Johann Rudolf Burckhardt

Dr Johann Rudolf Burckhardt (* 12. Merz 1750 z Basel; † 19. Juli 1813 z Gälterchinde) isch e Siidebandfabrikant, Politiker und Fründ vo de Schööne Künst gsi. Er het zum Basler Patriziat ghöört.

Dialäkt: Baseldütsch

Lääbe

Dr Johann Rudolf Burckhardt isch as Soon vom Basler Siidebandfabrikant Gedeon Burckhardt uf d Wält choo. Won er achzääni gsi isch, het er d Anna Maria de Bary, d Dochder vom Johannes de Bary, ghürootet. In zwäiter Eh isch er vo 1781 aa mit dr Sarah Rohner, dr Dochder vom Spiddaalooberschriiber, verhürootet gsi.

Ufstiig, Verurdäilig und Exil

Mit sinere Siidebandfabrik und ere Spedizioonsfirma isch dr Burckhardt zu äim vo de vermöögendste und iiflussriichste Basler zu sinere Zit worde. Eso het er 1795 si Stadtbalä, s Huus zum Kirschgarte, chönne in Uftraag gee. Dr Burckhardt het in dr Wirtschaft, dr Politik und im Milidäär Karriere gmacht. Er isch im Groosse Root vo Basel gsässe und isch 1771 Diräkter vo dr iiflussriiche Kaufmaaschaft vo dr Stadt worde. Er het in schweedische und änglische Dienst kämpft. Dr Burckhardt isch e Verfächter vom Ancien Régime gsi und het die nöije politische Ideä abgleent, wo sit 1789 vo Frankriich usgange si. Er isch e Geegner vom Peter Ochs gsi, won e Verdräter vo dr Ufkläärig gsi isch und demokratisch revoluzionääri Ideä ghaa het. As Reaktionäär het er uf dr Site vo Ööstriich gege die franzöösischi Revoluzioonsarmee kämpft. Wäge däm isch er in Verdacht choo, ass er as Jeegerhauptmä 1796 de ööstriichische Drubbe bim Aagriff uf d Festig Hünige ghulfe haig. Mä het em Burckhardt dr Brozäss gmacht. Won er us em Gfängnis cho isch, het er sich 1798 freiwillig ins Exil zruggzooge. Die mäisti Zit het er uf sim Landsitz Ärnthalde z Gälterchinde gläbt. In d Stadt Basel isch er nie me zrugg.

Dr Kunstsammler

Dr Burckhardt isch an Kunst intressiert gsi und het e bedütendi Kunstsammlig ghaa. Er het Kontakt ghaa mit meerere vo de bekanntiste Künstler und Literaate vo sinere Zit, drunder dr Johann Wolfgang von Goethe, dr Johann Joachim Winckelmann, dr Salomon Gessner, dr Johann Caspar Lavater, dr Johann Heinrich Pestalozzi und dr Alexander Trippel. Dur d Vermiddlig vom Alexander Trippel het dr Burckhardt um 1780 d Sammlig vo Gipsabgüss us em Noochlass vom Anton Raphael Mengs kauft.

Litratuur

Ch. Eggenberger: Johann Rudolf Burckhardt (1750–1813) und Johann Ludwig Burckhardt (1784–1817) alias Scheich Ibrahim, 1996.
U. Barth: Johann Rudolf Burckhardt (1750–1813), Handelsherr, Bauherr des Kirschgartens, 1995.
Burkard von Roda, Benno Schubiger, Lukas Hartmann u. a.: Das Haus Zum Kirschgarten und die Anfänge des Klassizismus in Basel, „Sehnsucht Antike“, Historisches Museum Basel. Begleitpublikation zur Ausstellung 1995/96.

Weblingg

Leonhard Burckhardt: Burckhardt, Johann Rudolf. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Johann_Rudolf_Burckhardt“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.