Uf dr Syte isch aagee wore, ass si bis zmindescht 18. Jänner 2010 inaktiv blybt wäge Gäldmangel. Ab em 18. Jänner 2010 isch d Syte zue blibe ohni ne Hiiwyys uf e Rraktivierigszytpunkt.[10] Dr Julian Assange het in eme Interview em Verglyych mit eme Streik zuegstimmt.[11] Syt Merz 2010 isch d Syte wider uffe gsi mit im Verglyych zue friejer stark reduzierte Inhalt un ohni Wiki-Funktione, dr voll Funktionsumfang isch ab Mai 2010 wider z Verfiegig gstande.[12]

Tächnik

ändere

S Brojäkt brucht verschideni Softwarepaket wie OpenSSL, Freenet, Tor un PGP. D Verschlisseligsmechanisme, wu doderby brucht wäre, solle d Anonymität un d Unuffindbarkeit vu dr Quälle sichere.[13]

Mitarbeiter

ändere

Fir WikiLeaks hän im Jänner 2010 no Aagabe vum Grinder fimf feschti Mitarbeiter gschafft, bishär ohni Gäld, un rund 800 Glägeheitsbyydreger.[11][14]

Finanzierig

ändere

No Aagabe vu dr Bedryyber finanziert sich WikiLeaks us Spände. Wel d Mitarbeiter vu WikiLeaks ohni Gäld un vu derheim uus schaffe, sin d hegschte Cheschtefaktore d Servercheschte, Registrierigsgebihre, Bankgebihre un Birokrati-Cheschte.[11] Grichtsgebihre machen wäg dr Verwicklig in zahlryychi Brozäss glychfalls e Deil vu dr Cheschte vu WikiLeaks uus. Di jehrlige Gsamtcheschte lige no eigene Aagabe bi rund 600.000 US-Dollar[11], wu us Spände vu Privatpersone deckt wäre. Spände vu Unternähme oder Regierige nimmt WikiLeaks nit aa.[11] Aawaltshonorar git s nit, wel d Aawaltszyt gspändet wird, unter anderem vu Unterstitzer wie dr Los Angeles Times, Associated Press un dr National Newspaper Association.[11] Cheschte us verlorene Verfahre git s no Aagabe vum WikiLeaks-Mitarbeiter Julian Assange bishär keini: „Strofzahlige oder Schadeersatz nonig, mir hän bishär alli Verfahre gwunne.“[11]

Unterstitzt dur d Zahlig vu Aawaltscheschte wird au dr US-amerikanisch Soldat Bradley Manning, wu vorgworfe wird, Informatione an d Organisation gliferet z haa un wu mit ere lange Haftstrof mueß rächne

Di dytsch Wau Holland Stiftig, wu as gmeinnitzig aaerchännt isch, ferderet s Brojäkt mit umfangryyche Bedreg un rieft au zue Spände dur Iberwyysige an d Stiftig uf.[15]

Mit dr Speerig vu dr WikiLeaks-Konte dur PayPal, Mastercard un VISA blyybe wirkli no drej Megligkeite, Gäld an WikiLeaks z spände:

  • Diräktiberwyysig uf e Konto bi dr Isländische Landesbank
  • Diräktiberwyysig uf e Konto bi dr Commerzbank Kassel
  • postalischi Aawyysig

Bis Oktober 2009 het sich WikiLeaks zuen ere zäntrale Sammelstell entwicklet mit 1,2 Millione Dokumänte vu Regimekritiker un anonyme Quälle.[16] Unter anderem d Regierige vu China, Israel, Nordkorea, Russland, Simbabwe un Thailand hän dr Zuegang zue WikiLeaks im Land gsperrt.[17]

Erryychbarkeit

ändere

Grundsätzli isch WikiLeaks unter dr uf dr IP-Nummere basierende Adräss https://web.archive.org/web/20101210182437/http://213.251.145.96/ z erryyche, zuesätzli unter wikileaks.de, wikileaks.nl, wikileaks.fi, wikileaks.se un unter zahlryyche wytere Top-Level-Domain. E aktualisierti Ibersicht vu dr verfiegbare offiziälle Adrässe git wikileaks.info. Derzue lege Internet-Aktivischte Kopie vu dr gsamte Inhalt iber s BitTorrent-Protokoll aa un inschtalliere die uf allmeh andere Server. No https://web.archive.org/web/20101208060828/http://46.59.1.2/mirrors.html het s am 7. Dezämber 2010 insgsamt 1005 Spiegelserver gee.

E erschti Lischt vu iber 50 Spiegelserver (Mirrors), wu zem Deil nume ne wytere Namesyydrag darstelle, deilwyys aber au vollständigi Kopie vu dr Websyte sin, isch am 5. Dezämber 2010 uf em Etherpad-Server vu dr dytsche Piratebartei vereffetligt wore.[18][19] As Reaktion uf d Versuech, dr Webserver z blockiere, hän d Organisatore vu WikiLeaks Netzwärch-Aktivischte effetli drum bätte, d Webbresänz massehaft z kopiere un uf eigene Server z Verfiegig z stelle. Doderzue isch dr Brozäss vu dr Vervilfältigung vu dr Websyte automatisiert wore. S Spiegle vu dr Websyte isch international au vu dr Piratebarteie unterstitzt wore.[20] Dr Ufruf isch uf e seli großi Resonanz gstoße. Bis zum Oobe vum 5. Dezämber 2010 sin uf 76 Server uuabhängigi Kopie vu dr Websyte inschtalliert wore.[21] D Websyte https://web.archive.org/web/20101208060721/http://savewikileaks.net/another-wikileaks-address verfolgt am 6. Dezämber mit ihrem Automated Wikileaks mirror tracker iber 800 Werbserver, wu bi dr Spieglige vu dr Websyte mitgmacht hän, wu aber nit alli aktuäll oder erryychbar gsi sin.[22] Am 10. Dezämber isch d Zahl vu 1600 Spiegelserver iberschritte wore, am 16. Dezämber sin s 2194 gsi.[23][24] Zuesätzli hän namhafti Webhosting-Firme zem Byschpel z Dytschland ihri doderzue notwändigi Unterstitzig erklert.[25][26]

Vor allem geg dr Assange het s syt dr Vereffetlige zue dr Chrieg im Irak un z Afghanistan e Huffe Drohige bis zue Mordufruef gee. As Sicherigsmaßnahm gege ne Verhaftig oder e fysischi Bedrohig vu dr Organisatore vu WikiLeaks het dr Assange in eme Interview aagee, ass e wyteri Datei mit em Namme insurance.aes256[27] gäb, wu mit em AES-256 Verfahre verschlisslet isch un rund 1.4 Gigabyte Umfang heb. Die Datei sej iber BitTorrent scho an iber 100.000 Lyt verbreitet wore un heb as "Läbesversicherig" (Life Insurance) e Huffe wyteri Nochrichte. Wänn eme Mitarbeiter vu WikiLeaks ebis zuestoßt, no wurd dr Schlissel automatisch vereffetligt.[28].

Ufdeckige

ändere

Zurzyt wäre alli friejere Verefftlige iber e 7zip-Archiv aabotte, wu vu dr Websyte cha abeglade wäre un derno s dezentral Abelade mit em BitTorrent-Client megli macht.

D Plinderig vu Kenia im Guardian

ändere

Am 31. Augschte 2007 isch in dr britische Dageszytig The Guardian e Artikel iber Korruption in Milliardehechi in dr Familie vum ehmolige kenianische Bresidänt Daniel arap Moi erschine. D Zytig het sich uf e Report beruefe, wu bi WikiLeaks vereffetligt woren isch.[29]

Guantánamo-Bay-Handbiecher

ändere

WikiLeaks het im November un Dezämber 2007 d Richtlinie vu U.S.-Armee fir s Gfangenelager Guantánamo Bay (Camp Delta Standard Operating Procedures) vereffetligt.[30][31] Die Dokumänt hän zem erschte Mol d Verletzig vu dr Mänscherächt un vu dr Gämfer Konventione bewise, wie zem Byschpel dr systematisch Entzug vum Kontakt vu bstimmte Gfangene zur Internationale Rotchryz- un Rothalbmond-Bewegig.[32]

Bank Julius Bär

ändere

WikiLeaks het im Februar 2008 Hunderti vu intärne Dokumänt vu dr Julius Bär Bank & Trust Co vereffetligt, eme Unternämme vu dr Schwyzer Bankhuusgruppe Julius Bär. In däne Dokumänt het s Detail gee zue Styyraktione vu dr Bank un vu ihre Chunde iber d Cayman Islands.

