Alemannische Wikipedia

Ysebahnsignaal

Ysebahnsignaal (Signaal kunnt vo latiin. signum ‚Zeichè‘), un bezeichnet optischi, akustischi odder elektronischi Signaal, wo im Betrièb vo dè Ysebahn Informationè in Form vo Signaalbegriff übermittlet. Sie diènet dè Sicherig vo Zug- un Rangyrfaartè un dè Beschleunigung vom bahnbetrièblichè Betrièbsablauf.[1]

Form-Vor- un -Hauptsignaal von èm Baanhof vo dè DB

Im engerè Sinn sin dõmit diè Streggèsignaal gmeint, wo an èrè Ysebaanstreggi stönn. D Signaal übermittlet èm Füürer vo Ysebahnfaarzüüg Informationè un Uffträäg übber dè Faarwäg. Si wörred vom Faardiènschtleiter odder Wärter als Bedièner von èm Stellwärk gää. Wichtigi Informationè, die mit Signaal übertrait wörred, sin unter anderem, ob un mit wellerè Gschwindigkeit gfaarè wörrè darf.

Entwicklig

ändere

I dè Frühzit vo dè Ysebaangschicht, als oft nu ein odder zwei Züüg uff èrè Streggi vokeert sin, hèt mo eifachi Methodè zu dè Voständigung vowendet. D Kommunikation isch mittels Pfyfè, Winkè, Schwenkè vo Faanè odder Laternè durrègfüürt worrè.

Mit stygender Zugzaal isch sell unpraktikabel worrè un s isch znägscht èn Zitabschtand ygfüürt worrè, nõch demm èn Zuug èm anderè uff èrè Streggi hèt folgè dürfè. Dôby isch au nõch Zugart un Gschwindigkeit unterschiddè worrè, sodass èn Personèzug èm Güèterzug nu mit großem Abschtand hèt folgè dürfè, während er nõch èm Schnellzug nu èn gringè Abschtand hèt yhaltè müèsè. Trotz unterschydlichè Gschwindigkeitè isch somit immer èn uusreichendè Abschtand zwischè zwei uffènanderfolgendè Züüg yghaaltè worrè un im Normalfall isch kein Zug uff èn anderè druffgfaarè. Sell Sicherungssischtem hèt allerdings au Gfaarè mit sich brocht, wenn èn Zug uff èrè Streggi ligèblibbè isch un dè nõchfolgendi sell nit rèchtzitig gmerkt hèt.

Druffhy isch dè Raumabschtand ygfüürt worrè, wo jedem Zug èn Streggèabschnitt freighaaltè wörd un dõmit kein andrè yfaarè darf, bis dè vornèdraa ihn volôô hèt. Selli Abschtänd sin znägscht durch uffwendigi Streggèposchtè realisyrt worrè, welli sich uff Sicht mit Faanè un Laternè voschtändiget hèn. Spõter sin dõzuè Schybè odder Zeinè bruucht worrè, diè a Maschtè befeschtiget un withy sichtbar gsi sin. Somit hèt mo dè Blockabschtand vogrößerè un d Aazaal Streggèposchtè voringerè könnè. Wesentlich voeifacht isch sell Vofaarè durch dè 1840 ygfüürte Baantelegraph, mit wellem elektrischi Signaal übber witi Entfernigè entlang vo Baanstreggè witergää wörrè hèn könnè.

Bi dè voschidenschtè Baangsellschaftè hèt sich è Villzaal vo Signaaldaflè un Maschtè mit beweglichè Elemänt etablyrt, welli vom Stellwärk übber Drôtzüüg, elèktrisch odder uff anderi Wys bediènt wörrè könnè. Selli mechanischè Formsignaal stellet èn Signalbegriff durch beweglichi Elemänt – meischt Daflè odder Flügel – dar. Diè hütt zuènämend gebrüüchlichi Bauform isch s Lichtsignaal, bi demm d Signaallampè d Signaalbegriff durch iri Farb un Aaordnig darschtellet. Selli sin uss dè Zuèsatzlampè entschtandè, wo au d Formsignaale für d Nacht benötigt hèn. Vill Signaaluffträäg wörred abber au hütt no vo Hand unter Zuhilfenaam vo Signaalfaanè un mit Lichtzeichè gää, so byschpillswys bim Rangyrè odder bim Erteilè vom Abfaarufftraag für èn Zug.

