Wikipedia:Mir fählt e Wort

Uf däre Syte cha mer aafroge un diskutiere, wänn eim e Wort fählt, e Fachbegriff, e Ibersetzig usw.

Do chasch e neji Frog yydrage

Ich kann des gar..

do här kopiert vu do

Bitte sagt mir wie schreibt man: "Kei oder kej net" für "Fall nicht hin"??

Wär echt nett wenn du mir helfen könntest

Wichtig isch dass mer d Aafang vum Wort "gh" schrybt. Un zwar chunt des Wort vum Mittelalemannische geheien; deswege schrybt mer gh au wemmer k usspricht. Je nooch Dialäkt isch de Rescht denn "ghei" oder "ghai". "ghej" isch au mögli, isch aber sälte. Griess, --Chlämens 09:52, 6. Feb. 2010 (MEZ)

Wìrklig ? Do hàn i ebbis glehrt ! Mìr hàt a Mol ebber expliziart àss es vum Làtinisch "cadere" kummt, wo s Frànzeescha "caduc" gaa hàt, àlso àss "gh" latz war. Àwer wenn's a so n a Wort uf Mìttelàlemànnisch gìt, noh sott i's ammel "ghèia" (uf Orthal-Elsassisch) schriwa. Merci ! --MireilleLibmann 12:20, 6. Feb. 2010 (MEZ)

Uf Mittelhochdytsch (oder Mittelalemannisch ...) heißt s gehîen (nit 'geheien'), was mit em Wort hirote zämmehangt. D Bedytig vu däm Wort het sich iber 'mit jdm. schlafen' > 'jdn. vergewaltigen' > 'jdn. zu Boden werfen' zue 'werfen, fallen' entwicklet. --Holder 17:28, 6. Feb. 2010 (MEZ)

Züefallig hàn i a Referanz ìwer dr Làtiinischa Harkunft „cadere“ gfunda, uf dr Websitta www.rhetorik-netz.de/rhetorik/deutsch.htm.

„abichaie“ heißt: „herunterfallen“ („abi“ = „abwärts“), „chaie“ (von lat. „cadere“, span „caer“ ) = „fallen“

Zwei verschìedena Versiona, dàs ìsch àmbetànt... --MireilleLibmann 22:21, 23. Okt. 2011 (MESZ)

Die Syte dät ich nit eso ernscht nee, des gseet nit eso wüsseschaftlig uss sundern änder nooch Halbwüsse ("Anken" chunnt ussem Hunnische, jo bstimmt, hahaha). Git's die Form "chaie" eigetli überhaupt? Ich kenn des bis jetz numme vo Lüt, wo kei k-Verschiebig hen, un deno meine, alli "k" miesste "ch" sy. --Terfili 22:37, 23. Okt. 2011 (MESZ)

Ewa, ìch hàn aui scho mehrera Websitta gsah, wo vu dr Referanz àns Mìttelhoochditscha gredt hàn. Àlso 3 - 1 oder 4 - 1 fer s Mìttelhoochditscha un gehîen. --MireilleLibmann 23:26, 23. Okt. 2011 (MESZ)

Ich chennt no mee Biecher nänne, wu "gheie" vu lat. caedere "fällen" oder vu cadere "fallen" härglaitet wird, ainewäg isch des nume ne beliebti Volksetymologi, wu nit wisseschaftlig belegbar isch. Sonigi volkstimligi Härlaitige us em Latynisch oder besser no us em Keltische git s vil, Im Schwarzwald git s au vil Lyt, wu maine, d "Chunscht" (in e Dail Dialäkt "Chuscht") "beheizbare Bank am Kachelofen" diej vu lat. "hypocaustum" chuu, was nit stimmt (isch e relativ modärn Wort un chunnt vum dytsche "Ofenkunst") un in dr Grundschuel haan i no glehrt, dass d Nämme Tuniberg un Titisee us em Keltische stamme dieje (d Sprochwisseschaftler dergege stelle dr erscht zue "dünn" un dr zweet zem althochdytsche Vornamme "Tito") un s git sogar e Websyte, wu alli Ortsnämme uf -ingen us em Keltische wänn härlaite, z. B. Opfingen ... --Holder 05:46, 24. Okt. 2011 (MESZ)

Aber was isch jetz eigetli mit de Form "chaie/cheie"? Git's des im lebändige Alemannisch oder isch des e Hyperhochalemannismus? --Terfili 10:24, 2. Nov. 2011 (MEZ)