Scientology

ändere

Am 7. April 2008 het WikiLeaks e vum 27. März 2008 datierte Brief vu Religious Technology Centre vu dr Scientology iberchuu, wu Aaspruch gstellt het uf d Rächt an Inhalt, wu vu WikiLeaks zue dr Scientology-Chilche publiziert wore sin, unter anderem im Zämmehangn mit dr OT-Levels-Handbiecher.[33]

BNP-Mitgliderlischt

ändere

Am 18. Novämber 2008 het WikiLeaks d Mitgliderlischt vu dr British National Party vereffetligt. D Lischt het au d Nämme, Adrässe, s Alter un dr Beruef vu fascht allene 12.801 Mitglider vu dr Bardei umfasst, dodrunter au Bolizischte, Aawält, Bfaarer, Ärzt un Lehrer an Grund- un Mittelschuele.[34]

Internetsperrlischte un Ermittligsverfahre gege WikiLeaks

ändere

WikiLeaks publiziert syt 2008 Internetsperrlischte vu verschidene Länder, dodrunter reschtriktivi Staate wie China[35][36][37] un Thailand,[38] aber au Sperrlischte vu zem Byschpel Dänemark,[39] Finnland,[40] Norwege,[41] Italie un Auschtralie.[42]

Kaupthing-Bank

ändere

WikiLeaks het am 29. Juli 2009 e intärn Dokumänt vu dr Kaupthing-Bank vereffetligt, wu churz vor em finanziälle Kollaps vum isländische Bankesektor un dr isländische Finanzkrise aagleit woren isch. S Dokumänt zeigt, ass extrem hochi Kredit, deilwyys in Milliardehechi, ohni Sicherheite an verschidene Eigetimer vu dr Bank vergee un seli großi Schuldsumme abgschribe wore sin.[43]

Minton-Report iber toxischi Abfäll in dr Elfebeikischte

ändere

Im Septämber 2009 het WikiLeaks dr Minton-Report iber toxischi Abfäll in dr Elfebeikischte vereffetligt. Doderbyy handlet s sich um e intärne (un no syyre Erstellig gheimghaltene) Bricht vum Schwyzer Rohstoff- un Energikonzern Trafigura vu 2006 iber d Gsundheitsgfehrdig dur dr Abfall vum Unternämme, wu z Abidjan verchauft woren isch. Noch eme Bricht het s in dr Abfäll unter anderem Schwäfelwasserstoff, Thiol un Natriumhydrogensulfid.[44]

Wytergab vu Bankdate us dr Europäische Union an d USA

ändere

Am 12. Novämber 2009 het WikiLeaks e Entwurf vum gheime Abchuu zwische dr Europäische Union un dr USA fir d Uuswärtig un Wytergab vu Europäische Bankdate an d USA vereffetligt.[45] Am Dag dervor het scho d Financial Times Deutschland iber dr Inhalt vum Abchuu brichtet.[46]

Abgfangeni Pagernoorichte vum 11. Septämber 2001

ändere

Am 25. Novämber 2009 het WikiLeaks e Lischt vu fascht 570.000 Noorichte vu Funkmäldeempfänger (Pagern) vereffetligt, wu am Dag vu dr Terroraaschleg vum 11. Septämber 2001 vu 3 Uhr ab bis zum 12. Septämber 2001 gege 12 Uhr abgfange wore sin.[47] No WikiLeaks het s in dr Pagernoorichte au ne Huffe Mitdeilige vu offiziälle Verdrätter vum Pentagon un vum NYPD.

Climategate

ändere

Am 21. Novämber 2009 het WikiLeaks d ZIP-Dateie „Climatic Research Unit emails, data, models, 1996-2009“ vereffetligt. E Deil vu dr E-Mail, wu do din sin, wäre vu Kritiker vu dr Theori vum anthropogene Klimawandel as Hiiwyys uf megligi Manipulatione vu Temperaturraudate dur d Climatic Research Unit vu dr University of East Anglia gwärtet.[48]

Vereffetlichung vu dr Toll-Collect-Verdreg

ändere

Am 25. Novämber 2009 het WikiLeaks aagchindet, iber 10.000 Syte vu dr gheime Toll-Collect-Verdreg z vereffetliche. Wäg dr Datemasse isch vun eme kollaborative Experimänt gschwätzt wore. Bi dr Vereffetlichung isch s um Uuszig un Aahäng us em gheime Bedryyberverdrag, nit aber us em komplette, derzue dr Kooperationsverdrag mit dr AGES (eme spezialisierte Dienschtleischtigs-Unternämme) un Verdreg mit eme Sachverständigebiro, wu d Funktionsfähigkeit vum Maut-System hätt sotte briefe.[49]

Kunduz-Fäldjeger-Report

ändere

Am 13. Dezämber 2009 het WikiLeaks e Fäldjeger-Report vereffetligt zuen ere umstrittene Bombardierig vu zwee Tanklaschter z Afghanistan am 4. Septämber 2009 dur di dert stationiert Bundeswehr, wu afghanischi Zivilischte derbyy gstorbe sin.[50] Dr Report het in e baar Pinkt dr Darstellig vu dr Bundesregierig widersproche, vor allem im Punkt, syt wänn d Regierig gwisst gha het, ass d Bombardierig zum Dod vu Zivilischte gfiert gha het.[51]

Blän vum US-Gheimdienscht, gege WikiLeaks vorzgoh

ändere

Am 15. Merz 2010 isch e Dokumänt[17] vum US-Gheimdienscht CIA bi WikiLeaks vereffetligt wore, wu d CIA din bschrybt, wurum dr amerikanisch Gheimdienscht WikiLeaks as broblematisch yyschetzt, un Methode ufzellt, wie mer gege Whistleblower un WikiLeaks-Mitarbeiter chennt vorgoh un dodermit WikiLeaks kaputt mache. Dr Gheimdienst ferchtet no däm Dokumänt au, ass es au Whistleblower in dr eigene Reihe un bi WikiLeaks wyteri uuvereffetligti gheimi Dokumänt chennt gee. S wird empfohle, Aasträngige z unterneh, d Gheimniszuedreger vu WikiLeaks z verfolge un uffezlege. Dur d Uffelegig vu dr Date hofft mer, ass es Verdröue vu dr Whistleblower in WikiLeaks stark gschwecht wurd un d Unterstitzergmeinschaft zämmebricht.

US-Gheimdienschtbricht iber Meinigsmanipulation zum Afghanistanyysatz

ändere

Am 26. Merz 2010 isch e CIA-Dokumänt[52] vu dr Gruppe CIA Red Cell bi WikiLeaks vereffetligt wore, wu megligi PR-Strategie vu dr amerikanische Gheimdienscht z Dytschland un z Frankryych ufdeckt, wu Unterstitzig fir d Afghanistankämpf un d Schwechig vu dr Opposition derzue solle schaffe. Betont wird in däm Bricht, ass im Volk e Apathii zum Afghanistanyysatz herrscht. Des chennt sich in Zuechumft ändere. Ei Schwärpunkt vu dr Strategii z Frankryych soll syy, d Situation vu dr Mänsche z Afghanistan as positiv beyyflusst dur dr Militeryysatz darzstelle un Afghane as Unterstitzer vum Yysatz z zeige. doderdur soll d Sympathii vu dr franzesische Bevelkerig mit dr Afghanen gnutzt wäre. Z Dytschland soll d PR negativi Konsequänze vun ere Niderlag (Droge, Terror, Flichtlig) darstelle un d Beziehig zue dr NATO as Yysatzbegrindig gnutzt wäre.

Gwaltsame Dod vu irakische Zivilischte un Journalischte dur s US-Militer

ändere

Am 12. Juli 2007 sin ruund e Dutzed zivili Passante – dodrunter di bede Reuters-Mitarbeiter Saeed Chmagh (au: Said Chmar) un Namir Noor-Eldeen (au: Namir Nur-Eldin) – z Bagdad vu Bordschitze vu US-amerikanische Apache-Hubschruuber mit 30-mm-Bordmaschinekanone verschosse wore.[53][54]

Am 5. April 2010 het WikiLeaks im Ramme vun ere Pressekumferänz d Videoufnahme vum Vorfall, wu an Bord vu dr Apache-Hubschruuber ufgnuu wore sin.[55] S 38-minitig Video isch vu dr Ziilkamera vu dr Bordkanone ufgnuu wore. S zeigt e baar Persone, wu no dr Uffassig vu dr US-Soldate AK-47-Sturmgwehr un e Panzerfuscht (RPG) drait hebe. Bi e baar vu dr vermuetete Waffe het s sich um d Kamera vu dr Journalischte gsi. D Bordkamera zeigt, wie uf d Gruppe gfyyrt woren isch. Rund 12 Zivilpersone, mitsamt dr bede Reuters-Mitarbeiter Saeed Chmagh un Namir Noor-Eldeen, sin deete wore. E Chleibus, wu churz derno verbyygfahren isch, het aaghalte un d Insasse hän versuecht dr Saeed Chmagh z rette, wu zue däm Zytpunkt verletzt gsi isch aber no gläbt het,[56][57]. D Insasse vu däm Bus sin do derno au verschosse wore.

