Lisa della Casa

D Lisa della Casa (* 2. Februar 1919 z Buurdlef; † 10. Dezämber 2012 z Müüschterlinge; Burgeri vu Stabio un Gottliebe) isch e Schwyzer Opernsängeri in dr Stimmlag Sopran gsii.

Läbe

D Lisa della Casa isch as Dochter vum Augearzt Franz Robert della Casa un dr Gret geb. Müller uf d Wält chuu. Ihri Großeltere Franz Robert della Casa († 1899) un Elisabeth geb. Lanz († 1931) hän z Bärn unter em Familiename ne bekannt Reschtaurant ufgmacht, wu s hite no git.

Noch em Gsangsstudium z Bärn un z Züri bi dr Margarethe Haeser un erschte Ufdritt 1941 as Schauspileri un Kunzärtsängeri un as Opernsängeri am Theater Biel-Soledurn het si anne 1943 am Stadttheater Züri, debütiert, wu si bis anne 1950 zum Ensemble ghert gha het. Im Film Füsilier Wipf (1938) vum Leopold Lindtberg mit em Paul Hubschmid in dr Hauptroll het d Lisa della Casa s Vreneli (Sprächroll) gspilt.

D Lisa della Casa isch ab 1947 Mitglid vu dr Wiener Staatsoper gsi, vu 1953 bis 1968 vu dr Metropolitan Opera z New York un derzue ständige Gascht vu dr Bayerische Staatsoper Minche un vu dr Salzburger Feschtspil. Anne 1951 isch si bi dr Feschtspil z Glyndebourne ufdrätte.

Ihre erschte Mann isch dr Ernst Robert Geiser vu Langethal gsii, anne 1949 het si dr Dragan Debeljevič ghyrote. Ai Johr speter, 1950, het si mit ihm zämme s Schloss Gottliebe am Bodesee gchauft.

S Änd vu ihre Karriere hangt zämme mit eme persenlige Schicksalsschlag – dr schwäre Chranket vu ihre Dochter. Bis zue ihrem Dod het d Lisa della Casa vellig zruckzoge gläbt.

Wärch

D Lisa della Casa isch aini vu dr Persenligkaite, wu vor allem im Mozart- un Richard-Strauss-Fach Maßsteb gsetzt gha het. Ihri Scheni, di aristokratisch Noblesse vu ihrem Ufdrätte, s silbrig Timbre, di fascht lyyblosi Maalelosigkait vu ihre gsanglige Linie un d Glaubhaftigkait vu ihre Gstaltig, wu Eleganz mit Intensitet verbunde het, hän si zuen ere Uusnahmerschynig gmacht.

As Arabella in dr glychnamige Oper vum Strauss gitet si as e Idealbsetzig, wu bis hite nimi gfunde woren isch. Di het d Parti in zwoo Gsamtufnahme gsunge, aini unter em Georg Solti mit George London, aini unter em Joseph Keilberth mit em Dietrich Fischer-Dieskau. Si isch aini vu dr wenige Chinschtlerne, wu im Rosenkavalier alli drei Frauepartie – Marschallin, Octavian, Sophie – gsunge het. Nit minder legendär im Strauss-Repertoire sin d Titelroll in Ariadne auf Naxos, d Chrysothemis in Elektra un d Grefi in Capriccio gsi.

Im Mozart-Fach het si alli wichtige Sopranrolle vu ihrem Fach gsunge, vor allem d Grefi in Le nozze di Figaro, d Donna Elvira un d Donna Anna in Don Giovanni, d Fiordiligi in Così fan tutte, d Ilia in Idomeneo un d Pamina in dr Zauberflöte.

Bi dr Bayreuther Feschtspil het si nume aimol d Eva in Die Meistersinger von Nürnberg gsunge. Uusflig in s hochdramatisch Fach hän si in Gränze ghalte. Si het zem Byschpel d Salome nume aimol z Minche versuecht. Im modärne Fach isch bi dr Uruffierig vu dr Kafka-Oper Der Prozess vum Gottfried von Einem fiiridrätte (1953 bi dr Salzburger Feschtspil mit em Max Lorenz unter em Karl Böhm) hervor. As Liedinterpreti isch d Lisa della Casa zämme mit em Pianischt Sebastian Peschko fiiridrätte.

Ehrige

D Lisa della Casa isch mehfach gehrt wore, u. a. mit em Eschtrychische Ehrechryz fir Wissenschaft un Chunscht I. Klasse, dr Guldine Medallie vu dr Stadt Wien, em Hans Reinhart-Ring un dr Golden Opera Medal. Si isch Eschtrychischi un Bayerischi Chammersängeri.

Literatur un Filmporträt

• Dragan Debeljevic: Ein Leben mit Lisa della Casa oder „In dem Schatten ihrer Locken“. 2. Auflage. Atlantis, Zürich 1990, ISBN 978-3-254-00164-1. 
• Paul Suter: Lisa Della Casa. In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 1. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 442 f.
• Gunna Wendt, Monika Faltermeier-Prestl: Lisa Della Casa. Von der Arabella zur Arabellissima. Frauenfeld, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-7193-1484-2. 
• Wolfgang Wunderlich, Thomas Voigt: Lisa della Casa – Liebe einer Diva. 2008 (57-minütiges Filmporträt zum 90. Geburtstag der Sängerin). 

Weblink

• Regula Puskás: Lisa della Casa. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Mythos Lisa Della Casa – Von Arabella zu Arabellissima Homepage zue dr Biografi un Wander-Uusstellig.
• Biografi
• Biografi, Diskografi, Foto

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Lisa_della_Casa“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.