Landständ vum Firschtedum Hauezollre-Semmrenga

D Landständ vum Firschtedum Hauezollre-Semmrenga sin dr Landdag vum Firschtedum Hauezollre-Semmerenga zwische 1831 un 1849 gsii. No dr Ibernahm dur Preuße het sy Mandat ufghert, ohni ass diräkt e Noofolgorganisazion gschaffe woren isch.

s Landeshuus z Semmerenga isch dr Sitz vu dr Landständ gsii.

Wie d Landständ entstande sin ändere

 
Bundesakte vu 1815

In dr Hauezollersche Firschtedimer het s am Änd vum Hailige Remische Rych kai Landständ gee. Mit dr Grindig vum Dytsche Bund het § 13 vu dr Dytsche Bundesakte greglet, ass d Mitglidsstaate hän mieße „landständische Verfassungen“ erloo. Däre Verbflichtig isch dr Firscht Karl noochuu, wun er d Verfassungs-Urkunde für das Fürstenthum Hohenzollern-Sigmaringen vum 11. Juli 1833 erloo het. Mit däre Verfassig sin d Landständ vum Firschtedum Hauezollre-Semmrenga ins Läbe gruefe wore. Si hän vu 1831 bis 1849 all drei Johr dagt.

Zämmesetzig ändere

Wie dr Landdag zämmegsetzt gsii isch un gwehlt woren isch isch im VIII. Titel (§§ 79–109) vu dr Verfassig greglet gsii. Doderno isch d Ständeversammlig bstande us

  1. dr Firschtlige Standesherre oder ire Abgordnete,
  2. eme Abgordnete vu dr Gaischtligkait;
  3. 14 Abgordnete vu dr us allne Gmaine vum Firschtedum bildete sibe Wahlbezirk.

As firschtligi Standesherre hän d Firschte vu Firschtebärg (fir iri Herrschafte Jungnau un Frohnstette) un d Firschte vu Thurn un Taxis (fir iri Herrschafte Oschtrach un Stroßbärg) Virilstimme ghaa, Si hän nit mieße persenlig chuu, un hän si derfir chenne verdrätrte loo, wass si au als gmacht hän.

D Verdrättig vu dr Gaischtligkait isch dur diejenige Gaischtlige vorgnuu wore, wu in dr drei Ruralkapitel Sitz un Stimm gfiert hän. Gwehlt wore isch ich därjenig, wu s relativ Mee, zmindescht aber e Viertel vu dr Stimme kriegt het. Bi dr Wahl hän di Gaischtlige ire Kandidat (un ai Stellverdrätter) uf e neitrale Wahlzedel gschribe un där im e zuenige Kuwert iber dr Dekan vu irem Ruralkapitel an dr eltscht Dekan gee, wu dr Wahllaiter gsii isch.

Di Abgordnete vu dr Gmaine sin in indiräkt gwehlt wore. D Helfti vu dr Wahlmanne isch dur freii Wahl vu dr Burger vu dr Gmai bstimmt wore. Je 10 Yywohner hän ai Wahlmann gwehlt. Di ander Helfti isch dur d Ortsburger gwehlt wore, wu am maischte Styyre zahlt hän. Fir d Urwahl hän die Manne s Stimmrächt ghaa, wu 25. Johr alt gsii sin un s Burgerrächt in dr Gmai ghaa hän.

D Abgordnete sälber sin uf dr Ebeni vu dr Wahlbezirk dur d Wahlmanne gwehlt wore. Di Abgordnete sin in ghaimer Wahl gwehlt wore, wänn in aim Wahlbezirk mee wie ain Abgordnete gwehlt woren isch, in aim Wahlgang.

D Wahlbriefig het d Ständeversammlig gmacht.

D Abgordnete sin uf segs Johr gwehlt wore. Uusschließli dr Firscht het s Rächt ghaa, d Landdag yyzruefe. Ordeligi Landdäg hän all drei Johr mieße yygruef wäre un sin in dr Regle zwisch em 15. Septämber un em 15. Novämber vu däm Johr gsii. Fir d Zyt zwische dr Landdäg het s e Ständische Uusschuss gee.

