Brissago TI
| S TI im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Tessin und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Brissago vermyde, wo öppis anders meined. |
Brissago (lombardisch Brissagh, dytsch veraltet Brisa) isch e Gmai im Schwyzer Kanton Tessin. Si ghert zum Chrais (circolo) Isole im Bezirk Locarno.
| Brissago | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Tessin (TI) |
| Bezirk: | Locarno |
| Kreis: | Isole |
| BFS-Nr.: | 5097 |
| Poschtleitzahl: | 6614 |
| Koordinate: | 698378 / 108411 |
| Höchi: | 215 m ü. M. |
| Flächi: | 17.8 km² |
| Iiwohner: | 1613 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.brissago.ch |
 Brissago | |
| Charte | |
 | |
Geografy ändere
Brissago lyt am Nordstade vum Langesee sidweschtlig vu Ascona an dr Gränz zue Italie. Zue dr Gmai ghere au no d Wyler Bassuno, Caccio, Cadogno, Cartogna, Corte, Gadero, Incella, Madonna di Ponte, Nevedone, Noveledo, Piazza, Piodina, Porta, Rossorino un Tecetto, dezue no di beede Insle Isola Grande un Sant’Apollinare, wo me besser under em Name Brissago-Insle gchännt.
Gschicht ändere
Brissago isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1289 as Brixago. Dr Ortsname isch wohrschynts vum latynische Personename Briccius abglaitet.
Im 13. Jaarhundert isch Brissago rychsunmittelbar gsy, isch aso diräkt em röömisch-tüütsche Kaiser understande. 1520 häts sich für en unabhängigi Republik erchläärt, aber scho 1521 den Äidgnosse underworffe. Syt 1803 isch es Gmäind vom nöiggründete Kanton Tessin.
Syt 1856 gits z Brissago e Zigarefabrik. Spööter hät de Turismus aazoge, und 1907 isch drum es Grand-Hôtel uuftaa woorde.
I de jüngere Zyt hät d Bouwuet und di nöi Straass zmittst dur s Doorff dure vil kabutt gmachet, und au s Grand-Hôtel isch 1993 abgrisse woorde.
Verwaltig ändere
Dr Gmaispresidänt (Sindaco) vu Brissago isch dr Giancarlo Kuchler.
Bevelkerigsentwicklig ändere
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 |
| Yywohner | 1266 | 1136 | 1327 | 1482 | 1684 | 1639 | 1800 | 1637 | 1577 |
| Johr | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2010 | 2015 |
| Yywohner | 1762 | 1931 | 1845 | 2120 | 1987 | 1909 | 1833 | 1847 | 1769 |
Dialäkt ändere
Dr lombardisch Dialäkt vu Brissago ghert zum Ticinese (Tesines).
Böuwärch ändere
- Chilche Santi Pietro e Paolo (16./17. Jh., 1961 reschtauriert)
- Chilche Madonna del Ponte (16./17. Jh.)
- Chilche Sacro Monte
- Oratorio, Porta (1996 böue vum Raffaele Cavadini)
-
Municipio (Rothuus) -
Oratorio, Porta -
Chilche Sacro Monte -
Chilche Madonna di Ponte -
-
Brissagoinsle
Lyt ändere
- Ruggero Leoncavallo, 1857–1919, neapolitanische Operekomponischt
- Nella Martinetti, 1946–2011, Schlagersängeri un -komponischti
Literatur ändere
- Rodolfo Huber: Brissago. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Elfi Rüsch und Annegret Diethelm: Schweizerische Kunstführer GSK, Band 662: Brissago, Bern 1999, ISBN 3-85782-662-2
Weblink ändere
Commons: Brissago – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote ändere
- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 7. September 2023
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