S vereffetligt Video het frie e großi Ufmerksamkeit in Blog, bi Youtube un investigative Journalischte gfunde. Speter hän derno au Mainstreammedie international iber s Video un dr Vorfall brichtet.

As muetmaßlige Informant isch dr US-amerikanisch Informatiker Bradley Manning im Mai 2010 feschtgnuu wore, wu dr Hacker Adrian Lamo d Beherde iber d Wytergab vum Video dur dr Bradley Manning informiert gha het.[58][59]

Luftaagriff bi Garani

ändere

Mitti Juni 2010 het WikiLeaks aagchindet, bishär gheimghalteni Filmufnahme z vereffetlige vum Luftaagriff bi Garani z Afghanistan, wu zwische 86 un 145 Mänsche dur e Aagriff vu dr US-Luftwaffe gstorbe sin.

Afghan War Diary (AWD)

ändere

S Afghan War Diary (AWD, Afghanisch Chriegsdagebuech) isch e am 25. Juli 2010 vereffetligti Sammlig vu 76.911 Dokumänt iber dr Chrieg z Afghanistan in dr Zyt vu 2004 bis 2010. Uugfehr 15.000 anderi solle so derzuechuu.[60][61] E erschti Analyse vu dr Date isch zytglyych vu Spiegel Online, dr New York Times un The Guardian vereffetligt wore.[62]

Loveparade-2010-Blanigsdokumänt

ändere

Am 20. Augschte 2010 het WikiLeaks Unterlage vereffetligt, wu sich uf d Loveparade 2010 bezien, uf dr Blanigs- un Gnähmigungsbrozäss in dr stedtische Beherde un mit em Veraastalter, dr Ablauf vum Evänt un noodregligi Dokumäntatione mitsamt dr Uusnammegnähmigunge, Eväntsektorblän, Brotokoll vu verschidende Arbetsgruppe (z. B. zue Verchehr un Sicherheit), Eväntbschryybige, Bolizeimaßnamme, Bsuecherschetzige, e Ereignisbrotokoll, Aawohnerbricht un Foto[63]. Bi dr Loveparade 2010 isch s dur e Massepanik zue 21 Dote un 511 Verletzte chuu.[63]

CIA-Memorandum iber d USA as Exporteur vu Terrorismus

ändere

Am 25. Augschte 2010 het Wikileaks unter dr änglische Iberschrift „CIA Red Cell Memorandum on United States exporting terrorism“ e Memorandum vereffetligt vun ere Red Cell gnännte Unterabdeilig vum US-Uuslandsgheimdienscht CIA, wu s Gedankespiil din het zum Export vu US-amerikanische Extremischte. In däm Report schryybe d Autore unter anderem, ass dr US-amerikanisch Export vu Terrorismus im Gegesatz zue dr allgmeine Uffassig nit nume ne aktuäll Phänomen isch un nit nume uf dr islamisch Fundamentalismus bschränkt isch. Doderzue wird uf d US-Unterstitzig vu jüdische, muslimische un irisch-nationalistische Terrorischte yygange. Vor däm Hintergrund ferchtet dr CIA-Report schließli, ass di international Gmeinschaft irgedwänn die Doppelmoral in dr US-Sicherheitsbolitik merkt.[64]

Iraq War Logs

ändere

D Iraq War Logs (Irakischi Chriegslogbiecher) sin e am 22. Oktober 2010 vereffetligti Sammlig vu 391.832 gheime Dokumänt iber dr Chrieg im Irak us dr Zyt vu 2004 bis 2009.[65] No däne Dokumänt sin unter dr 109.000 Opfer 66.081 Zivilischte gsi. S isch di grescht Vereffetlichung vu militärische Dokumänt in dr Gschicht vu dr USA,[65] greßer wie sälli vum Afghan War Diary am 25. Juli 2010.[66]

Cablegate

ändere

Cablegate (Telegramm-Skandal) sin e am 28. Novämber 2010 um 21:30 Uhr UTC[67] uf WikiLeaks vereffetligti Sammlig vu 251.287 intärne Bricht un Lagbeurdeilige vu dr US-Botschafte us dr ganze Wält an s US-Usseminischterium. Do dinne het s iber 100.000 as gheim oder verdröuli yygstufti Bricht, wu us dr Zyt vum Jänner 2009 bis Juni 2010 stamme. Parallel derzue hän d New York Times, dr Guardian, Le Monde, El Pais un Spiegel Online brichtet, wu vorab d Uuswärtig vu WikiLeaks gstattet woren isch.[68][69]

The Guántanamo Files (»Gitmo files«), 2002 – 2008

ändere

Am Oschtersunntig 2011 het Wikileaks unter em Titel Gitmo files (The Guántanamo Files) mit dr Vereffentlichung vu 779 Dateie zum umstrittene Gfangenelager uf dr Guantanamo Bay Naval Base aagfange, wu zue däm Zytpunkt no 172 Gfangeni yygsässe sin. Innerhalb vu vier Wuche sin 765 Dateie vereffentligt wore. D Publikation het zaigt, dass dr Zwäck vum Lager nit nume dr Schutz vu dr Effentligkait bzw. vu dr Verainigte Staate vor gfährlige Persone gsi isch, sundern dass d Gwinnig vu ghaimdienschtlige Informatione e wichtigi Roll gspilt het.[70] Au dr Spiegel, d Washington Post, dr Telegraph un anderi Partnermedie vu WikiLeaks hän mit dr Vereffentlichung un dr Kommentierig aagfange.[71]

The Spyfiles

ändere

Aafangs Dezämber 2011 het WikiLeaks unter em Name The Spy Files mit dr Vereffentlichung vu zerscht 287 Dateie us em Beraich vu Unternämme us dr Sicherhaits- un Iberwachigstächnik aagfange. WikiLeaks het doderby mit dr ARD, L'Espresso un dr Washington Post zämmegschafft.[72]

The Global Intelligence Files

ändere

Am 27. Februar 2012 het WikiLeaks unter em Titel The Global Intelligence Files in Kooperation mit 25 Mediepartner mit dr Vereffentlichung vu intärne E-Mail vum US-amerikanische Unternämme Stratfor aagfange, wu syne Kunde Analyse zur Geobolitik aabietet. D Absicht doderby isch gsii z zaige, dass Stratfor mit frogwirdige oder illegale Methode schaffe diei, e ängi Beziehig zue Gmainschdienscht heb un dodermit sälber e private un uukontrollierte Ghaimdienscht sei.[73][74]

Syria Files

ändere

Aafangs Juli 2012 het WikiLeaks aagfange E-Mail vu syrische Bolitiker un ander Persenligkaite un vu syrische Minischterie un Unternämme online zuegänglig z mache. Insgsamt isch d Vereffentlichung vu zwai Millione „Syria Files“ us Johr 2006 bis 2012 blant, wu in ere effetlige dursuechbare Datebank solle gsammlet wäre. Doderby schafft WikiLeaks mit mehrere Mediepartner zämme, unter anderem em dytsche NDR, go d E-Mail no verwärtbare Informatione z dursueche.[75]

Detainee Policies

ändere
 
Militärgfängnis vu dr Coleman Barracks

Ab em 25. Oktober 2012 het WikiLeaks unter em Name Detainee Policies Dokumänt iber d Bhandlig vu Gfangene in US-amerikanische Militergfängnis un Gfangenelager vereffetligt.[76][77]

Dokumente der Bilderberg-Konferenzen

ändere

Im Mai 2014 het WikiLeaks 244 elteri Dailnämmerlischte un Protokoll vu dr Bilderberg-Konferänze vereffetligt.[78]

FinSpy

ändere

Im Septämber 2014 het WikiLeaks Dail vu dr staatli gnutzte Spionagesoftware FinSpy zum Download aabote.[79]

Intärni Dokumänt vu dr CIA

ändere

Drei intärni Dokumänt vu dr CIA, datiert vu 2009, 2011 un 2012, wu unter d Ghaimhaltigsstapfle SECRET (ghaim) un d Yyschränkig NOFORN (änglisch no foreign nationals, nit fir Uusländer) falle, sin im Dezämber 2014 vereffetligt wore.

TPP Investment Chapter

ändere

Unter em Titel Secret Trans-Pacific Partnership Agreement (TPP) - Investment Chapter het WikiLeaks am 27. Merz 2015 dr 55 Syte lang Investitions-Abschnitt vum Abchuu Transpazifische strategische wirtschaftlige Partnerschaft vereffetligt.