Klassifizyrig vo Signasl

ändere

Signaalbegriff

ändere

Ysebaasignaal sin grundsätzlich für s Überträägè vo folgendè Begriff entwicklet worrè: Konkreti Signaalbilder definyrt d Ysebaa-Signaalordnig

  • Faarerlaubnis
  • Gschwindigkeit
  • Richtig (Faarwäg)
  • betrièblichi Zuèsatzinformation
  • faarzüügabhängigi Zuèsatzinformation
  • streggèsitigi Zuèsatzinformation

Schutzzyl vo Ysebaasignaal

ändere

Bim Fäälè von èm Schutzzyl befindet sich s Signaal in Grundschtellig, welles je nõch Signaalsischteem uff Faart odder Halt feschtglait sy ka.

In anderè Fäll würket unter anderem folgendi Schutzzyl...

...in Faartschtellig:

  • Gschwindigkeitsänderig
  • bsunderi betrièblichi Hywys

...in Haltschtellig:

  • Endi vo dè Faarerlaubnis
  • Schutz vo anderè Faarstrõßè
  • Schutz vor Baanübbergäng un beweglichè Elemänt (z. B. Hubbruggène, Weerkammerdoor)
  • Nothaalt im Fall von èm Ereignis
  • bsunderi betrièblichi Hywys

...im Störigsfall:

  • betrièblichi Hywys zum witerè Vofaarè (z. B. permissives Faarè)
  • bsunderi betrièblichi Hywys

Signalisyrigsbrinzyp

ändere

D Faarerlaubnis ka enèrè Zugeinheit allei (i dè Bedütig mit Streggèhögschtgschwindigkeit) odder mit Zuèsatzinformation übber dè Faarwäg (mit Kennbuèchschtabbè zu dè Uuswaal unter alternativè Faarmöglichkeitè) odder mit dè zuèlässigè Gschwindigkeit signalisyrt wörrè:

  • Fahrerlaubnissignalisyrig (Signalisyrig vo „Halt“ un „Faart“; Signal stôôt am Aafang vo dè Zugfaartè)
  • Fahrerlaubnissignalisyrig mit impliziter Wägsignalisyrig (urschprünglich britischi Philosophy; Signaalbegriff graaduus, links odder rächts abzwygend)
  • Faarerlaubnissignalisyrig mit impliziter Geschwindigkeitssignalisyrig (urschprünglich dütschi Philosophy; Signaalbegriff graaduus odder abzwygend ohni Sitènaagaab)
  • Fahrerlaubnissignalisyrig mit kombinyrter Wäg- un Gschwindigkeitssignalisyrig (nordamerikanischi, osteuropäischi un moderni Philosophy vo Signaalsischteem)

Für è Signalisyrig vom Faarwäg odder vom Gschwindigkeitwächsel könnet Aazeiger (zum Byschpill Richtigsaazeiger, Aafang von èrè Gschwindigkeitsreduzyrig) au ohni Hauptsignaal allei stôô.

Signalisyrigszwèck

ändere

Ysebaasignaal diènet unterschydlichè Zwèck, welli nõchfolgend dargschtellt sin:

Signalisyrig vo dè Gültigkeit vo Signaal

ändere
  • Ungültigi Signaal wörred meischt mit Hülf von èm wyßè Chrütz – zum Byschpill am neu errichtetè, no nit gültigè Signaal – kennzeichnet.
  • Stôôt è Signaal an èm Standort abwychend vo dè Regèll, drait s è Zuordnigsdaflè odder è anders zuèsätzlichs Hywysschild.

