Pläistozään
S Pläistozään (altgriechisch πλεῖστος pleistos „am mäiste“ und καινός kainos „nöi“) isch en Zitabschnitt in dr Gschicht vo dr Ärde. Es het vor öbbe 2,588 Millioone Joor aagfange und isch vor 11'650 Joor z Änd gange,[1] wo s Holozän, d Jetztzit, aagfange het. S Pläistozään het öbbe 2,5 Millioone Joor duurt.
| Syschtem | Serie | Stapfle | ≈ Alter (mya) |
|---|---|---|---|
| Quartär | Holozän | Holozän | 0,0117–0 |
| Plaischtozän | Jungplaischtozän (Tarantium) |
0,126–0,0117 | |
| Mittelplaischtozän (Ionium) |
0,781–0,126 | ||
| Altplaischtozän (Calabrium) |
1,806–0,781 | ||
| Gelasium | 2,588–1,806 | ||
| diefer | diefer | diefer | elter |
In dr Hierarchii vo de chronostratigraafische Zitäihäite isch s Pläistozään die underi Serii vom Kwardäär. Vor em Pläistozään isch s Pliozään choo. Sit em Joor 2009 gältet s Gelasium nüme as dr jüngst Abschnitt vom Pliozään, sondern as dr eltist Abschnitt vom Pläistozään.
S Pläistozään isch vor allem vo de Wäggsel vo Chalt- und Warmzite brägt. Noch dr Elbe-Chaltzit, im Alperuum häisst si Günz-Chaltzit, dr Elster-/Mindel- und Saale-/Riss-Chaltzit isch s Pläistozään am Ändi vo dr letzte (Weichsel-/Würm-)Chaltzit vom Holozään abglööst, dr Serii, wo mr hüte din lääbe.
S Jungplästozään
ändereS Jungpläistozään umfasst e Warmzit (in Europa säit men er d Eem-Warmzit) und druf isch e Faase vo dr Veriisig choo, die letzti Chaltzit. D Eem-Warmzit isch nume öbbe 10'000 Joor lang gsi, d Veriisig vo wite Däil vo de Kontinänt uf dr Nordhalbchuugele vo dr Ärde aber mee as 100'000 Joor.
Dr Mensch
ändereIm Jungpläistozään het d Verbräitig vom hütige Mensch aagfange und d Entwicklig vo sinere Kultuur. Ersti Kunstwärk si us em Mittelpaläolithikum (vor öbbe 80'000 Joor) bekannt.[2]
D Fauna
ändere
D Fauna vom Pläistozääns het dr hütige Fauna scho stark ggnelet. Die allermäiste Gattige si mit de hütige scho idäntisch gsi und im Lauf vo deere Epoche si die mäiste vo de bekannte Arte entstande. E Hufe Groossdierarte vom Pläistozään si aber in dr Usstärbwälle vom Kwardäär verschwunde. Zu de erste Arte, wo in Öiraasie usgstorbe si, häi s Waldnashorn und dr Äiropääisch Waldelifant zelt, zu de letzten s Wullenaashorn und der Riisehirsch. Dr Höölibäär isch e chli früener usgstorbe. S Wullehoormammut het mindestens in gwüsse Gebiet bis ins Holozään überläbt.
Kwelle
ändereLiddratuur
ändere- Edmund Blair Bolles: Eiszeit. Wie ein Professor, ein Politiker und ein Dichter das ewige Eis entdeckten. Berlin 2000, ISBN 3-87024-522-0 (Zur Forschungsgeschichte, insb. Louis Agassiz, Charles Lyell und Elisha Kent Kane).
- Hansjürgen Müller-Beck: Die Eiszeiten. Naturgeschichte und Menschheitsgeschichte. München 2005, ISBN 3-406-50863-4 (Knappe Einführung aus der Beck’schen Reihe).
- Josef Klostermann: Das Klima im Eiszeitalter. Stuttgart 1999, ISBN 3-510-65189-8.
- R. Chris L. Wilson, Stephen A. Drury, Jenny L. Chapman: The Great Ice Age. Climate change and life. London 2000, ISBN 0-415-19841-0.
- Felix M. Gradstein, James G. Ogg, Martin van Kranendonk: On the Geologic Time Scale 2008. In: Newsletters on Stratigraphy, 43/1, Bornträger, Berlin / Stuttgart 2008, S. 5–13 doi:10.1127/0078-0421/2008/0043-0005.
Weblingg
ändere
Commons: Pleistocene – Sammlig vo Multimediadateie- Literatur vu un iber Pleistozän im Katalog vu dr Dütsche Nazionalbibliothek
- Julia M. Fahlke: Der Austausch der terrestrischen Säugetierfauna an der Pleistozän/Holozän – Grenze in Mitteleuropa. Dissertation. Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn 2009. urn:nbn:de:hbz:5N-18360
- Internationale Chronostratigraphische Tabelle 2017 (PDF; 3,0 MB)
- Pleistocene Park: Schutzprojekt zur Wiederherstellung einer Pleistozän-Ökologie und zum Schutz der Permafrostböden in Nordsibirien
Fuessnoote
ändere- ↑ Welcome to the Meghalayan Age - a new phase in history. In: BBC News. 18. Juli 2018 (bbc.com [abgerufen am 29. Juli 2022]).
- ↑ Ancient stone marks may roll back date of 'modern behavior'. The Japan Times, 13. Januar 2002.