The Sony Archives

ändere

Im April 2015 het WikiLeaks dr Zuegriff freigee uf 30.287 intärni Dokumänt un 173.132 E-Mail vu Sony Pictures Entertainment, wu us eme Hackeraagriff uf s Unternämme im Zämmehang mit em Film «The Interview» stamme.

Protokoll vum NSA-Untersuechigsuusschuss

ändere

Am 12. Mai 2015 het WikiLeaks Protokoll vum NSA-Untersuechigsuusschuss vereffetligt, 1380 Syte Transkriptione vu effetlige Sitzige vum Mai 2014 bis Februar 2015.

Dokumänt vu saudi-arabische Botschafte

ändere

Syt Juni 2015 vereffetligt Wikileaks Ghaimdokumänt un Date vu saudi-arabischer Botschafte.[80]

Wyteri Dokumänt zue dr NSA-Affäre

ändere

Am 1. Juli 2015 het Wikileaks Ghaimdokumänt vereffetligt, wu belegen, ass au Minischter, Staatssekretär un Spitzebeamti vu dr NSA abghert wore sin, un nit nume d Angela Merkel. D Späaffäre drifft unter anderem d EZB, s Wirtschaftsminischterium, s Bundesfinanzminischterium, s Landwirtschaftsminischterium un anderi. Insgsamt sin 69 Delifonaaschliss abgluschteret wore. D Dokumäntz sin us em Zytruum vu 2010 un 2012. S wird aber dervu uusgange, ass die Spähaktion scho in dr 1990er Johr aagfange hän.[81][82]

Konflikt, Zensurversuech un Gegemaßnahme

ändere

Speerig vu dr dytsche WikiLeaks-Domain 2009

ändere

Ab em Oobe vum 9. April 2009 isch d Domain wikileaks.de, wu as Alternativ-Adräss e reini Wyterleitig uf d Domain wikileaks.org isch, zerscht ohni as e Grund derfir aagee gsi isch, im Transit gsi. In ere Pressemitdeilig uf WikiLeaks het s gheiße, ass „d wikileaks.de-Domain ohni Vorwarnig dur di dytsch Regischtrierigsstell DENIC gspeert“ wore sej; syt däm het dr A Resource Record uf e IP-Adräss vu dr DENIC zeigt.[83] Am 13. April 2009 het sich aber uusegstellt, ass dr Provider em Domaininhaber scho im Dezämber 2008 gchindet gha het un d Domain wäge däm in dr Transit gangen isch, wel bis zum Änd vu dr Chindigsfrischt kei neje Provider aagee woren isch.[84] Syt em 17. April 2009 isch WikiLeaks au unter dr dytsche Top-Level-Domain iber d Domain „wikileaks.de“ wider erreichbar.[85]

Speerig vu dr iranische Wikileaks-Domain 2009

ändere

Im Juli 2009 het dr Iran di meischte vu WikiLeaks bruchte Domainnämme blockiert, wu uf dr Syte iber e aageblige Uufall in dr Nuklearaalag Natanz brichtet woren isch.[86]

Blän vum US-Gheimdienscht, gege WikiLeaks vorzgoh

ändere

Am 15. Merz 2010 isch e Dokumänt[87][17] vum US-Gheimdienscht CIA bi WikiLeaks vereffetligt, wu d CIA bschrybt, wurum dr amerikanisch Gheimdienscht WikiLeaks as broblematisch yyschetzt, un Methode erklert, wie mer gege Lyt, wu gheimi Missständ an d Effetligkeit wytergän, sognännti „Whistleblower“, un WikiLeaks-Mitarbeiter chennt vorgoh un dodermit WikiLeaks zerstere. Dr Gheimdienscht het no däm Dokumänt gferchtet, ass es au Whistleblower in dr eigene Reihe chennt gee un as bi WikiLeaks wyteri uuvereffetligti gheimi Dokumänt chennte publiziert wäre. S isch empfohle wore, d Gheimniszuedreger vu WikiLeaks z verfolge un uffezlege. Dur d Uffelegig vu dr Date het mer ghofft, ass es Verdröue vu dr Whistleblower in WikiLeaks stark gschwecht wird un d Unterstitzergmeinschaft zämmebricht.

Quälleschutz

ändere

Im Augschte 2010 hän schwedischi Verfassigsexperte aagmerkt, ass es korrekt wär, ass Schwede ne umfassende Quälleschutz fir Journalischte heb, ass dää aber nume bi draditionälle Medie un Internetmedie gälte deet, wänn si dr „Utgivningsbevis“ hebe – e speziälli schwedischi Lizänz.[4] Dää fählt WikiLeaks aber.[4] Us däm Grund cha sich WikiLeaks im Konfliktfall nit uf dr schwedische Quälleschutz beruefe.[4] As Reaktion dodruf het dr Julian Assange aafange schaffe fir d schwedisch Zytig Aftonbladet un het dodermit dr schwedisch Quälleschutz fir WikiLeaks aktiviert.[88]

Bsunderi Ufmerksamkeit het di vermeintli Enttarnig vun eme Informanten gee. Dr Soldat Bradley Manning isch no dr Vereffetlichung vu dr Videoufnahme us em Apache-Hubschruuber verhaftet wore; ihm wird vorgworfe, gheimi Informatione uubrächtigt wytergleitet z haa.[89] Aafangs isch nit gchlert gsi, wie dr Manning het chenne enttarnt wäre,[90] aber mittlerwyyli sin d Mitschriftevu dr Chat vereffetligt wore, wu sich dr Informant verrote het.[91][92]

Blän fir d Yyrichtig vun em Datehafe z Island

ändere

Uf em 26. Chaos Communication Congress z Berlin hän Ändi 2009 WikiLeaks-Aktivischte, dodrunter dr Julian Assange, dr Blan vorgstellt, z Island e sognännte „Datehafe“ z yyrichte.[93] Im Novämber het WikiLeaks z Island e Gsellschaft mit em Namme Sunshine Press Productions grindet. Noch em WikiLeaks-Sprächer Kristinn Hrafnsson isch aber nonig sicher, eb d Gsellschaft nume fir Aanahm vu Sände oder aber au as Operationsbasis fir dr Informationsdienscht diene soll.[94]

DDoS-Attacke uf WikiLeaks

ändere

Am 28. Novämber 2010 isch Wikileaks no eigene Aagabe Opfer vun ere Distributed Denial of Service-Attacke gsi. Dr Aagriff isch wenigi Stund vor dr angchindete Vereffetlichung vu gheime Dokumänt vum US-amerikanische Usseminischterium chuu.[95]

Speerig vu dr Amazon-Server

ändere

Fir d Vereffetlichung vun ere große Zahl vu Dokumänt im Novämber 2010 isch WikiLeaks no dr vorgie DDoS-Attacke uf Server vum Amazon Web Service uusgwiche. Die Server sin aber scho no wenige Däg fir WikiLeaks gspeert wore.[96] No Mediebricht isch des uf effetlige Druck vum US-amerikanische Senator Joe Lieberman gschähne,[97][98] was Amazon aber bstritte het. Dr Grund vu dr Speerig sej vilmeh gsi, ass Wikileaks gege d Gschäftsbstimmige vu Amazon verstoße heb.[99] D Gschäftsbedingige vu Amazons Web-Dienschtleischtige sächte vor, ass dr Kunde d Rächt an dr Inhalt heb un dr Yysatz vu däne niemerem schade det. „S isch klar, ass Wikileaks nit iber d Rächt an dr verdröulige Dokumänt verfiegt un bi dr große Zahl vu 250 000 Dokumänt sej nit gsicheret, ass dur d Vereffetlichung vun ene nit Uuschuldigi wie zem Byschpel Mänscherächtler in Gfohr grote dieje.”, het Amazon argumäntiert.

As Reaktion uf d Speerig hän vil Internet-Aktivischte un Mitglider vu chriegskritische Organisatione, wie zem Byschpel dr Daniel Ellsberg, eme wichtige Whistleblower vum Vietnamchrieg, spontan dr Boykott un d Chindigung vu Gschäftsbeziehige zue Amazon erklert[100].

Speerig vu dr Domain WikiLeaks.org 2010

ändere

Am 3. Dezämber 2010 het dr cheschtelos US-Dienschtleischter everydns.net WikiLeaks d Domain wikileaks.org entzoge[101] un het die Maßnahme mit "alsfurtige DDoS-Aagriff" uf ihre Server begrindet, wu d Stabilitet vu ihrem Dienscht fir anderi User det gfehrde.[102] E Zytlang isch nume no dr Zuegriff iber d Adräss http://46.59.1.2/ megli gsi. Am nämlige Dag het WikiLeaks iber Twitter mitdeilt, ass si iber d Schwyzer Domain wikileaks.ch erryychbar sej. Regischtriert gha het die Domain d Piratebartei Schwyz.[103] Die Verlinkig uf d Schwyzer Websyte wikileaks.ch isch am Obe vum 3. Dezämber 2010 rund zwo Stund lang au nimi iber DNS-Uflesig erryychbar gsi.[104] Derno sin e baar Nameserver as Ersatz z Verfiegig gstellt wore.[105] D Internetadrässe „WikiLeaks.de“, „WikiLeaks.at“ un „WikiLeaks.eu“ sin no erryychbar.