Signalisyrig vo dè Faarerlaubnis un èm Faarwäg

ändere
  • Signalisyrig vo dè Faarerlaubnis
  • Signalisyrig vo dè Richtig vom Faarwäg

Signalisyrig vo dè Högschtgschwindigkeit

ändere
  • Signalisyrig vo zuèlässigè Högschtgschwindigkeitè in Abhängigkeit vo dè Trassyrig uff freiè Streggè
  • Signalisyrig vo zuèlässigè Högschtgschwindigkeitè in Abhängigkeit vo dè Faarstrõß bi meererè Faarmöglichkeitè, zum Byschpill im Baanhof
  • Signalisyrig vo zuèlässiger Högschtgschwindigkeitè für Züüg mit bschtimmtè Brèmssischteem
  • Signalisyrig vo zuèlässiger Högschtgschwindigkeitè für Neigezüüg
  • Signalisyrig vo zuèlässiger Högschtgschwindigkeitè in Abhängigkeit vo anderè Kriteriè (zum Byschpill nõchgschobenè Züüg)

Signalisyrig vom Baanbetrièb

ändere

Signalisyrig im Fall von èrè Gfôôr

ändere

Signalisyrig vo Sischteem zu dè Sicherig vo Zuugfaartè un anderi Faartè

ändere

Bsunderi Eigèschaftè vo dè Ysebaainfraschtruktur

ändere

Signalisyrig zu dè Energyvosorgig (Traktion)

ändere

Signalisyrig für bschtimmti Eigèschaftè vo dè Zuugeinheit

ändere

Signalisyrig am Schinnèfaarzüüg

ändere
  • Signalisyrig vo dè Zuugschpitzè un Zugschluss
  • Signalisyrig vo Züüg mit bschtimmtè Eigèschaftè

Gruppyrig vo Signaal

ändere

Zu dè visuellè Darschtellig vom Signaalbegriff dienet voschideni Gruppyrigè vo Signaal, wo nõch irer betrièblichè Funktion gruppyrt sin:

  • Hauptsignaal
  • Vorsignaal
  • Meeabschnittssignaal
  • Widderholigssignaal
  • Rangyrsignaal
  • Gruppèsignaal für meereri Gleis (zum Byschpill Gruppèuusfaarsignaal)
  • Spezialsignaal zu dè Aakündigung un Darschtellig vp anderè Informationè
  • Maschtschilder a Signaal bezüüglich Vofaarenswys im Fall vo Störigè vo sellè Signaal
  • fahrzüügsitigi Signaal (Zuugsignaal)
  • witeri Signaal

Signaalschtelligè

ändere

Je nõch Aazaal vo dè Informationè, wo mo aazeigè muè, un dè Möglichkeit, Signaalbegriff nit z zeigè, könnet Signaal eini odder meereri Stelligè ynää :

  • nit schaltbar
  • schaltbar
  • belièbig programmyrbar

Überträgigsberych

ändere

Signaal könnet nit nu a einzelnè Standört, sondern au abschnittswys odder kontinuyrlich uff d Züüge übbertrait wörrè.

  • punktförmig
  • linnièförmig
  • funkförmig

Dè Berych vo dè Zuugbeyflussig erfüllt i dè Regèl mindeschtens d Möglichkeitè vom Überträgigsberych vo dè entsprechendè Signalisyrig für d Sicherig vo Zuugfaartè.

Übberträgigsart

ändere

D Signaal könnet uff voschidni Wys übbertrait wörrè:

  • mündlich
  • schriftlich
  • Flaggè un Objekt (zum Byschpill Ballöön)
  • Formsignaal (Beschrybig vo dè Formsignaalphilosophy mit Farbschemè)
  • Lichtsignaal (Beschreibung der Lichtsignalphilosophy mit Farbschemè)
  • Akuschtiksignaal (zum Byschpill Pfyfè odder Knallerbsè)
  • Füürerschtandssignalisyrig mit elektromagnetischer Überträgig (Balisè, Elektromagneet, Duèrmagneet, Schinnèlinnièleiter, Kabellinnièleiter, Funkleiter)
  • suschtigi Überträgigsartè (zum Byschpill Vosüèch mit Lichtübberträgig)

Bi dè linniè- un funkförmigè Übberträgig nutzt Signalisyrig un Zuugbeyflussig hüüfig è gmeinsames Übberträgigsmedium.