E Hiwyys, dass gheie nid vo cadere muess cho, isch, dass me's bi üs aus "gheie" usspricht, nid aus "keie". --85.6.164.213 22:31, 14. Mai 2021 (MESZ)

A pààr Froga

do här kopiert vu do

• Ìch frog mi welles Genus s Wort "Fàhn" hàt. Ìch dat ehnder "dr Fàhn" sàga, àwer ìch kenn güeta Elsasser wo "s Fàhn" sàga, un uf Hochditsch ìsch's "die"... Wia sàga n ìhr uf Àlemànnisch ?
• Wia groß kàt a Wikipedia Àrtìkel wara, wàs ìsch ungfahr dr Maximum wo erlàuibt ìsch ? Ìch hàn scho gmerkt àss es lànga Lischta Wärter nìt güet vertreit. Zum Beispiel wenn ma d Sita Wort:Typische alemannische Wörter bearbeitet, hàt ma scho a Wàrnung waga dr Greeßa vu 47KB !

Merci. --MireilleLibmann 22:21, 11. Feb. 2010 (MEZ)

Sowitt ìch weiß, gìt's kei maximale Länge, ìch han oi scho Artikel gsäh mìt ìwwer 200 KB ... es ka nadìrlig sìì ass es mìt der Zitt unìwwersìchtlig wìrd, awwer bi däre Sitte fìnd ìch's ìm Momänt no nìt esoo schlìmm, wiil mer jo ìm Ìnhaltsverzeichnìs e bessere Ìwwerblìck hat. Die Warnung erschiint numme, wiil mänke eltere Computer doo e Broblem hän zum d'Sitte lade.

Zu "Fahn": meinsch düü "die Fahne" (le drapeau), odder verwechselsch es vìllìcht "der Farn" (la fougère)? Sowitt ìch weiß, hän die ìm Alemannisch s gliich Gschlächt wie ìm Hochditsche. --Strommops ð 22:41, 11. Feb. 2010 (MEZ)

es isch die Fahne (d'Fahne), ganz klar, s gitt nämli nume "d'Schwiizer Fahne" u susch nüt ;). "Dr Fahn" übernimmt woll dr Artikel vom "le drapeau", und s'Fahn isch villicht vom Fähnle?

wie lang e Site darf sy weissi nid, aber en:Wikipedia:Upload_log/Archive_1 isch gemäss en:Wikipedia:Database_reports/Long_pages 3.6 MB (!) gross - und hett höllelang zum Lade... --Dr Umschattig red mit mir 23:10, 11. Feb. 2010 (MEZ)

Merci fer èira Àntworta. Ìch hàn tàtsachlig "die Fahne" (le drapeau) gmeint. 's ìsch wìrklig komisch : ìm Elsàss hàn i noch nia "d Fàhn" gheert. 's ìsch vìllìcht wia "die Butter" (uf Hochditsch) : d Elsasser sàga "dr Butter" (le beurre). Dàs ìsch vìllìcht aui a elsassischa Üsnàhm ? --MireilleLibmann 23:30, 11. Feb. 2010 (MEZ)

Nei in däm Fall isch es kei elsässer Bsunderheit. „Der Butter“ sait mer so vil ich weiss im ganze alemannische Biet. De Grund isch schynts dass s Wort Anken, wo männlich isch, früener wyter verbreitet gsi isch. Wo es vum Wort „Butter“ verdrängt worde isch, isch s Gschlecht vum Anke aber zruggblybe. --Chlämens 23:45, 11. Feb. 2010 (MEZ)

