Hebelhuus
Im Hebelhuus z Huuse im Wiisedal isch s Heimetmuseum vu dr Gmei un e Literaturmuseum fir dr Dichter un Schriftsteller Johann Peter Hebel, wu in däm Huus e Deil vu syyre Chindheit verbrocht gha het.
Gschicht ändere
S Huus, wu 1562 böue woren isch, het dur e Umböu anne 1718 syy hitigi Gstalt griegt. D Familie Hebel isch im zwote Stock gwohnt, wu d Ursula Hebel, d Mueter vum Dichter, dur e Erbschaft iberchuu het. Dr Johann Peter Hebel het do syyni erschte dryzeh Johr vu syym Läbe verbrocht, aber nume in d Wintermonet, im Summer isch d Familie z Basel gwohnt, wu d Eltere vum Hebel bin ere Patrizierfamilie as Dienschtlyt gschafft gha hän. Wu dr Hebel noch em Dod vu dr Mueter anne 1773 uf Charlsrue gangen isch, het er e Johr speter syy Erbdeil an däm Huus an dr Gresgener Burger Jakob Böhler verchauft. No 1787 het s Huus e baar Mol dr Bsitzer gwägslet, 1850 het d Schopfemer Lesegesellschaft zum Pflug dr zwot Stock fir 651 Gulde gchauft, anne 1862 het si s dr Huusemer Hebelstiftig fir 1000 Gulde iberloo. 1875 het die Stiftig schließli s ganz Huus chenne in ihre Bsitz bringe. Bis 1958 isch s no vu Mieter bewohnt gsi, d Böusubschtanz het dodrunter arg glitte. Wäge däm het dr Gmeirot bschlosse, ass es Huus het solle renoviert un derno in e Museum umgwandlet wäre. Zum 200. Geburtstag vum Dichter 1960 isch di fascht ganz orginal erhalte Wohnig vu dr Familie Hebel as Literaturmuseum ufgmacht wore. Di andre Steck, dr erscht Stock un dr dritt Stock unter em Dach, hän zyterhär as Heimetmuseum dient. Zum 250. Geburtsdag vum Hebel anne 2010 hän d Gmei un e 2006 grindete Ferderverein s Hebelhuus saniert un renoviert un mit em erschte Stock vum Sattlerhuus näbe draa erwyteret. Vu dr Mebel, wu s im Museum din gha het, sin im Ramme vu däm Umböu vil uusegnuu wore, wel si nit authentisch gsi sin.
S Museum ändere
Dr erscht Stock dient syt em Umböu 2010 as Veraastaltigsruum. In ere Vitrine het s Bilder zue dr Gschicht vum Huus un di historisch Chaufurkund. In ere zwote Vitrine het s persenligi Ding vum Hebel wie z. B. e Spazierstäcke, e Hoorlocke, Orginal-Autografe un zwe Brief.
Im zwote Stock, wu s Hebels Wohnig gsi isch, isch no di urspringlig Yyrichtig erhalte. Zeigt wäre ne Huffe alti Mebel, dodrunter s Bett vu s Hebels Mueter un im Hebel syy Waagle. In eim Ruum in zwoite Stock het s s Uusstellig zue dr Wärch, em Läbe un zum Wirke vum Hebel. Näbe Dokumänt un Schriftstuck wäre Herstatione, Foto un Film presäntiert., wu mer s Gedicht „Die Wiese“ vum Hebel cha aahere, ufgsait vu verschidene Dialäktdichter, wie z. B. vum Markus Manfred Jung.
Im dritte Stock het e Literaturuustellig mit Sache vu dr Rezeption un vu Inschtitutione rund um dr Dichter. Dr Yyfluss vum Hebel uf d Wältliteratur wird zeigt mit Zitat vum Franz Kafka, em Walter Benjamin oder vum Kurt Tucholsky. In Vitrine wäre au di gsammlete Wärch vu dr Hebelbryysdreger presäntiert un es wird uf Hebel-Blakettedreger verwise.
Au s Hebelfescht, wu z Huuse syter 1935 alljohr stattfindet, wird presäntiert mit Foto, historische Zytige un eme Film.
Inschrift ändere
D Mueder vum Hebel het anne 1763 die Inschriftdafele am Huus aabrocht:
- Wann Näid und Haß brent
- Wie Ein Feür wär Holz und
- Kohlen Nicht So theür
- U. 1763 H
Hebel-Stätte z Huuse ändere
Vor dr evangelische Chilche isch e Hebel-Dänkmol. E Gedänkdafle an dr Chilche mahnt an di do begrabene Eltere vum Hebel.
Literatur ändere
- Pfäfflin, Friedrich u. a.: Literarische Museen und Gedenkstätten in Baden-Württemberg. 2. Aufl. Marbach am Neckar 1991.
Weblink ändere
- Hebelhuus z Huuse im Wiisedal
- Literaturland Bade-Wirttebärg
- Bettina Schulte: Hebelhaus in Hausen: Wo der Dialekt dichterisch wurde (Badische Zeitung, 20.08.2011)
- Zum Umböu: Hebel zu Hause und in der Literaturwelt (Badische Zeitung, 11.05.2010). Bettina Schulte: Das Schatzkästlein von Hausen (Badische Zeitung, 08.05.2010). Roswitha Frey: Mehr Platz für Hebels Würdigung (Badische Zeitung, 07.05.2010)
Koordinate: 47° 40′ 51,3″ N, 7° 50′ 28,7″ O