Die Schöpfung

Die Schöpfung isch en Oratorium vom Joseph Haydn (Hob. XXI:2). S Wärk isch vo 1796 bis 1798 entstande und thematisiert d Schöpfig vo dr Wält, wie si in Genesis (1. Buech Mose) vo dr Bible verzelt wird.

Adam und Eva (Domenico Zampieri, 1620)

Komposizioon und Brömieere

Dr Haydn isch 1791–92 und 1794–95 z Ängland gsi, won er Oratorie vom Georg Friedrich Händel ghöört het. Das het en drzue inspiriert, sälber en Oratorium z schriibe.

Er het im Oktober 1796 aagfange und bis zum April 1798 draa gschafft und isch denn so erschöpft gsi, ass er chrank worde isch.

Die Schöpfung isch am 29. und 30. April 1798 im Stadtpalais Schwarzebärg am Neue Määrt vor gschlossniger Gsellschaft ufgfüert worde. Dr Haydn het denn non e baar Korrekture gmacht und am 19. Merz 1799 isch s Oratorium am Burgtheater öffentlig urufgfüert worde und seer erfolgriich gsi.

Teggst

D Kwelle für e Teggst si s Buech Genesis, s Buech vo de Psalme und im John Milton si Genesis-Epos Paradise Lost. E Lidley (oder Linley), wo sust umbekannt isch, het drus e Libretto gmacht, ursprünglig villicht für e Händel. Dr Johann Peter Salomon, wo dr Haydn bin em gwoont het, het e Kopii gha und die im Haydn gee. Z Wien het dr Haydn si uf Dütsch lo übersetze und denn noch däm Libretto wider en änglischi Versioon lo schriibe.

D Muusig

Die Schöpfung isch für drei Gsangssoliste (Sopran, Tenor und Bass), e vierstimmige Chor (Sopran, Alt, Tenor und Bass) und e groosses spootklassischs Orchester komponiert, wo us drei Flöte, zwäi Oboe, zwäi Klarinette, zwäi Fagott, äi Kontrafagott, zwäi Waldhörner, zwäi Drumbeete, drei Posuune, Pauke, und dr üüblige Striichergrubbe mit erster und zwäiter Giige, Bratsche, Dschello und Kontrabass. Für d Rezitativ wird e Dschembalo oder e Hammerklavier iigsetzt.

Litratuur

• H. C. Robbins Landon: Haydn: the Years of The Creation 1796–1800. Thames and Hudson Ltd, ISBN 0-500-01166-4
• Georg Feder: Joseph Haydn. Die Schöpfung, Bärenreiter: Kassel usw. 1999, ISBN 3-7618-1253-1

Weblingg

• Die Schöpfung: Note im International Music Score Library Project.
• S komplette Wärk mit Muusigk (in 3 Fassige) und Libretto
• Die Schöpfung: MIDI/MP3-Format, mit Üebigsdateie für Choriste
• S vollständige Libretto

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Die_Schöpfung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.