D´Elsassr hàn schun e Tendenz de Gschlechter nooch´m frànzeesch Modell ze richte - un so oft ze "verwechsle"! Ich hàb emol ze Strosburi zwei älteri Herre gheert éwwr Footbol redde, un dr ein het zuem andre gsàjt: "Jà, dr Matsch ésch gued gsin!" Dis hàw-i so komisch gfunde - ich muess hit no als àn Fango denke, wenn-i mich dran erinner! Sicher bin-i ze hochditsch gformt, "Matsch" heisst ém Süde vum Ditschland ja öi meischt schun ànderscht - selbscht én Bayern, schiint`s, "Gatsch". Àwwr de zwei do hàn so e evidenti Mejlichkeit nit genützt, e Missverständlichkeit ze vrmiide! `S ésch ne, schiint`s, nit emol bewusst gsin, ass "match" e Anglizismus ésch, ass m´r ne öi uff Hochditsch benutze kànn - un, ass "le" "der" ("dr") - odr "das" ("`s") sin kànn - àlso "das Mätsch" odr "das Match" oder - ém Dialekt - `s Matsch/Mätsch! - Un elsassr Fuessbàllfrind lueje (un heere) noch relativ véel nooch Ditschlànd... Uff Frànzeesch ésch`s hàlt fàscht immr umgekehrt! Wenn-i jetz emol wédr bees wott sin mét de "Freschl un Hàse", wurd-i sàje, `s ésch ke Wundr bi`m-e Vollik, wo àlli Wertr fr weiblichi Gschlechtsorgane (üssr de Kéndr-Wertr) männlich sin - un àlli "Släng"-Wertr fr`s männliche weiblich - `s nàdirlich Gschlecht wurd`m Klang un Gschlecht vun dr Sprooch untrworfe!

- Au weh! Diss derfe jetz de poilitisch korrekti "Amis de Mulhouse" (la Française) én de hochditsch Wikipedia nit leese - sunsch wurd`s wédr àls Bewiis fr mini schlimme "àntifrànzeeschi Ressentiments" genumme!--Stephele 02:23, 12. Feb. 2010 (MEZ)

Sàli bisàmme,

halt emol! Eso eifach un klar isch des nit: s git vil alemannischi Dialäkt (au in dr Schwyz un z Dytschland), wu mer dr Fahne sait.

Des isch isch mhd. no maskulin (mhd. der vane) un isch hite no in vile dytsche Dialäkt au usserhalb vum Alemannisch maskulin.

Noch em Elsässische Werterbuech isch fir s Elsässisch nume "dr Fàhne" oder "s Fàhne" (z. B. fir Lutterbach) beleit, "d Fahne" gar nit! Sovil ich weiß, isch di feminin Form "d Fahne" au im Alemannisch e zimli jungi Form.

'Dr Matsch' sait mer im Ibrige au in dr Schwyz. --Holder 04:28, 12. Feb. 2010 (MEZ)

Au im Lothringisch heißt s "dr Fahne", "dr Fune" oder "s Fun" (*d Fahne isch nit beleit), un im Pfälzisch findet mer au "de Fahne".--Holder 05:24, 12. Feb. 2010 (MEZ)

Ìch hà nìt güet verstànda... Sott's a Regel gaa fer d Anglizismus ? Do weiß i sowìeso nia wia ma sott sàga. Àlso wurum nìt "dr Match", dàs ìsch wohrschins wàs ma àm meischta heert... (Uf àlla Fall fìnd i dàs Thema zìmlig ìntressànt !) L.G. --MireilleLibmann 13:37, 12. Feb. 2010 (MEZ)

Àlso kà-mr Fahn un Match nit vrgliche - diss ésch ebs fr Lingüischte/Spezialischte! E Rejel, denk-i, brüche mr nit, Dü kànnsch doch sàje (un schriwwe), wàs Dü wit, Mireille - zemindescht wenn´s im "normàle" Sproochgebruch entspricht - wellem un wo öi immr. Diss mét`m Match én dr Schwiz find-i interessant - àwwr het diss jetz nix mét`m frànzeesche Influess ze duen? Dr ésch jo öi én dr Schwiz noch ze spiire. Un üssrhàlb devun heert mr, denk-i, "das Match"/ "`s Mätsch" àm meischte. Àwwr wäjedäm muesch Dü jetz nit ànderscht redde, àls geweehnli. `S gibt, ken Rejel fr e "gschlechtslos" Anglizismus un so wur ich jetz öi nit, wann-i emol mét Elsassr uff Elsassisch éwwr Fuesbàll redd (un nit "Spéel" saa) mr de Mejlichkeit nemme lon, `s dritt Gschlecht ze benutze, wo mr de ditschi Sprooch (un de Dialekte, wie-r ihr Sàft un Kràft genn) biete.--Stephele 02:23, 13. Feb. 2010 (MEZ)

Dr frànzeescha Iifluss ìm Elsassischa : dàs ìsch ewas s Problem mìt da jìngera Generàtiona (ìch bì aui derbii). Mìr reda mankmol "Frànzeesch-Elsassisch" (wia "franglais") ! Schàd fer unser Dialekt... --MireilleLibmann 08:50, 13. Feb. 2010 (MEZ)

