Nganasanischi Sproch

Dialäkt: Undermarkgreflerisch

Nganasanisch
Verbreitig:	Autonome Chrais Taimyr/Russland
Sprecher:	ca. 850
Linguistischi Klassifikation:	Uralisch Samojedisch Nordsamojedisch Nganasanisch
Sproochchürzel
ISO 639-1	-
ISO 639-2	mis
ISO 639-3	nio

D Nganasanisch Sproch isch aini vu dr samojedische Sproche. Die bilde zämme mit dr finno-ugrische Sproche di uralisch Sprochfamilie.

Sproch

Nganasanisch wird vu dr Nganasane in dr Mitti un im Sidweschete vu dr Taimyrhalbinsle z Russland gschwätzt. S ghert wie Nenzisch un Enzisch zue dr Gruppe vu dr nordsamojedische Sproche.

D Sproch isch vum Uusstärbe bedroht. Noch ere Zellig vu anne 1989 hän 1.063 Mänsche Nganasanisch as Muetersproch gschwätzt. D Zahl vu dr Nganasanen goht noch dr letschte Bevelkerigszellig vu 2002 zue weniger wie 900. Dodervu haiße 83 % vu dr Befrogte Nganasanisch as ihri Muetersproch.

S phonetisch System umfasst acht Vokal, zwai Diphthongoid un rund zwanzg Konsonante. Karaktersitisch sin d Palatalisierig un e Stufewächsel. D Sproch wyst arg vil Ähnligkaite mit em Selkupisch un em Jukagirischen uf.

Orthografi

Fir s Nganasanisch git s kai Schriftsproch. Nganasanisch ghert zue dr wenige lokale Sproche vu dr Sowjetunion, wu in dr 1930er Johr kai Alphabet iberchuu hän. Aafangs 1990er Johr het s Versuech gee vun ere Verschriftig mit kyrillische Buechstabe, wu aber in dr Praxis nit brucht wird.

А а	Б б	В в	Г г	Д д	Е е	Ё ё	Ж ж
З з	З̌ з̌	И и	Й й	’’	К к	Л л	М м
Н н	Ӈ ӈ	О о	Ө ө	П п	Р р	С с	Ç ç
Т т	У у	Ү ү	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш
Щ щ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Э э	Ә ә	Ю ю	Я я

Dialekt

Naganasanisch wird in zwee Dialäkt unterdailt:

• Awamisch (russisch авамский говор)
• Wadeisch (russisch вадеевский говор)

Literatur

• Kortt, Ivan R.; Simchenko, Ju. B.: Wörterverzeichnis der nganasanischen Sprache: T. 1: nganasanisch-deutsch-russisches Glossar. (Materialien / Systemata mundi Inst. zur Erforschung fremder Denksysteme u. Organisationsformen 1). Berlin, 1985

• Wagner-Nagy, Beáta: Chrestomathia Nganasanica. (Studia Uralo-Altaica: Supplementum 10) Szeged, 2002, 306 p. ISBN 963-482-588-5

• Katzschmann, Michael: Chrestomathia Nganasanica: Texte - Übersetzung - Glossar - Grammatik, Bearbeitung der Нганасанская фольклорная хрестоматия zusammengestellt von Kazis I. Labanauskas unter Berücksichtigung des Словарь нганасанско-русский и русско-нганасанский. (Nganasanica 1) Norderstedt, 2008, 604 p. ISBN 978-3-8370-1121-0

Weblinks

• Nganasanisch uf ethnologue.com
• Endangered Languages of Indigenous Peoples of Siberia: The Nganasan Language (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/l.iea.ras.ru
• The Red Book of the Peoples of the Russian Empire: The Nganasans
• Wortverzeichnis Deutsch-Nganasanisch
• Bibliografi zum Nganasanisch
• Nganasanica
• Languages of the world (Nganasan)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Nganasanische_Sprache“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.