Dytschi Demokratischi Republik (DDR)

Di Dytsch Demokratisch Republik (DDR) isch e Staat im dailte Dytschland gsii, wu s vu 1949 bis 1990 gee het.

Dytschi Demokratischi Republik
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}} {{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Amtsspraach	Dytsch
Hauptstadt	Oscht-Berlin
Staatsoberhaupt	Staatsrotsvorsitzende
Regierigschef	Vorsitzende vum Minischterrot
Flächi	108.179 km²
Iiwohnerzahl	rund 16,35 Millione (Jänner 1990)
Bevölkerigsdichti	151 Iiwohner pro km²
Währig	bis 1964: Mark 1964 in Mark der Deutschen Notenbank umgnännt 1967–1990: Mark der DDR ab 1. Juli 1990 (Währigsunion): Deutsche Mark
Unabhängigkeit	7. Oktober 1949–2. Oktober 1990
Nationalhimne	Auferstanden aus Ruinen
Zitzone	UTC +01:00
Kfz-Kennzeiche	bis Ende 1973: D, derno: DDR
Internet-TLD	.dd (nimma existent)
Vorwahl	+37 (nimmi giltig)

Gschicht

Bis zue dr Wändi im Spotjohr 1989 isch si e vu dr Sozialistischen Einheitspartei Deutschlands (SED) bherrschti Diktatur gsii un het wie andri Oschtblockländer zue dr sowjetische Machtsphäre ghert. No ihrem Sälbschtverständnis isch si ne „sozialistische Staat vu dr Arbaiter un Buure“ un e dytsche Fridesstaat gsii, wu d Wurzle fir Chrieg un Faschismus ewäg seie. D DDR isch us Sowjetische Bsatzigszone (SBZ) fiirigange, wu mit dr Ufdailig vum besiigte NS-Staat entstanden isch. Si un ihri Staatsfierig sin, solang s si gee het, vu dr Sowjetunion abhängig bliibe.

Großi Dail vu dr Bevelkerig sin nit yyverstande gsii mit dr bolitische un wirtschaftlige Verhältnis, wu gherrscht hän. Des het sich in dr Friephase bsundersch drastisch zaigt bim Volksufstand am 17. Juni 1953, wu vu sowjetische Druppe nidergschlaa woren isch, un an dr Abwandrigsbewegige, wu d DDR in ihre Exischtänz gfehrdet hä nun erscht mit em Böu vu dr Berliner Muure anne 1961 gstoppt wore sin. S het sich ai zaigt, ass s Minischterium fir Staatssicherhait (churz: MfS oder „Stasi“) zuen eme Organ vu dr Iberwachig un gezilte Zersetzig vu oppositionälle Aktivitete un Gruppierige uusböue woren isch, wu di ganz Gsellschaft durdrunge het. S staatlig Erziehigs- un Bildigswäse isch vu dr Chinderschuel bis zue dr Universitet uf d Rusbildig vu „sozialistische Persenlihkaite“ no dr as gsetzmäßigi Wohret aagsähne Lehr vum Marxismus-Leninismus uusgrichtet gsii. Em SED-Fierigsaaschpruch sin au Blockbarteie un Masseorganisatione in dr DDR unterworfe gsii, nit nume bi dr Wahle zue dr Volkschammere, wu iber e Ainhaitslischt abghalte wore sin, sundern au dur e uusdehnt Kontrollsyschtem bi dr Bsetzig vu alle meglige Fierigspositione im Ramme vu dr Kaderbolitik.

D Zäntralverwaltigswirtschaft vu dr DDR, wu uf dr Grundlag vu Fimfjohresblän produziert un d Verdailig vu Läbesmittel un Konsumgieter organisiert ghaa het, het ihri Grundlag ghaa in dr zum große Dail erzwungene Verstaatlichung vu private Aigetumsforme in dr Induschtri, dr Landwirtschaft, im Handel un im Handwärch. An däre ihri Stell sin Volksaigeni Bedriib (VEB), Landwirtschaftligi Produktionsgnosseschafte (LPG), Handelsorganisatione (HO) un Produktionsgnossenschafte vum Handwärch (PGH) drätte. Basisgreßi vu dr Arbetsorganisation isch s Kollektiv gsii, vilmol in Form vu dr Brigade, di komplexescht Organisationsform isch s Kombinat gsii. Zue dr Merkmol vum DDR-Wirtschaftssyschtem hän Arbetsplatzsicherhait un e im Verglych zue dr Soziale Märtwirtschaft vu dr alte Bundesrepublik hoche Bscheftigungsgrad vu Fraue zellt, uf dr andre Syte e dytli gringeri gsamtwirtschaftligi Produktivitet. D Bryys un au s Aagebot an Gieter isch vum Staat vorgee wore, was zuen eme uusdehnte Subväntionssyschtem gfiert het un au doderzue, dass dr Bedarf an bstimmte Läbesmiuttel un ghobene Konsumgieter nit het chenne deckt wäre