No dr Aagabe in dr große Werterbiecher (BW, Id, ElsWb, Schwb., Vb.) heißt no bis in di erscht Helfti vum 20. Jh. iberall in allne alemannische Dialäkt 'dr Fahne', ganz sälte au s, dergege isch d Fahne iberall ganz jung. --Holder 21:12, 14. Feb. 2010 (MEZ)

:-) `S fralsacien - nit frànzeesch un nit frànzeesisch sundern "frànzässisch"! Ich hàb´s de letschte Daa nit gschàfft, noch ebs dezue ze schriwwe. Hàb bis Dienschdaa (pardon - Zyschdi) àm Owe àlli Daa, äh Dàj (nit zue sehr päkse we-m´r mét Owerlàndr redd), zehn Stund àm Dàj gschafft - un àm Owe ésch de "Luft rüss" gsin. Vor zwànzich Johr, wi-i én`s Elsass kumme bén, hàw-i noch gedenkt, de Elsassr hàn`s gàr nit so schlächt - de (künschtlich... ideologischi) Trennung vun Dialekt und (Reverenz-) Schriftsprooch ésch zwar e Krampf, e pàthologisch Komplex, wie nit ohn Konsequenze bliwwe kànn - àwwr se schitzt se doch vor`m typisch Problem vun Dialekte in de "moderni Zitte": de Uffleesung, de Absorption dur de offiziell Sprooch. Selbscht Elsassr (mét Muedrsprooch Elsassisch) wii fàscht ken Hochditsch kenne, sin "schlöieri Lit", so ésch min Indruck gsin - se hàn jo zwei Sproche gredt. `S Problem vum Sprooche-Hüpse, vum code-switching ésch mr nit so schlimm vorkumme - öi wenn dr André Weckmann schun vor de Degradiirung vum Dialekt gwàrnt het, wii inevitable (;-) ) ésch, wenn mr nit én beidi Sprooche àlls sàje kann, wenn mr numme én einr "schlöi redde" kann. Zittr där Zit, de letschti zehn Johr, ésch de Erosion vum Elsassisch gànge wii de Bodde ém tropisch Rajewàld nooch`m coupe à blanc ( - pardon, Kahlschlàj). De Transmission én de Familie ésch fàscht komplett gsteert (zrsteert): numme noch wenijr àls zehn% vun de Lit, wii jetz Kéndr hàn, redd`r noch Elsassisch - uff`m Lànd! De Dialekt wurd - wo de Zweisproochigkeit noch widdrschgen - enfin, erhàlte wurd, doch vum Hochditsche ersetzt: én de zweisproochigi Klasse én d`Schuel lere d´Kéndr (nàdirli) Hochditsch - un diss ésch de letschti Hoffnung! Bim "LCR" kànn mr nit gànzi Generatione e Dialekt lere, wii se dheim nit emols vrstehn glert hàn! Masse vun Lit gehn elsassisch Theatr ànlöje - un wenn se rüsskumme redde se Frànzeesch - un bim "Friehjohr" ésch de Hälft vun àlli Évènements fr àlti Lit! De Stolz uff de eije Sprooch, wii d´Elsassr àls zeije, wii ich bi d´Elsassr gspihrt, vun d´Elsassr gheert hàb, ésch numme e Protescht geje d´eije Komplexe.

Véel Frànzeesch - véel frànzeeschi Wertr benutze, un e stàrik Influess uff de Dialekt ésch typisch fr de Elsassr - un `s ésch eh e graduelli Sàch: de Ditsch-Schwizr hàn öi véel meh Gallizisme àls `s Ditsche generell - un friehjr het´s ém Ditsche éwràll meh frànzeeschi Wertr genn. Dr Influess vum Frànzeesch, vun dr Sprooch ésch nit `s Problem - dr frànzeesch Influess uff d´Sprooche, de Sproochpolitik, de Mentalität usw. - diss ésch e gross Problem!--Stephele 20:01, 19. Feb. 2010 (MEZ)

Gaume oder Guume, des isch d Froog

do här kopiert vu do

Solly. Du weisch vilycht e Antwort. Het s Wort für de Gaumen im Alemannisch e Monophthong oder Diphthong? Ich schryb spontan e Diphthong, aber de Albärt het bi Palatalisierung Güüme gschribe. Gits des Wort in de Alltagssprooch überhaupt oder isch des e Fremdwort? --Terfili 22:22, 22. Jun. 2010 (MESZ)