Deaktivierig vu Spändemegligkeite

ändere

Am 4. Dezämber 2010 het dr Internet-Bezahldienscht PayPal, wu zue eBay ghert, dr Account vu dr Wau-Holland-Stiftig abgstellt, wu Wikileaks e Deil vu syyne Spände driber abgwicklet het, mit dr Begrindig, d AGB dete feschtlege, ass Paypal nit fir d Ermuetigung, Unterstitzig, Vereifachig, Ferderig oder Aaleitig vu Dritte zum illegale Handle derf brucht wäre.[106]

Am 6. Dezämber 2010 het d Schwyzer PostFinance em Julian Assange syy Konto gchindet, wun er fir d Finanze vu WikiLeaks ufgmacht gha het. As Grundderfir isch aagee wore, dr Assange heb, wun er s Konto ufgmacht het, falschi Aagabe zue syym Wohnort gmacht. Dr Assange heb as syy Wohnsitz Gämf aagee, was sich bin ere Iberbriefig aber as falsch uusegstellt gha heb. Dr Assange chennt kei Schwyzer Wohnsitz noowyyse. D Voruussetzig fir e Konto bi dr PostFinance sej aber e Domizil in dr Schwyz. Zuesätzli heb dr Ständerot am 30. Novämber 2010 e Bstimmig in s Boschtgsetz ufgnuu, wu dr Postfinance Megligkeite verschaffe diej, Gschäftsbeziehige ufzhebe, wu „dem öffentlichen und dem sittlichen Empfinden zuwiderlaufen“.[107] Des Gsetz isch aber zue däm Zytpunkt vum Nationalrot nonig verabschidet un dodermit nit rächtschräftig gsi.[108]

Am 6. Dezämber 2010 het e Sprächer vum US-Kredichartenunternämme Mastercard bekannt gee, ass dr Zahligsverchehr mit WikiLeaks yygstellt woren isch. Dr Grund derfir sej d Regle, ass Chunde gspeert wure, wu „illegali Handlige diräkt oder indiräkt unterstitze oder lychter mache“.[109]

Am 7. Dezämber het au VISA alli Zahlige an WikiLeaks yygstellt, mer wett e meglige Verstoß gege d Gschäftsbedingige briefe[110]

Am 18. Dezämber het d Bank of America mitdeilt, ass si jedwäderi Transferufdreg vu un zue Wikileaks-Konte yygstellt.[111] Journalischte sähn in däm Schritt e Reaktion dodruf, ass dr Julian Assange im Wirtschaftsmagazin Forbes aagchindet het, Dokumänt vun ere „amerikanische Großbank“ z vereffetlige.[112][113] Wikileaks het derno syyni Sympathisante iber Twitter derzue ufgruefe, nimi mit dr Bank of America zämmezschaffe, Konte zuezmache un s Gäld an „sicherere“ Ort aazlege.

E baar Däg noch em Vorgoh vu dr Bank of America gege WikiLeaks het Apple e App fir s iPhone us syym Store gnuu, wu s megli gmacht gha het, d WikiLeaks-Inhalt z bschaue un mit eme Deil vum Chaufbryys s Spände vu eim US-Dollar an WikiLeaks z entrichte. D App sälber isch kei offiziälli App vu WikiLeaks gsi, sundern isch vun eme private Entwickler härgstellt wore. Zersch het s gheiße, des diej ere Grundregle vu Apple widerspräche, ass App, wu fir s Spändesammle dänkt sin, mießte cheschtelos syy. Derno het Apple erklert, mer heb d App wäg eme Verstoß gege d Entwickler-Richtlinie us em Apple-Store gnuu. App mießte allene lokale Gsetz entspräche un derfte Individue oder Ziilgruppe nit gfehrde. Iber dr Browser vum Grät sin d Inhalt vu WikiLeaks allno verfiegbar.[114][115][116]

Versuech vu dr US-Regierig, persenligi Date vu Twitter z iberchuu

ändere

Im Jänner 2011 isch bekannt wore, ass e Bundesrichteri vu dr USA im Dezämber 2010 e Aaornig (Subpoena) an Twitter gschickt gha het, Daten iber Benutzeraccount, wu WikiLeaks zuegordnet wäre, an s US-Justizministerium uuszhändige. Aagforderet wore sin alli verfiegbare Daten iber Persone, wu uf Twitter aktiv sin, un Netzwerkinformatione, wie zem Byschpel IP-Adrässe, wu in däm Zämmehang stehn. Twitter, e amerikanisch Unternämme, het des zerscht mieße gheimhalte. Erscht noch ere wytere Grichtsentscheidig het Twitter d Benutzer chenne informiere. Ihne isch bis zum 17. Jänner Zyt blibe, mit Rächtsmittel gege die Uuschumft vorzgoh.[117][118][119] Konkret bedroffe gsi sin dr Julian Assange, dr Rop Gonggrijp, dr Jacob Appelbaum un di isländisch Barlemäntsabgordnete Birgitta Jónsdóttir. Si het aagchindet, ass si ne Aawalt un dr isländisch Justizminister wett zuezie.[120] D Minister Ögmundur Jónasson un Össur Skarphéðinsson hän sich dytli gege di amerikanisch Handligswyys uusgproche.[121] Dr Össur Skarphéðinsson het aagchindet, ass er dr amerikanisch Botschafter wett yybstelle un e formälle Brotescht gege s Vorgoh vu dr USA will yylege.[122]

Speerigsversuech un Gegemaßnamme

ändere

Hintergrund vu dr große Zahl vu Webadrässe un Spiegelsyte isch, ass bsundersch US-Bolitiker wie dr Senator Joe Lieberman un au d US-Regierig Unternämme, wu Internet-Dienschtleischtige fir WikiLeaks uusfiere, derzue dränge, die Dienscht z verweigere. Doderbyy git s zwee Aagriffspinkt:

  • E Leschig vum Domain-Namme macht dr Zuegang uf d Date schwärer, wel dr Bsuecher derno di aktuäll IP-Nummere vum Server mueß chänne.
  • Unter Umständ cha ne Unternämme (Webhoster), wu ne Server bedrybt, au zwunge wäre, dää abzschalte.

E diräkte Yygriff vu dr Regierig ich in dr USA aber wäg em hoche Stellewärt vu dr freje Meinigsyyßerig (Free Speech) un dr verfassigsmäßige Hurde vum First Amendment bolitisch broblematisch. Im Urdeil zue dr sognännte Pentagon Papers isch in dr Zyt vum Vietnam-Chrieg feschtgstellt wore, ass au gheimi Unterlage vu investigative Journalischte derfe vereffetligt wäre.

As Gegemaßnamme gege sonigi Speerige het WikiLeaks dr Domainnamme („Webadrässe“) vum Domain Name Service un au di numerisch IP-Adräss syt Novämber 2010 e baar Mol gwägslet un het d Zahl vu dr internationale Internetadrässe uffegsetzt, wu d Top Level Domain no dr Vergab dur di amerikanisch ICANN unter dr Verwaltig vu dr einzelne Länder stehn.

Derwylscht Domainnämme dur d Verwalter oder u. U. au dur staatligi Stelle relativ eifach chenne blockiert wäre, isch des bi IP-Adrässe wäg dr spezifische Eigeschafte vum Internet nume megli, wänn ganz bstimmti Voruussetzige vorlige, un isch mit eme große tächnische Ufwand verbunde, wie zem Byschpel bi dr Great Firewall of China. Im Allgmeine siht s Internet Blockade vu Verbindigen as Sterigen aa un leitet d Datepaket automatisch um. Zämme mit als greßere Aazahol vu Spiegelserver schynt s arg uuwahrschyynlig, ass d Verbreitig vu dr Inhalt usserhalb vu Regione wie China iber lengere Zyt cha ufghalte wäre.

Wel e Deil Länder – wie d Volksrepublik China – Internetadrässe, wu s d Zeichefolg „wikileaks“ din het, ganz blockiere, sin zuesätzli e Huffe alternativi Domainnämme aagleit wore. Au iber dr Dienscht Twitter wäre aktualisierti Adrässen unter dr URL http://twitter.com/wikileaks bekannt gee.