D Staatsverschuldig vu dr DDR, wu in dr 1980er Johr dramatisch zuegnuu het, het derzue gfiert, ass drotz westlige Devisezuefliss un Kredit all weniger Ruum gsii isch fir Modernisierigsinveschtitione, doderdur sin Induschtriaalage un d Böusubstanz vu vile Hyyser allmee verfalle. D Umwältvermutzig het allmee zuegnuu un d Versorgigslag isch all schlächter wore. Wel d SED-Fierig unter em Erich Honecker sich gwaigeret het, dr Reformprozäss, wu vum Michail Gorbatschow in dr Sowjetunion aagstoße woren isch, au in dr DDR yyzlaite, het d Bevelkerig im Lauf vum Johr 1989, vo Leipzig här, aafange proteschtiere. Di fridlige Demonschtratione un d Flucht vu DDR-Burger iber di uffig Gränze zwische Ungarn un Eschtrych hän schließlig zue dr Wändi in dr DDR gfiert.

No dr erschte freie Wahl im Merz 1990 het di nei demokratisch Regierig vu dr DDR unter em Lothar de Maizière Verhandlige mit dr Bundesrepublik unter em Bundeschanzler Helmut Kohl ufgnuu iber e Widerverainigung vu dr beede dytsche Staate. Am dritte Oktober 1990 sin schließlig di fimf Länder vu dr DDR dr Bundesrepublik Dytschland byydrätte.

Literatur

• Per Ketman, Andraeas Wissmach: DDR. Ein Reisebuch in den Alltag. Rowohlt Taschenbuch Verlag, Hamburg 1986, ISBN 3-499-17568-1.
• Gernot Schneider: Wirtschaftswunder DDR, Anspruch und Realität, 2. Aufl. 1990, bund-Verlag, ISBN 3-7663-2190-0.
• Klaus Schroeder, Steffen Alisch: Der SED-Staat. Geschichte und Strukturen der DDR 1949–1990, Hanser, München 1998, ISBN 3-446-19311-1.
• Georg Fülberth: Berlin – Bonn – Berlin. Deutsche Geschichte seit 1945. Papyrossa, Köln 1999, ISBN 3-89438-168-X.
• Stefan Wolle: Die heile Welt der Diktatur. Alltag und Herrschaft in der DDR 1971–1989. München 1999, ISBN 3-612-26650-0.
• Siegfried Wenzel: Was war die DDR wert? Und wo ist dieser Wert geblieben? Das Neue Berlin, Berlin 2000, ISBN 3-360-00940-1.
• Beate Ihme-Tuchel: Die DDR. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2002 ISBN 3-534-14733-2.
• Hermann Weber: Geschichte der DDR. area Verlag, Erftstadt 2004, ISBN 3-89996-026-2
• Hedwig Richter: Die DDR. UTB, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-8252-3252-8.
• Stefan Wolle: DDR. Fischer, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-596-16122-3.
• André Steiner: Von Plan zu Plan. Eine Wirtschaftsgeschichte der DDR. Deutsche Verlags-Anstalt, München 2004, ISBN 3-421-05590-4.
• Hermann Weber: Die DDR 1949–1990 (= Oldenbourg Grundriß der Geschichte; Bd. 20), Oldenbourg, 4. Aufl., München 2006, ISBN 3-486-57928-2.
• Heiner Timmermann: Die DDR in Europa: Zwischen Isolation und Öffnung, LIT Verlag, Berlin/Hamburg/Münster 2005, ISBN 3-8258-8884-3.
• Ulrich Mählert: Kleine Geschichte der DDR. C.H. Beck, 5. Aufl., München 2007, ISBN 3-406-47550-7.

Weblink

 Commons: DDR – Sammlig vo Multimediadateie

• Die DDR im WWW. Fakten, Daten, Berichte
• Biografien us dr DDR
• Erinnerung und Dokumente an einen vergangenen Staat
• DDR-Fotoarchiv mit 70.000 s/w-Ufnahmn us dr DDR vu 1949 bis 1973
• madeinddr.de – Informatione zum DDR-Alltag
• Dokumente der Sowjetischen Besatzungszone (SBZ) und der Deutschen Demokratischen Republik (DDR) für den Zeitraum von 1945 bis 1990 bi dokumentarchiv.de
• Dokumente oppositioneller Bewegungen der DDR ab 1989

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Deutsche_Demokratische_Republik“ vu de.wikipedia.org. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.