Sali Terfili. S git schyns e baar historischi Forme: zem eine mhd. 'guomo' zem andere mhd. 'goumo', ahd. 'goumo', dernäbe au no mhd. 'gome'. Im Elsässische Werterbuech git s d Forme 'Güüme', 'Gäume', 'Gome', also totali Verwirrig! Mer cha no im BadWB un im Idiotikon nooluege, dert git s wahrschyns no ganz andri Forme ;-) --Holder 06:26, 23. Jun. 2010 (MESZ)

Ich ha mol no im Seislerdütsche Wörterbuech, im Mundartwörterbuech vo de Landschaft Bade im Aargau und im Züridütsche Wörterbuech glueget. In dene drei isch "der Gaumen" gar nöd ufgfüührt. Ob's dra ligt, dass me "Gaume" sait oder dra, dass es kei so es hüüfigs Wort isch, weiss ich nöd. --Brian :  DISKU  08:34, 25. Jun. 2010 (MESZ)

Au s Baseldytsch-Werterbuech fiert s nit uf (s alt nit un au nit s nej). Im Wörterbuech vu Huuse stoht „Guume“. S git au no ne baar schwyzerdütschi Fore, wu „Guume“ gschribe wird. Am Wuchenänd lueg i mol im BadWb un dr andre Wb. --Holder 09:57, 25. Jun. 2010 (MESZ)

Also wenni emool bi üsri Artikel lueg: de al-Qamar schrybt "Gaume" z.B in Ostschweizerisch oder Dad (Arabischer Buchstabe), de Andi-d au wie bi Nagetiere un Oberkiefer. Bi Weisswein wird au "Gaume" gschribe. "Guume" gits niene, "Güüme" numme eimool bim Albärt. Ich vermuet das des für d meischte e Fremdwort isch, wo spontan änder nit monophtongiert wird. --Terfili 10:51, 25. Jun. 2010 (MESZ)

S "Schaffhauser Mundartweörterbuch" het de Gaume/Goome (mit oo < au wie Traum, Troom), da wöör för echt alts Gaume spreche. --al-Qamar 22:08, 30. Jun. 2010 (MESZ)

No dr große Werterbiecher wird s Wort in dr alemannische Dialäkt schyns ender sälte brucht. S git drej historischi Forme, mhd. goume, guome, gûme - ahd. goumo, guomo, giumo

• S Badisch Werterbuech het as einzige Beleg "Gūme (bei Burte)", kei Forme, wu uf mhd. ou oder uo zruckgehn.
• S Schwäbisch Werterbuech schrybt "Wort nicht pop." Beleiti Forme us dr Umgangssproch sin Gõme, Gãõme, Gume
• S Schwyzer Id. schrybt "Wort nicht volkstümlich", verwyst aber uf e Beleg bim T. Tobler "Appenzellischer Sprachschatz": "gûma"
• S Vorarlberger Wb. fiert dr Uusdruck gar nit uf.

--Holder 10:34, 11. Aug. 2010 (MESZ)

Höchi Grichtsbarkeit vs. Hochi Grichtsbarkeit

do anne kopiirt vo do

Jetzt müent ihr mir schnell helfe. Isch höchi Grichtsbarkeit überhaupt richtig oder müesst's hochi Grichtsbarkeit heisse? --Badener 14:28, 5. Jul. 2010 (MESZ)

Also, wänn dää Artikel uf Obfigerdytsch gschribe wär, no wär s falsch :-) Z Basel sait mer au hooch. Ich weiß jetz nit, wu in dr Schwyz mer iberall hööch sait, aber zemindescht fir s Züritüütsch stimmt des eso. --Holder 14:36, 5. Jul. 2010 (MESZ)

Dann isch jo guet ;-) S isch jo "Grafschaftbadenerisch", wi-n-ich due schriibe. Bin numme unsicher worde, wil ich jo kein Iiheimische bin und in de meischte Artkel hiir "hochi Grichtsbarkeit" schtoht.--Badener 14:47, 5. Jul. 2010 (MESZ)

Hööch isch e Berg oder e Huus, aber i wöör Hochi Grichtsbarkait oder s Hochi Gricht schriibe. Mer schiint as i dene feste Uusdrück kann Umlut stoot. --al-Qamar 10:03, 11. Aug. 2010 (MESZ)