Kumpetänze ändere

D Kumpetänze vum Landdag sin im VI. Titel (§§ 65–71) vu dr Verfassig greglet gsii. Des siun gsii

  1. di verfassigsmäßig Mitwirkig an dr Gsetzgebig,
  2. d Styyrbewilligung,
  3. d Mitwirkig bi dr Militeruushebig (Tit. V. § 62),
  4. d Mitwirkig bi dr Landesfinanzverwaltig,
  5. s Rächt vu dr Beschwärde un Aadreg zue dr Staatsverwaltig im Allgmaine un im Ainzelne, un s Rächt vu dr Aachlag wäge Verfassigsverletzige.

Dr Landdag het s Iniziativrächt ghaa.

Revolution un Aaschluss an Preuße ändere

D Revolution 1848 het au zum Änd vu dr Arbet vu dr Landständ gfiert. Dr Firscht het wie au di verwandt Linie z Hauezollre-Hächenga dur e Bschluss vum 7. Dezämber 1849, proklamiert am 27. Februar 1850, abdankt un s Firschtedum em Schef vu dr hauezollersche Huus, em Chenig vu Preuße, gege ne Lybränte vu 25.000 Taler ibergee.[1]

Zum 8. April 1850 isch Hauezollre-Semmerenga Dail vu Preuße wore. Di baide Firschtedimer sin zämegfiert wore un hän as Regierigsbezirk Semmerenga di Hauezollersche Land bildet. Mit dr Ibernahm dur Preuße anne 1850 isch kai diräkti Noofolgorganisazion fir dr Landdag gschaffe wore. Anne 1875 isch dr Kommunallanddag vu dr Hauezollersche Land zum erschte Mol zämechuu, wu dodermit indiräkt Noofolger vu dr Landständ woren isch.

Mitglider vu dr Landständ 1844 ändere

Abgordnete Beruef duet wär verdrätte Aamerkig
Max Haller Hofchammerrot, Bärgverwalter Standesherrschaft Stroßbärg
Unbesetzt Standesherrschaft Firschtebärg
Unbesetzt Standesherrschaft Thurn un Taxis
Franz Anton Engst Dekan un Stadtpfaarer z Hoegerloch Gaischtligkait Diräkter vum Landdag
Adam Franz Sales Emele Pfaarer z Krauchewis Gaischtligkait (Verdrätter)
Martin Schäfer Burgermaischter Dettlenga Wahlbezirk I
Matthias Blocher Lehrer Empfingen Wahlbezirk I
Baptist Mock Chaufmann Hoegerloch Wahlbezirk I (Verdrätter)
Johann Baptist Eger Landeskassier Semmerenga Wahlbezirk II
Clemens Siedler Burgermaischter Gruol Wahlbezirk II
Joh. Georg Back Burgermaischter Hoegerloch Wahlbezirk II (Verdrätter)
Johann Schanz Wunddokter Melchenga Wahlbezirk III
Anton Reiser Schuellehrer Gammertenga Wahlbezirk III
Johann Rudolph Feldhausa Wahlbezirk III (Verdrätter)
Anton Dopfer Advokat Semmerenga Wahlbezirk IV
Roman Hohl Pfaarer Glatt Wahlbezirk IV
Zachäus Stauß Burgermaischter Benzenga Wahlbezirk IV (Verdrätter)
Carl von Sallwürk Oberamtmann Hoegerloch Wahlbezirk V
Otto Carl Würth Advokat Semmerenga Wahlbezirk V
Joseph Diem Bilsenga Wahlbezirk V (Verdrätter)
Gabriel Eisele Viidokter Semmerenga Wahlbezirk VI
Stephan Gulde Burgermaischter Semmerengadorf Wahlbezirk VI
Johann Krezdorn Oschtrach Wahlbezirk VI (Verdrätter)
Karl Oberforschtmaischter Semmerenga Wahlbezirk VII
Micheler Advokat Gammertenga Wahlbezirk VII
Appronian Schöb Glashitte Wahlbezirk VII (Verdrätter)

Ständische Uusschuss: Franz Anton Engst, Advokat Micheler un Zachäus Stauß

Quälle ändere

Fueßnote ändere

  1. Vertrag vom 7. Dezember 1849 (Preuß. GS 1850 S. 289) und Preußisches Gesetz, betreffend die Vereinigung der Fürstenthümer Hohenzollern-Hechingen und Hohenzollern-Sigmaringen mit dem Preußischen Staatsgebiete vom 12. März 1850
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Landstände_des_Fürstentums_Hohenzollern-Sigmaringen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.