Gsandte

E Gsandte (latiin. legatus) isch e diplomatische Verdräter vom ene Staat bim ene andere Staat. Bis zum Ändi vom Zwäite Wältchrieg isch dr Gsandti vilmol dr Missionsschef von ere diplomatische Verdrätig, dr Gsandtschaft, gsi, hüte isch er mäistens nume no e hooche Mitarbäiter in ere Botschaft. Dr Gsandti wird im Wiener Abkomme über diplomatischi Beziejige (WÜD) erwäänt.

D Mitgliider vo dr dütsche Gsandtschaft z Peking (China) 1900, dä wo sitzt isch dr dütsch Gesandti Alfons Mumm von Schwarzenstein.

Dr Gsandti in dr Antike und im Middelalter

Empfang vo dr osmanische Gsandtschaft bim Doosche vo Venedig in dr Sala del Collegio vom Dooschebalast, vor 1797 (s Joor vom Ändi vo dr Republik Venedig)

Gsandti as offizielli Representante vo iire Herrscher het s scho in dr Antike gee. Im 5. Joorhundert v. d. Z. sige zaalriichi Gsandti under de griechische Stadtstaate usduscht worde. Am Aafang het mä sä nume ad hoc gschiggt, also us eme bestimmte Aalass zum ene bestimmte Zwäck und wenn d Mission ume gsi isch, si si wider häimgange.

Am Aafang vom 15. Joorhundert isch s üüblig worde, ass mä e Representant gschiggt het, zum e ständigi diplomatischi Beziejig ufrächt z erhalte. Das isch bassiert, wil die politische Beziejige intensiver worde si und es nüm glängt het, nume bi bestimmte Aaläss Kontakt ufznee. D Republik Venedig het im 16. Joorhundert ständigi Gsandtschafte z Wien, Paris, Madrid und Rom gha; vo Oberitalie us het sich die ständigi Diplomatii über ganz Öiropa und schliesslig die ganzi Wält usbräitet. Äine vo de früeste ständige Gsandte, wo mä cha noochwiise, isch dr Nicodemus dei Pontremoli gsi, wo vo 1446 aa öbbe 20 Joor lang dr Verdräter vom spöötere Herzoog vo Mailand z Floränz gsi isch.

In dr Nöizit

Die chinesischi Gsandtschaft z Berlin im Joor 1935. D Widmig vom Geböid isch no lang noch em Ände vom Zwäite Wältchrieg in Erinnerig bliibe, wil s wäge dr Däilig vo Dütschland nid brucht worde isch und zmidzt am Kürfürstedamm zwüsche nooble Gschäft und düüre Restorant immer mee verfalle isch.

Staate underhalb vom ene bestimmte Rang häi käni Botschafter döfe schigge sondern nume Gsandti, wo denn die höggste diplomatische Verdräter vo iirem Land gsi si. S Missionsgeböide het in dene Fäll nit Botschaft sondern Gsandtschaft ghäisse. So häi 1805 z Bariiss nume s Kaiserdum Ööstriich, die Batawischi Republik, s Köönigriich Spanie, s Köönigriich Sizilie und s Osmanische Riich e Botschaft und e Botschafter ghaa. S Veräinigte Köönigriich Groossbritannie und Irland het zwar Aaspruch uf e Botschafter gha, isch aber zu dere Zit z Bariis diplomatisch nit verdräte gsi. Alli üübrige Staat si nume mit ere Gsandtschaft verdräte gsi, wo vom ene Gsandte (frz. hüfig Envoyé Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire) gläitet worde isch. No ni no si nid nume monarchistischi Groosmächt dur Botschafter verdräte gsi sondern au republikanischi. Noch em Zwäite Wältchrieg het d Charta vo de Veräinte Nazioone die suwerääni Gliichhäit vo alle Mitgliider vo dr Staategmäinschaft statuiert und dr Underschiid zwüsche Gsandtschafte und Botschafte isch ufgee worde. Hüte wird s Rächt uf s Usdusche vo Botschafter vo alle Staate beaasprucht.

Litratuur

• Georg Dahm, Jost Delbrück und Rüdiger Wolfrum: Völkerrecht, Band I/1, Die Grundlagen. Die Völkerrechtssubjekte. 2. Uflaag, Walter de Gruyter Berlin Nöi York 1989, ISBN 3-11-005809-X.
• Knut Ipsen: Völkerrecht, 5. Uflaag, C. H. Beck Münche 2004, ISBN 3-406-49636-9.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Gesandter“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

Bitte gib au Achtig uf dr Hiwis zue Rechtstheme!