Aber isch nöd s Gricht so höch wie nen Bärg oder es Huus im Vergliich zum Nidergricht. --Badener 10:12, 11. Aug. 2010 (MESZ)

E Hochhuus isch au hööch und trotzdem kai Höchhuus ... Ase Uusdrück wie Hochi Grichtsbarkait sind sowiso nöd i de Volkssprooch verankeret und stamet us de Fachliteratur. Drum chamer o nöd sege, wa jetz denn gnau richtig isch. --al-Qamar 10:46, 11. Aug. 2010 (MESZ)

Des mit em Hochhuus isch es guets Argument. Gfallt mir! Ich werd de Artikel entschprächend aapasse :) --Badener 10:50, 11. Aug. 2010 (MESZ)

Diphthong odder Monophthong?

E Frog, wu-n-i mr scho lang immer widder stell: Heißt's uff Alemannisch Fiind, fiindlig, verfiindet etc. odder Feind, feindlig, verfeindet? --Strommops 22:05, 6. Sep. 2010 (MESZ)

"Feind" chunnt vu ahd. vîant, mhd. vîent, vînt. In vile alemannische Dialäkt heißt s Find (mit eme churze i), so z. B. in dr Werterbiecher vu Züri, vu Basel un au im "Alem. Wb." vu Post/Scheer-Nahor (Südbade) un im Elsässische Wb. vu Gizard/Speth. --Holder 06:21, 7. Sep. 2010 (MESZ)

Was wenn de Ammann e Frau isch ?

Ich bin grad im Translatewiki e weng am neui Mäldige übersetze, un jetz binni uff die Noochrichtig gstosse: {{GENDER:$1|Administrator|Administratorin}}. Wie heisst jetz e wyyblicher Ammann? Ammanni? --Terfili 22:32, 11. Okt. 2011 (MESZ)

Besser Amtfrau, vgl. de:Amtmann. --Holder 06:43, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Etymologisch isch da aber faltsch: alem. Ame < Amman < gall.-lat. ambactus, aso müesst si gall.-lat. *ambacta haisse; > alem. Afre ... --al-Qamar 10:14, 12. Okt. 2011 (MESZ)

S Idiotikon laitet Ammann vu mhd. amman us ambet-man här, lueg Bd. 4, Sp. 246 bzw. am Änd vum Artikel, Sp. 248. Des "ambet" chunnt aber natyrli vu lat.-gall. ambactus. --Holder 12:57, 12. Okt. 2011 (MESZ)

In däm Fall "Amfrau"? Verstoot des au öber? --Terfili 13:22, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Wie wär s mit Hebamm? Isch zwar etymologisch ebis ganz anders, aber au e scheni Vorstellig: e Frau, wu andere hilft, Artikel uf d Wält z bringe ... --Holder 14:14, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Di wyblig Form vu Landammann isch im Ibrige Frau Landammann (vgl. z. B. do, des find aber wenig gaischtrych. --Holder 14:19, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Na ja, Hebamm dönt jetz nit grad so bsunders ernschthaft, au wänn de Verglych nit schlächt isch. Ich wott jetz aber gar nit wisse, was für e Vorstellig deno bi Artikellöschige uffchunt... --Terfili 21:51, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Hm, bim Artikel lesche haa ich ender d Vorstellig vun ere Butzfrau. villicht isch am Änd doch Amtfrau am beschte? Ammfrau hert sich fir mii arg chinschtlig aa. --Holder 22:26, 12. Okt. 2011 (MESZ)

Ob gäischtriich oder nid, im politischä Läbä hed sich d Bezäichnig Froi Landamme i allnä Kanteen, wos dr Titel Landamme gid, durägsetzt. Wer hed scho anä Ammännin dänkt? --B.A.Enz 22:47, 12. Okt. 2011 (MESZ)

i bi fier s'Ammensch (Neutrum), fier Manne- wie fier Wiibervelcher wo Amtlit sin - alles scheen gschlechtsneutral ;-) --W-j-s 23:59, 12. Okt. 2011 (MESZ)

A Liicht (~Mass vum Begrabnis)?