Rezeption un Kontroverse

ändere

No dr Tracy Schmidt vum Nachrichtemagazin Time chennt WikiLeaks zuen eme glych wichtige journalistische Wärchzyyg wäre Freedom of Information Act, wu jedem US-Burger s Rächt uf dr Zuegang zue Regierigsdokumänt git..[123] WikiLeaks sälber siht sich au as Zueliferer fir e investigative Journalismus.[11]

Dr Politikwissenschaftler Hans J. Kleinsteuber haltet WikiLeaks fir e nitzligi Erfindig, wel „vil Verfahre vil z intransparent sin“. As Mächtige heb mer e Inträssi, sich hinter Schutzbarriere z verschanze, un diej alles derfir, dr Ruef vum Denunziante in dr Effetligkeit z veruuglimpfe.[124] Historisch wichtigi Publikatione wie d Pentagon-Bapierer wäre in Kommentar alsfurt as Byschpel fir d Wichtigkeit vu sonige investigative Vereffetlichunge gnännt, un au vil Stellignahme un Kommentar gryfe friejeri zue däne Bapierer gmachti Positionen uf.[125]

Dr Thomas Thiel kritisiert in dr FAZ d Anonymitet vu WikiLEaks un ass e Kontrolle fähle deet. Dert wure au Dokumänt vereffetligt, wu mer klar as Felschig deet uusmache.[126] WikiLeaks argumentiert, ass die Dokumänt vu Aafang aa klar as Felschig markiert gsi seje un e effetli Outing vu dr Dokumänt im Zämmehang vu andere Information wichtig seje. No däm Brinzip isch au as gfelscht uusgmachte aagäblige AIDS-Tescht vum Apple CEO Steve Jobs, wu in Börsechreis fir d Manipulation vum Apple-Aktiekurs brucht woren isch, publiziert un effetli as Felschig entlarvt.[127]

No Aagabe vu WikiLeaks wäre alli dert yygstellte Dokumänt dur Investigativjournalischte untersuecht. Doderzue ghert au d Briefig uf Authentizitet, „Mittel, Motiv un Glägeheit“ wie au s Vermerke vu Verdachtsmomänt gege d Authentizitet vun eme Dokumänt. Bis hite seje däm Brozäss kei Fähler noogwise wore. E wyteri Briefig chunnt in dr Regle dur s Ufgryfe un d Analyse vu dr Dokumänt dur di etabliert Presse.[128]

D Federation of American Scientists het d Yyladig vu WikiLeak, in dr Byyrot yyzdrätte, abglähnt. As Begtrindig isch aagee wore: „Dur s Fähle vun ere verantwortlige redaktionälle Kontrolle chenne Vereffetlichunge seli eifach zuen eme Akt vu dr Aggression oder zuen ere Ufwiglig zur Gwalt fiere, ganz abgsähne vum Yygriff in d Privatsfäre oder em Aagriff uf dr guet Gschmack.“ D Federation verwyst derzue uf dr Unterschid zwische dr verbottene Vereffetlichung vu verdröulige Dokumänt vun eme autoritäre Staat un däne vun eme demokratische Rächtsstaat. D Burger vu demokratische Staate deete iber Grundrächt verfiege, wu si ihri Rächt chennte dursetze. S wird au uf d Gfohr vu Missbruuch hiigwise, wel e jede anonym chennt uubrioefti Dokumänt vereffetlige.[129]

D US-Regierig het WikiLeaks vorgworfe, ass dur d Vereffetlichung vu Militerdokumänt d Sicherheit vu dr Soldate deet gfehrdet wäre.

No dr Verefftlichung vu hundertdöuserte Gheimdokumänt zum Afghanistanchrieg, zum Irakchrieg un vu US-amerikanische Diplomate kristisiert Die Zeit: „Wu d Hacker-Organisation Ändi 2006 grindet woren isch, het si sich as Aawalt vu dr Mänschheit gsähne. […] Us dr internationale Mission isch e Informationschrieg gege d USA wore.“[130]

Uuszeichnige

ändere
  • 2008 – The Economist's Index on Censorship Award[131]
  • 2009 – Amnesty International UK – New Media Award[132]
  • 2009 – Ars Electronica – Digital Communities – Award of Distinction[133]
ändere

