Wohlfahrtsusschuss - Comité De Salut Public
Dr Wohlfahrtsusschuss isch ä politischi Institution vo dr Französische Revolution gsi. Währed dr sogenannte Terrorherrschaft (La Grande Terreur) vom September 1793 bis zum Juli 1794 het er praktisch diktatoriali Gwalt über Frankriich gha.
Dr Wohlfahrtsusschuss isch am 6. April 1793 gründet worde für zum d Verteidigung vo dr Nation gege Find us em Innere und Üssere z organisiere. Er het het au d Regierigsorgan, wo die Revolutionäre ufgstellt hai, kontrolliert und Regierigsbeschlüss chönne ändere. Z erst het er nüün, spööter zwölf Mitgliider gha, wo alli vom Nationalkonvent für ei Monet gwehlt worde si, aber hai chönne widrgwehlt wärde.
Gschicht ändere
Vom April bis zum 10. Juli 1793 isch dr Wohlfahrtsusschuss vo de Girondiste beiiflusst und vom Jakobiner Georges Danton, wo relativ gmässigt gsi isch, gleitet worde. Si hai aber die militärischi Situation nit chönne verbessere und d Nationalversammlig het sich radikalisiert und d Girondiste us em Wohlfahrtsusschuss abgwehlt. Am 27. Juli 1793 isch dr Maximilien de Robespierre in Usschuss gwehlt worde. Vom September bis zum Juli im nexte Johr si die gliiche Usschussmitgliider immer widrgwehlt worde (usser em Marie-Jean Hérault de Séchelles, wo im April 1794 hiigrichtet worden isch.) Understützt vo de Jakobiner in dr Nationalversammlig het dr Usschuss Lüt afo verfolge, wo as Find vo dr Revolution verdächtigt worde si, Masserekrutierige in d Armee si duregfüehrt und d Wirtschaft isch as Chriegswirtschaft organisiert worde.
Dr Usschuss isch as Kollegium konzipiert gsi und het as Ganzes siini Entscheidigunge troffe, aber s sogennante Triumvirat, wo us em Robbespierre, em Georges Couthon und em Antoine de Saint-Just bestande het, het dr grösst Iifluss gha und s Land politisch gfüehrt. Dr Lazare Carnot het sich uf s Militärische spezialisiert und dr Robert Lindet isch für d Versorgig verantwortlig gsi.
Am 10. Oktober het dr Usschuss unbeschränkti Vollmachte übercho und het vo denn aa diktatorisch gregiert und die Jakobinisch Terrorherrschaft iigfüehrt. Under de Usschussmitgliider und im Konvent het s aber Meinigsverschiideheite ge, wo schliesslig d Macht vo de Radikale untergrabe het. Dr Robespierre het in erä Red vor em Konvent ä Verscherfig vo de Verfolgige akündigt, die Abgeordnete hai dr Terror aber welle ände und am 27. Juli 1794 isch dr Robbespierre gstürzt: dr Beschluss ihn z verhafte isch eistimmig gsi und legali Möglikeite sich z verdeidige het s sit em Prairial-Dekret nume no wenig ge. Mit ihm si dr Saint-Just und dr Couthon verhaftet worde. Am Dag druf isch dr Robespierre mit einäzwanzig vo siine Ahänger guillotiniert worde.
Dr Wohlfahrtsusschuss het denn ä groosse Deil vo siim Iifluss verlore und siini Vollmachte si uf d Ussepolitik und d Chriegsfüehrig beschränkt worde. Im Oktober 1795 isch er ufglöst worde.
Quelle ändere
- Dr Artikel "Public Safety, Committee of" in Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.