A Frog wo zu Àllerheiliga pàsst: s Wort „Liicht“, wia sajt ma dàs uf Hoochditsch? Uf Frànzeesch heißt's: „messe d'enterrement“. Ìch fìnd nit ìm ditscha Wärterbüech, ìsch vìllìcht dàs Wort typisch àlemànnisch? --MireilleLibmann 21:23, 2. Nov. 2011 (MEZ)

Bi dr Proteschtante sait mer de:Aussegnungsgottesdienst, bi dr Katholike ender de:Kirchliche Begräbnisfeier (= Exsequien). Bi uns isch d Lyychd im Ibrige nit nume dr Gottesdienscht sundern di ganz "Beerdigung". --Holder 08:12, 3. Nov. 2011 (MEZ)

Merci! 's stìmmt, wàs ma „a Liicht“ nennt ìsch nìt numma d Mass, àwer s Gànza (aui ìm Elsàss, ìch hà's numma latz gschrìewa ghàà) → àlso fr:Rite funéraire oder aui de:Bestattung.

Ìch hà do làng a Wort uf Hoochditsch gsüecht, wo ìm Àlemànnischa kännt gliicha, àwer dàs gìtt's eifàch nìt; „Liicht“ ìsch a typisch àlemànnisch Wort. Naachschta Mol lüeg i direkt ìn dr Lischta! :-)) --MireilleLibmann 12:11, 3. Nov. 2011 (MEZ)

Amigs oder amixs und wohär

Wie schriibt mä amigs = mängisch und wohär chunt das Wort?

viilä Dank

Uf Elsassisch, fer mìch: ìch dat's ìn zwei Wärter schriiwa „a manks“, denn ìch glàuib as hankt mìt em ditscha „manches“ zamma. Vìllìcht noch a großa Büchstàwa, „Manks“, do bìn i àwer nìt Expert. Wàrta mìr noch uf d Meinung vu da Àndra... --MireilleLibmann 10:53, 19. Nov. 2011 (MEZ)

Das würd I mit Mängs = Etwas/ Manches oder ä Mängi/ä Schwetti = eine Menge is Zd übersetzä

Ich wurd amigs schriibä, äsoo chunds oi meermals i dr alemannischä Wikipeedia vor, näba dr Form amig. Diä beedä Schriibwiisä gseen ich grad oi im Uirner Mundartweerterbuäch (Altdorf 1982), S. 44, mit dr Bediitig "jeweils, in der Regel, normalerweise". Zur Härkumft luäg eppä bim Schwiizerdiitschä Werterbuäch, I, 209 und ab XV, 856, und de gseesch, das Word chund vom mittelhochdiitschä allweg. --B.A.Enz 21:22, 19. Nov. 2011 (MEZ)

Und mängisch bedüted manchmal. Do hesch dann scho en Unterschiid zu amigs. --Badener 22:55, 19. Nov. 2011 (MEZ)

Waldlichtung

Was isch s alemannisch Wort für e "Waldlichtung"? --Terfili 21:38, 26. Dez. 2011 (MEZ)

I miim aktiivä Wortschatz kenn ich numä (Wald-)Liächtig. Und ich vermuätä, das wärdi hitt äso oi allgemäin bruicht.

Ä Blick is Obwaldner Mundart-Wörterbuch vom Karl Imfeld (Kriens 2000) schiind das oi z beschtätigä: S. 232 Liächtig ('Lichtung'). Är bringd abr oi S. 26 Äi ('Au, Ei, Waldwiese'). Und im Regischtr (S. 560) fiärd är fir 'Lichtung' Äi und Liächtig uif.

Ds Nidwaldner Mundarwörterbuch vom Ernst Niederberger (Dallenwil 2000) hed uf S. 131 Lièchti(g) (Plural Lièchtènè) fir 'Lichtung, Waldlichtung'. Är gid uf S. 129 oi Läässi (Plural Läässènè) i verschidene Bediitigä a, undr andrem fir 'Blösse, Lichtung im Wald, im Gedächtnis usw.'. – Vgl. Id. 3, 1414 (Lässi, Bed. 2).