Interviews

ändere

Video

ändere

Audio

ändere

Fueßnote

ändere
  1. ↑ 1,0 1,1 https://secure.wikileaks.org/wiki/Wikileaks:About/de Archivlink (Memento vom 29. Augschte 2010 im Internet Archive)
  2. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 4. November 2010; abgruefen am 25. Oktober 2010.
  3. ↑ Stefan Krempl, Andreas Wilkens: 25C3: WikiLeaks-Gründer beklagt leichte Zensierbarkeit des Internet. In: heise online. 31. Dezember 2008, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Reinhard Wolff: Wikileaks-Server in Schweden: Ungeschützte Informanten. Die tageszeitung, 8. August 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  5. ↑ Wikileaks-Server nicht mehr in Schweden. Der Standard, 21. November 2010, abgruefen am 23. November 2010.
  6. ↑ http://wikileaks.org/About.html
  7. ↑ Annabel Symington: Exposed: WikiLeaks' secrets. In: Wired Magazine. 1. September 2009, archiviert vom Original am 27. März 2010; abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  8. ↑ Marcel Rosenbach, Holger Stark: Internet: "Mir bleibt nur der Rückzug". In: Spiegel Online. 27. September 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010 (Interview mit Daniel Schmitt).
  9. ↑ Tina Klopp, Herbert Snorasson: Irak-Akten: "Wikileaks sollte das Rampenlicht meiden". In: Zeit Online. 23. Oktober 2010, abgruefen am 24. Oktober 2010.
  10. ↑ http://www.wikileaks.org abgruefen am 2. März 2010
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Stefan Mey: Leak-o-nomy: Die Ökonomie hinter WikiLeaks. In: Medien-Ökonomie-Blog. 1. Januar 2010, archiviert vom Original am 3. Dezember 2010; abgruefen am 23. Oktober 2010 (Julian Assange im Interview).
  12. ↑ Detlef Borchers, Jürgen Kuri: WikiLeaks wieder im Normalbetrieb [Update]. In: heise online. 19. Mai 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  13. ↑ WikiLeaks FAQ (Software) abgruefe vor März 2010
  14. ↑ Stefan Mey: Wikileaks: “Wir machen investigativen Journalismus billiger”. In: Carta. 5. Januar 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  15. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 11. Dezember 2010; abgruefen am 8. Dezember 2010.
  16. ↑ Tina Klopp: Wikileaks: Den Mächtigen auf die Füße treten. In: Zeit Online. 22. Oktober 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Wikileaks.org U.S. Intelligence planned to destroy WikiLeaks, 18. März 2008; Novämber 2010 offline
  18. ↑ Mirrorlischt zue wikileaks.org (Memento vom 6. Dezämber 2010 im Internet Archive) Abgruefen am 3. Dezämber 2010, 19.20 Uhr
  19. ↑ Internetaktivisten eröffnen Kampf für WikiLeaks Matthias Kremp und Christian Stöcker, Spiegel Online, 3. Dezämber 2010]
  20. ↑ Piratenparteien spiegeln Wikileaks zur weltweiten Unterstützung des Whistleblowings, Daniel Flachshaar, Pressemitdeilig vu dr Piratebartei Dytschland vum 5. Dezämber 2010
  21. ↑ Massenhafte Kopien Web-Aktivisten bringen WikiLeaks in Sicherheit, Matthias Kremp, Spiegel Online vum 5. Dezämber 2010
  22. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 8. Dezember 2010; abgruefen am 8. Dezember 2010. Abgerufen am 6. Dezember 2010
  23. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 8. Dezember 2010; abgruefen am 8. Dezember 2010. Abgruefen am 6. Dezämber, am 10. Dezämber un am 17. Dezämber 2010
  24. ↑ Wikileaks: Das Internet schlägt zurück telepolis, 5. Dezämber 2010
  25. ↑ Wikileaks Mirror – die Sicht der Hostinganbieter Archivlink (Memento vom 8. Dezämber 2010 im Internet Archive), uf nerdfabrik.de, abgruefen am 6. Dezämber 2010
  26. ↑ Rächtligi Yyschetzig vum Webhoster domainFACTORY: http://blog.df.eu/2010/12/06/wikileaks-mirror-rechtslage-aus-providersicht/, abgruefen am 6. Dezämber 2010
  27. ↑ http://www.golem.de/1008/76923.html
  28. ↑ Julian Assange answers your questions The founder of WikiLeaks, Julian Assange, answers readers' questions about the release of more than 250,000 US diplomatic cables, The Guardian, 3. Dezämber 2010:
    The Cable Gate archive has been spread, along with significant material from the US and other countries to over 100,000 people in encrypted form. If something happens to us, the key parts will be released automatically. Further, the Cable Gate archives is in the hands of multiple news organisations. History will win. The world will be elevated to a better place. Will we survive? That depends on you.
  29. ↑ Xan Rice: The looting of Kenya. The Guardian, 31. August 2007, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  30. ↑ Ryan Singel: Sensitive Guantánamo Bay Manual Leaked Through Wiki Site. In: Wired. 14. November 2007, archiviert vom Original am 10. Februar 2014; abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  31. ↑ Camp Delta Standard Operating Procedures (SOP). (PDF) , abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch, Veröffentlichung bei The Guardian).
  32. ↑ Jane Sutton: Guantanamo operating manual posted on Internet. Reuters, 15. November 2007, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  33. ↑ Church of Scientology collected Operating Thetan Documents, including full text of legal letter. abgrüeft am 4. Juni 2008
  34. ↑ 'BNP membership' officer sacked. BBC, 21. März 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  35. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 28. August 2010; abgruefen am 29. Oktober 2010.
  36. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 28. August 2010; abgruefen am 29. Oktober 2010.
  37. ↑ https://secure.wikileaks.org/wiki/China:_censorship_keywords%2C_policies_and_blacklists_for_leading_search_engine_Baidu%2C_2006-2009 Archivlink (Memento vom 28. Augschte 2010 im Internet Archive)
  38. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 29. August 2010; abgruefen am 29. Oktober 2010.
  39. ↑ https://secure.wikileaks.org/wiki/Denmark:_3863_sites_on_censorship_list%2C_Feb_2008 Archivlink (Memento vom 28. Augschte 2010 im Internet Archive)
  40. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 28. August 2010; abgruefen am 29. Oktober 2010.
  41. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 29. August 2010; abgruefen am 29. Oktober 2010.
  42. ↑ http://wikileaks.org/wiki/Category:Internet_Censorship
  43. ↑ http://wikileaks.org/wiki/Financial_collapse:_Confidential_exposure_analysis_of_205_companies_each_owing_above_€45M_to_Icelandic_bank_Kaupthing%2C_26_Sep_2008
  44. ↑ „Minton Report“. (PDF) 14. September 2006, abgruefen am 23. Oktober 2010 (Kopie auf Website The Guardian).
  45. ↑ "EU draft council decision on sharing of banking data with the US and restructuring of SWIFT, 10 Nov 2009". Rat der Europäischen Union, , abgruefen Format invalid.
  46. ↑ Reinhard Hönighaus: "Abkommen mit USA: EU will Bankdaten preisgeben". Financial Times Deutschland, 11. November 2009, archiviert vom Original am 26. Dezember 2012; abgruefen Format invalid.
  47. ↑ 9/11 tragedy pager intercepts. WikiLeaks, abgruefen am 25. Dezember 2009 (englisch).
  48. ↑ Björn Staschen: Forscher-E-Mails gehackt: Datenklau lässt Klimaskeptiker jubeln. ARD-Tagesschau, 4. Dezember 2009, abgruefen am 28. Juni 2010.
  49. ↑ Detlef Borchers: LKW-Maut: Erste Einblicke in die Verträge. , abgruefen am 6. April 2010.
  50. ↑ Hauke Friederichs, Tina Klopp, Markus Horeld: Wikileaks Dokument: Die einsame Entscheidung des Oberst Klein. In: Zeit Online. 14. Dezember 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  51. ↑ SPD-Chef legt Guttenberg Rücktritt nahe. Deutsche Welle, 13. Dezember 2009, archiviert vom Original am 28. Dezember 2011; abgruefen am 23. Oktober 2010.
  52. ↑ Wikileaks.org CIA report into shoring up Afghan war support in Western Europe, 11 Mar 2010
  53. ↑ Augenblick: Das letzte Bild. Der Spiegel, 16. Juli 2007, abgruefen am 5. April 2010.
  54. ↑ Dean Yates: Reuters seeks U.S. probe into killing of Iraqi staff. Reuters, 16. Juli 2007, abgruefen am 5. April 2010.
  55. ↑ wikiLeaks: Video showing murder of Iraqi civilians and two Reuters journalists will be released at 16:00 UTC latest. Twitter, 5. April 2010, abgruefen am 5. April 2010.
  56. ↑ WikiLeaks - Spekulationen über geheimnisvolles Video haben ein Ende. Der Freitag, 5. April 2010, abgruefen am 5. April 2010.
  57. ↑ Dietmar Ostermann: Video weckt Zweifel an Gefecht: Journalisten Opfer eines US-Angriffs? Frankfurter Rundschau, 5. April 2010, archiviert vom Original am 8. April 2010; abgruefen am 5. April 2010.
  58. ↑ FAZ.Net und FAZ 4. August 2010 Detlef Borchers: „'Collateral Murder'-Video - Erstaunliche Wendung in Sachen Wikileaks“
  59. ↑ Andy Greenberg: Stealthy Government Contractor Monitors U.S. Internet Providers, Worked With Wikileaks Informant. Forbes Magazine, , abgruefen Format invalid.
  60. ↑ Afghan War Diary, 2004-2010. WikiLeaks, 25. Juli 2010, abgruefen am 26. Juli 2010.
  61. ↑ Matthias Gebauer, John Goetz, Hans Hoyng, Susanne Koelbl, Marcel Rosenbach und Gregor Peter Schmitz: Enthüllung brisanter Kriegsdokumente: Die Afghanistan-Protokolle. In: Spiegel Online. 25. Juli 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  62. ↑ Geheimdokumente bei Wikileaks – Ministerium prüft Dokumente. (Nicht mehr online verfügbar.) Frankfurter Rundschau, ehemals im Original; abgruefen am 27. Juli 2010. (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.fr-online.de (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.fr-online.de
