Landesmuseum Züri
S Landesmuseum Züri isch es grosses histoorischs Museum i dr Stadt Züri. S Huus und d Samlig vom Museum sind ufgschribe i de Lischte vo de Kulturgüeter, wo en nazionali Bedütig für d Schwiiz händ.
Bis 2010 häts «Schwiizerischs Landesmuseum» gheisse. Sidhär isch s «Landesmuseum Züri» eis vo de Hüüser vom Schwiizerische Nazionalmuseum.
Bougschicht
ändereS Museum isch ane 1898 als algemäins Gschichtsmuseum vo dr Schwiiz uuftaa worde.
Mit synere Architektur, de verschidene Boudeili, Halle, Syteflügel und Dürm, gseet s Museum, wo grad näbem Hauptbaanhof Züri stoot, wie n es Märlischloss us, wo ne längi Gschicht hetti. Dr Architekt Gustav Gull, wo s zeichnet hät, isch bi ächte histoorische Bouwärch i dr ganze Schwiiz goge luege, wie und us was für Material me se gmacht het. Und am Museum het er Steisorte us es baar Landesdeil pruucht, d Muure sind zum grosse Deil us Duffstei bout, wo usemene Steibruch z Libinge im Kanton Sanggale cho isch.
Vo 2013 bis 2016 het s Museum uf dr Syte gäge de Platzspitz en Erwyterigsbou übercho, wo d Basler Architekte Christ & Gantenbein gmacht hend. D Chöschde vo 111 Millioone Franke sind vom Bund, vom Kanton Züri und vo dr Stadt Züri träit worde. Dr ganz unregelmässig nöi Boutdeil het grossi Sääl und e mächdegi Stääge im Innere, wo imposant usgseet, aber vil Platz wägnimmt und für d Psuecher nid so praktisch isch.
Samlige
ändereS Landesmuseum z Züri het e grossi Samlig mid Sache us alne Kantöön und us alne Epoche vo dr Gschicht. Dr Kanton Züri het scho bi dr Planig vom Museum zuegsäit, ass iim syni alte Gägeständ vom Züüghuus z Züri däm nöje Museum ggä wärde, und so isch d Sachgruppe «Militaria» vo Afang aa en bedüütende Deil vom Museum gsi; die het au alte Milidäärgägeständ vo dr Arme übercho. Gly sind Sache us vil Berych vo dr Kulturgschicht im Museum gsi: Möbel, Stöff, Fääne, Gschiir, Wärchzüüg, Bilder, Gäldstuck, Sache us choschtbaarem Metall, zum Bischpiil d Silbersache vo de Zürcher Zöuft. Vo deil Sachgruppe het s Museum Katalöög useggä.
Uf dr Suechi nach Objäkt, wo as Kwäle vo dr Schwiizer Gschicht inträssant sind, het s Mueum gmerkt, ass im ganze Land vil alti Gägeständ vo irne Psitzer em Kunschthandel ggä wärde, und s Landesmuseum het so Sache de Händler mängmol wider abgchauft und isch denn aber au diräkt is Land useggange zum alts, für d Gschicht wärtvolls Material z überchoo. Do drby isch e schööni Samlig vo volchskundlecher Waar zämecho, und me het bsunders uf Objäkt vo dr «religiööse Volchskund» gluegt, wo mä i de katolische Kantöön und Regioone vo dr Schwiiz no a vilnen Oorte gfunde het, im Kantoon Züri au no öpen usem Chlooschter Rhynau. So het s Museum mid dr Zyt i dr Stadt Züri, wo i dr Reformazion d Bilder us de eigete Chile furtgheit het, e grossartige Schatz vo Figuure, Altäär, Bilder, Glasgmäld, Wandmoolereie, Tüecher, Altargräät und Relikwiephälter us dr religiööse Wält zämegstelt.
Am Ändi vom 20. Joorhundert het s Landesmuseum au agfange, im grossi Styl Fotine z samle. So het s jetz e Samlig vo Bilder usem 19. und em 20. Joorhundert.
Im Ganze het s Landesmuseum die gröscht kulturgschichtlich Samlig vo dr Schwiiz. Zum die guet ufzbewaare het dr Bund bim alte Züüghuus z Afoltere es grosses Zäntraallager für d Museumssamlig pout, wo d Fachlüüt d Kulturgüeter undersueche und flicke.
Uusstelige
ändereIm grosse Museumsschloss sind schööni Objäkt aus vil Berych vo dr Kulturgschicht usgstellt worde. I eim Flügel vom Museum sind ganzi Zimmer ypout, wo us histoorische Gebäud usegnoo worde sind, zum Bischpiil vom Fraumöischter z Züri. Langi Zyt isch d «Waffehale» dr Chärn vo dr alte Duurusstelig gsi. Sid dr zwöite Helfti vom 20. Joorhundert het s Museum nodisno d Uustelige afo verändere und usduusche, und imer mee hets au «Sonderusstelige» gmacht.
Literatur
ändere- Hanspeter Draeyer: Das Schweizerische Landesmuseum Zürich: Bau- und Entwicklungsgeschichte 1889–1998. Züri 1999, ISBN 3-908025-26-5.