Nu scheeni Fäschttäg wiischd --B.A.Enz 11:37, 27. Dez. 2011 (MEZ)

Im Urnertütsche Wörterbuech: Liächtig, Bleessi; im Rhiiwälder WB: Blöössi; im Simmetaler WB: Blütti und im Senslertütsche WB: Blütti, Hiiteri (… zù de Tannen uus ùfn a Hiiteri …). --al-Qamar 16:14, 27. Dez. 2011 (MEZ)

Inträssant isch, ass all diä Weerter sich nid nummä uf ä Waldliächtig oder uf d Chopfhaar beziänd. Si chend oi i anderem Zämähang bruichd wärdä. --B.A.Enz 17:02, 27. Dez. 2011 (MEZ)

Im Senslerdeutschen Wörterbuch vom Chistian Schmutz und em Walter Haas stoht bi Lichtung Blǜtti, Hiiteri und Liechtùng. --Badener 19:31, 27. Dez. 2011 (MEZ)

Alois Grichting: "Wallisertitschi Werter": Plitti, Plutti, Rongg. --Holder 06:20, 29. Dez. 2011 (MEZ)

Viile Dank für all euri Antworte. Also fährt mer mit "Liechtig" wohl am beschte, wemmer nit grad syn regionals Sunderwort kennt. --Terfili 22:16, 30. Dez. 2011 (MEZ)

nur a kloins Schnäferle war noch do

Ist der Begriff 'Schnäferle' für ein Reststück Allemannisch. Ich bin ihn gewohnt, finde ihn aber nirgendwo. Schee isser scho!

Das wäär fir mich also äs Schnäfeli. Das Word chund i verschidene Variante im alem. Schpraachruim vor, lueg eppä im Schwiizerdiitsche Werterbuech, und zwar im Band 9, ab Schpalte 1150. Dert schtaad oi a Hiwiis ufs Schwäbische Werterbuech vom Hermann Fischer: «Schwäbisch (Schwarzwald) Schneff(e)le Schnittchen Brot odgl. (Fischer V 1050) [...]». Und wils äso scheen isch, sell mä das Schnäfeli oi bruiche... --B.A.Enz (Diskussion) 10:20, 23. Feb. 2013 (MEZ)

Kirz'l

Fir d' Iberschrift bräucht e den Kirz'l firs Schwäbische. So wia 's fir Englisch des EN geit. No kennt ma nemlich des mit dera Kandidatawohl übersetza! Bussakendle (Diskussion) 20:19, 11. Jun. 2013 (MESZ)

S Chirzel (language code) fir s Schwebisch isch 'swg', aber Obacht, s git zwai Chirzel: 'swg' fir Schwebisch un 'gsw' fir di andere alemannische Dialäkt, s Chirzel vu dr Alemannische Wikipedia isch aber 'als' (wel mir ebe alli alemannische Dialäkt ufnämme, au s Schwebisch). Wäge däm cha s syy, dass do derno Dyni schwebisch Ibersetzig gar nit bi uns aazaigt wird, sundern allno di hochdytsch. Des wird automatisch yybländet, do chenne mir laider gar nyt mache. Aber loss Di nit dervu abhalte, s isch uf jede Fall besser mit ere schwebische Ibersetzig wie ohni   ! --Holder (Diskussion) 20:48, 11. Jun. 2013 (MESZ)

Saublueme im SSA

I ha grad d Charte vùm SSA ùff regionalsprache.de zum "Löwenzahn" aagluegt, aber grad zue de Belegort vo Ryyfälde (32, 27, 30) stoot ùff de Legende jetz "Sonderfall" oder "Hinweis auf den Kommentar". Es würdi mi emool intressiere, was des für Sùnderfäll sin. Ùff de Websyte chammer die Kommentar aber schynts nit aaluege. Chönnt öber des vilycht emool mache, wenner emool zuefällig sowiiso de SSA in ere Bibliothek aalueget? --Terfili (Diskussion) 17:18, 2. Jun. 2018 (MESZ)

@Terfili: Falls das na aktuell isch: Im Komäntaar zur Chaarte IV/4.11 <Löwenzahn> ghäissts zu LÖ 27, 30 und 32:

Aufschlüsselung der Hinweise

LÖ 30 Gp1: Sonnenwirbel, Tätscheblume für die Blüte und Kettenstock für die Blätter und den Salat.

Aufschlüsselung der Sonderfälle

LÖ 27 Gp1: Tätschemaie

LÖ 32 Gp1: Moorewurzel

Angabe zu den Ausdruckstypen

–

Mehrfachmeldungen, Nachfragen von verschiedenen Gewährspersonen, soweit nicht unter II.1 u. 2

–

Chasch daademit öppis aafange? Iich gchäne mi im SSA nöd rächt uus. En Gruez, --Freiguet (Diskussion) 12:09, 10. Okt. 2018 (MESZ)

Merci für die Informatione, @Freigut:. --Terfili (Diskussion) 11:04, 12. Okt. 2018 (MESZ)