  63. ↑ 63,0 63,1 Loveparade 2010 Duisburg planning documents, 2007-2010. WikiLeaks, 20. August 2010, abgruefen am 21. August 2010.
  64. ↑ ’CIA Red Cell Memorandum on United States „exporting terrorism“’. Aftenbladet, abgruefen Format invalid (englisch).
  65. ↑ 65,0 65,1 Enthüllungen von US-Geheimdokumenten: Die Irak-Protokolle. In: Spiegel Online. 22. Oktober 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  66. ↑ WikiLeaks says logs show 15,000 more Iraq deaths. Reuters, 23. Oktober 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch): „The Pentagon decried the website's publication of the secret reports -- the largest security breach of its kind in U.S. military history, far surpassing the group's dump of more than 70,000 Afghan war files in July.“
  67. ↑ Andreas Wilkens: DDoS-Attacke auf Wikileaks vor angekündigter Veröffentlichung. Heise online, 28. November 2010, abgruefen am 29. November 2010.
  68. ↑ Secret US Embassy Cables. WikiLeaks, abgruefen am 29. November 2010.
  69. ↑ Amerikas Diplomaten-Berichte: Geheimdepeschen enthüllen Weltsicht der USA. Spiegel Online, 28. November 2010, abgruefen am 29. November 2010.
  70. ↑ Süddeutsche Zeitung online am 25. April 2011: Wikileaks enthüllt Geheimpapiere zu Guantanamo. Abgruefen am 25. April 2011.
  71. ↑ Süddeutsche Zeitung am 26. April 2011: Enthüllungen zu Guantanamo - Wikileaks: Das letzte Hurra? Abgruefen am 28. April 2011.
  72. ↑ NZZ Online am 1. Dezember 2011: Wenn Daten zu Waffen werden. Abgruefen am 2. Dezember 2011.
  73. ↑ WikiLeaks am 27. Februar 2012: The Global Intelligence Files. Archiviert vom Original am 27. Februar 2012; abgruefen am 27. Februar 2012.
  74. ↑ Zeit Online am 27. Februar 2012: STRATFOR - WikiLeaks veröffentlicht E-Mails von US-Analysedienst. Abgruefen am 27. Februar 2012.
  75. ↑ Datenschatz: WikiLeaks veröffentlicht E-Mails von Syriens Machtelite bi Spiegel Online, 5. Juli 2012 (abgruefen am 6. Juli 2012).
  76. ↑ Welt online am 26. Oktober 2012: Wikileaks veröffentlicht neue US-Militärdokumente. Abgruefen am 26. Oktober 2012.
  77. ↑ Main SOP for Camp Delta, Guantanamo, 11. November 2002 bei WikiLeaks. Abgruefen am 26. Oktober 2012.
  78. ↑ Bilderberg-Dokumente bei WikiLeaks Archivlink (Memento vom 31. Juli 2014 im Internet Archive)
  79. ↑ Wikileaks veröffentlicht Spionagesoftware von Finfisher. In: golem.de. 15. September 2014, abgruefen am 15. September 2014.
  80. ↑ Sueddeutsche.de:Saudi-Arabien wollte deutsche Journalisten bestechen
  81. ↑ Peter Maxwill: WikiLeaks-Listen zur NSA: Diese Ministerien spähte die NSA aus. Spiegel Online, 1. Juli 2015, abgruefen am 7. Juli 2015.
  82. ↑ The Euro Intercepts. WikiLeaks, 1. Juli 2015, abgruefen am 6. Juli 2015.
  83. ↑ wikileaks.org Archivlink (Memento vom 29. Augschte 2010 im Internet Archive)
  84. ↑ Peter-Michael Ziegler: Wikileaks.de: Denic wehrt sich gegen Sperr-Vorwurf. In: heise online. 13. April 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  85. ↑ WikiLeaks.de back in service, 19. April 2009
  86. ↑ Iran blocks WikiLeaks, 16. Juli 2009
  87. ↑ U.S. Intelligence planned to destroy WikiLeaks scripd.com vom 15. März 2010, abgruefen am 22. Novämber 2010
  88. ↑ ’Jag kan nog lova ett och annat scoop’. Aftenbladet, 14. August 2010, abgruefen am 15. August 2010 (schwedisch).
  89. ↑ USA gehen gegen Soldaten vor: Anklage wegen WikiLeaks-Videos. die tageszeitung, 7. Juli 2010, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  90. ↑ taz.de
  91. ↑ Bradley Manning, der verratene Verräter Süddeutsche Zeitung
  92. ↑ wired.com
  93. ↑ Stefan Krempl, Ingo T. Storm: 26C3: WikiLeaks will „sicheren Hafen“ auf Island errichten. In: heise online. 28. Dezember 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  94. ↑ WikiLeaks gründet Gesellschaft in Island. In: ORF online. 12. November 2010, abgruefen am 13. November 2010.
  95. ↑ Andreas Wilkens: DDoS-Attacke auf Wikileaks vor angekündigter Veröffentlichung [Update]. Heise online, 28. November 2010, abgruefen am 29. November 2010.
  96. ↑ welt.de
  97. ↑ Amazon nimmt Wikileaks vom Server, in: Zeit-Online, 2. Dezämber 2010
  98. ↑ Vom Jäger zum Gejagten, in: Süddeutsche Zeitung Online, 2. Dezämber 2010
  99. ↑ Amazon bestreitet politischen Druck wegen Wikileaks, in: Heise Online, 3. Dezämber 2010
  100. ↑ Daniel Ellsberg, Daniel Ellsberg Says Boycott Amazon, Daniel Ellsberg, 2. Dezämber 2010, antowar.blog
  101. ↑ US-Firma entzieht WikiLeaks die Internetadresse. In: Spiegel online. 3. Dezember 2010, abgruefen am 3. Dezember 2010.
  102. ↑ Golem.de, EveryDNS.net schaltet Wikileaks die Domain ab (Update), 3. Dezämber 2010
  103. ↑ Piratenpartei Schweiz unterstützt Wikileaks. In: Tages-Anzeiger. 3. Dezember 2010, abgruefen am 3. Dezember 2010.
  104. ↑ focus.de (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.focus.de
  105. ↑ piratenpartei.ch Archivlink (Memento vom 6. Dezämber 2010 im Internet Archive)
  106. ↑ Wachsender Druck: Paypal stoppt Geldfluss an Wikileaks. Spiegel Online, 4. Dezember 2010, abgruefen am 4. Dezember 2010.
  107. ↑ WikiLeaks: PostFinance beendet Geschäftsbeziehung zu Assange. Postfinance, 6. Dezember 2010, abgruefen am 7. Dezember 2010.
  108. ↑ Postfinance kündigt Wikileaks. Neue Zürcher Zeitung, 6. Dezember 2010, abgruefen am 7. Dezember 2010.
  109. ↑ MasterCard pulls plug on WikiLeaks payments, CNET, Abgruefen am 07.12.2010
  110. ↑ Assange bleibt in Haft, n-tv, 07.12.2010
  111. ↑ Neue Blockade: Bank of America stoppt Geldfluss an WikiLeaks Archivlink (Memento vom 21. Dezämber 2010 im Internet Archive) Spiegel Online, 18. Dezämber 2010
  112. ↑ Redaktion Tagesschau.de: Auch Bank of America überweist nicht mehr. 18. Dezember 2010, abgruefen am 20. Dezember 2010.
  113. ↑ Redaktion Internet World Business: Bank of America stoppt Zahlungsverkehr für Wikileaks: Präventivschlag gegen Enthüllungen? 20. Dezember 2010, abgruefen am 20. Dezember 2010.
  114. ↑ Gamestar am 22. Dezember 2010: Wikileaks - Apple entfernt App aus App-Store. Abgruefen am 23. Dezember 2010.
  115. ↑ Wired.com am 21. Dezember 2010: Apple Bans Lame WikiLeaks App. Abgruefen am 23. Dezember 2010.
  116. ↑ Weiter Wirbel um Wikileaks (Update) in: heise.de vum 21. Dezämber 2010, abgruefen am 23. Dezämber 2010
  117. ↑ Spiegel online am 8. Janua 2011: US-Justizministerium verlangt Zugriff auf Twitter-Daten. Archiviert vom Original am 9. Januar 2011; abgruefen am 9. Januar 2011.
  118. ↑ Salon.com: Subpoena im Faksimile. Abgruefen am 9. Januar 2011.
  119. ↑ Salon.com: Entscheidung, dass Twitter die Benutzer informieren darf; im Faksimile. Archiviert vom Original am 9. Januar 2011; abgruefen am 9. Januar 2011.
  120. ↑ gulli.com am 8. Januar 2011: US-Regierung: Twitter soll Daten von WikiLeaks-Unterstützern herausgeben (Upd.). Abgruefen am 9. Januar 2011. (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[7] [8] Vorlage:Toter Link/www.gulli.com
  121. ↑ taz.de am 9. Jänner 2011: Die Wünsche einer Supermacht. Abgruefen am 9. Januar 2011.
  122. ↑ Telekom Presse Wien am 9. Januar 2011: US Regierung fordert von Twitter private Daten über WikiLeaks-Unterstützer (Update). Archiviert vom Original am 12. Januar 2011; abgruefen am 9. Januar 2011.
  123. ↑ Tracy Samantha Schmidt: A Wiki for Whistle-Blowers. In: Time. 22. Januar 2007, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch): „And if Wikileaks is used with a healthy dose of skepticism, it could become as important a journalistic tool as the Freedom of Information Act.“
  124. ↑ Wikileaks: Der Wahrheits-Hacker. In: Zeit Online. 14. Dezember 2009, abgruefen am 23. Oktober 2010.
  125. ↑ Nichts zu gewinnen, alles zu verlieren. Ohne sie würden viele Missstände unentdeckt bleiben: Die Whistleblowers. Medien und die Internetplattform WikiLeaks sind auf sie angewiesen Andreas Wetz, Anna Gabriel, Thomas Seifert un Helmar Dumbs in Die Presse, 4. Dezämber 2010
  126. ↑ Thomas Thiel: Internet-Aufklärer „Wikileaks“: Diese Dokumente bergen Sprengstoff. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 6. März 2008, abgruefen am 23. Oktober 2010: „Ein vermeintliches Schreiben der Bank kündigt niemand anderem als der Bundeskanzlerin Angela Merkel in englischer Sprache ihr Schweizer Nummernkonto. Die zahlreichen Sprachfehler weisen es klar als Fälschung aus. Auch bei WikiLeaks bezweifelt man die Echtheit. Auf der Website steht es trotzdem.“
  127. ↑ Netzwerk Recherche Jahreskonferenz 2009, Hamburg.
  128. ↑ Wikileaks FAQ
  129. ↑ Stefen Aftergood: Wikileaks and Untraceable Document Disclosure. In: Secrecy News. Federation of American Scientists, 3. Januar 2007, abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  130. ↑ Andrea Böhm, Jörg Lau, Khue Pham, Frederike Schröter, Michael Thumann, Bernd Ulrich: Die Welt läuft aus. In: Die Zeit Nr. 49/2010, S. 3 .
  131. ↑ Winners of Index on Censorship Freedom of Expression Awards announced. Index on Censorship, 22. April 2008, abgruefen am 4. August 2010.
  132. ↑ Amnesty announces Media Awards 2009 winners. Amnesty international, UK, 2. Juni 2009, archiviert vom Original am 3. November 2010; abgruefen am 23. Oktober 2010 (änglisch).
  133. ↑ Geschichte des Prix Ars Electronica / 2009. Digital Communities. Ars Electronica, archiviert vom Original am 25. Oktober 2010; abgruefen am 23. Oktober 2010.
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „WikiLeaks“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=WikiLeaks&oldid=1049190"