Signaalaaschtüèrig

ändere

D Aaschtüèrig vo Signaal ka nõch unterschidlichè Kriterè erfolgè un unterschidlich uusglöst wörrè:

Signaalsischteem

ändere

I dè voschidenè Länder hèn sich bi dè Ysebaaunternämmè deilwys zimli unterschydlichi Signaalsischteem usèbildet. S Regelwärk dezuè isch wegè sinerè betrièbssicherheitlichè Bedütig meischt Deil vom nationalè Ysebaarächt.

Füürerschtandsignalisyrig

ändere

Uff Schnellfaarstreggè wörd zuèsätzlich è diräkti elektronischi Signaalübberträgig a s Trybfaarzüüg (byschpillswys im ICE odder Shinkansen) ygsetzt, well herkömmlichi optischi Signaalbegriff mit Lampè odder Formzeichè vom Trybfaarzüügfüürer wegè dè hochè Gschwindigkeit nimmi sicher wôôrgnôô wörrè könnet. Ußerdèmm ka so èn Bordcomputer Unterschtützig gää un d Signaaluffträäg gegèbenèfalls ohni Mitwürkig vom Trybfaarzüügfüürer diräkt umsetzè.

Diè für dè Trybfaarzüügfüürer nötigè Informationè wörred dõdeby im Füürerschtand vom Faarzüüg übber voschidni Aazeigeinschtrumänt dargschtellt.

S dütsche Ysebaa-Bundesamt volangt, dass èn Trybfaarzüügfüürer è Signaal, wo vor ym lyt, wènigschtens füüf Sekundè lang sää muè, bevor er devô è Handlig ableitè muè. (Bi 160 km/h legt er deby also 225 m zrugg). Bi höcherè Gschwindigkeitè wörd deswègè è Zuugsicherigssischteem ygsetzt, wo Signaalinformationè uff s Faarzüüg übbertrait, z Dütschland wörd byschpillswys d Linnièzugbeyflussig (LZB)[2] ygsetzt. Europawitt sin dört mengi unterschidlichi Sischteem im Ysatz, wo künftig in Form vom European Train Control System durch è funkbasyrts elektronischs Sischteem voeinheitlicht wörrè söllet.

Au uff U-Baan- sowiè Schtadtbaan-Streggè wörd è Füürerschtandsignalisyrig ygsetzt, um Züüge z stüèrè. Dezuè sin vowandti Zuugbeyflussigssischteem im Ysatz, wo deilwys au èn faarerlosè Betrièb ermöglichet.

Zugsignaal

ändere

Z Dütschland isch für Tryfaarzüüg è Dampfpfiifè odder è voglychbari Yrichtig zu dè Generyrig vo dè akustischè Signaal Pfiff durch d Ysebaa-Bau- un Betrièbsordnig (EBO) vorgschribbè.[3]

  • Abfaartpfiff: Kurzes Pfiifè/Huupè: "Zug faart ab." Hütt no deilwys üblich
  • Haltepfiff: Langes Pfiifè/Huupè: "Zug haaltet." isch zum Informyrè vom Brèmser benutzt worrè solang s no keini Druckluftbrèmsè gää hèt sowiè zuè Voschtändigung mit witerè Trybfaarzüüg.
  • Achtigspfiff: Zweifachs langes Pfiifè/Huupè: "Achtung."

Luèg au

ändere

Literadur

ändere
  • Michael Dostal (Hrsg.): Signale der deutschen Eisenbahnen. GeraMond, München, 2. Auflage 2002, ISBN 3-932785-14-2

Einzelnõchwys

ändere
  1. ↑ EUROPA LEHRMITTEL: Grundwissen Bahnberufe. Haan-Gruiten, 1. Auflage 2001, Seite 28. ISBN 3-8085-7401-1
  2. ↑ EUROPA LEHRMITTEL: Grundwissen Bahnberufe. Haan-Gruiten, 1. Ufflaag 2001, Sitè 384ff. ISBN 3-8085-7401-1
  3. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 7. September 2014; abgruefen am 10. Oktober 2013. Nummern 161-164

Weblinggs

ändere
  Commons: Eisenbahnsignal – Sammlig vo Multimediadateie
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Eisenbahnsignal“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Eisenbahnsignal&oldid=1015856"