S Baasler Salzhuus isch e middelalterligi wirtschaftligi Iirichdig vo dr Stadt Baasel gsi. S Geböid het bis zum Ändi vom 19. Joorhundert existiert, wo s dr Birsigkorrekzioon zum Opfer gfalle isch.
Usschnitt us dr Stadtaasicht vo Basel vom Matthäus Merian, 1642.[1] S Salzhuus mit em Salzdurm isch grad an dr Schiffländi. In dr Stadtmuure het s dört zwäi Öffnige, äini für e Birsig, wo dört in Rhii fliesst, und die anderi as diräggte Zuegang zum Schiffländiblatz und zum Salzhuus.
Im spoote Middelalter isch dr Fürstbischof vo Baasel dr Regänt vo dr Stadt gsi und het Stüüre und Zöll iizooge und Salz isch lang e wichdige Handelsardikel gsi, wo seer iidrääglig gsi isch. Im drizääte Joorhundert isch es z Baasel an dr Salzgass, wo au Under de Salzkäste ghäisse het und hüte Bluemegass, uf em lingge Uufer vom undere Birsig zwüschen em Fischmäärt und em Rhii verkauft worde.
Scho 1300 wird e domus salis, e Salzhuus, erwäänt. Us em Joor 1354 wäiss mä, ass dr Root e Salzhuus gha het und ass er 1357 siibe Salzhere ufgstellt het, wo für e Kauf und Verkauf vom Salz verantwortlig gsi si. Es het e Salzmäister gee und vo 1388 aa sogar zwäi, wo s Salz iikauft häi, und e Salzschriiber, wo d Buechhaltig gmacht het. Salz het mä vo denn aa nume no in de stedtische Salzhüüser döfe kaufe, wo äins drvo bim Salzdurm näben em Rhiidöörli gsi isch und s andere uf em Salzbärg uf d Spiegelgass zue (monte salis apud speculum.)[2]
In dere Zit het dr Root sis Archiv im Salzdurm ghaa, und d Umgääbig isch e wirtschaftligs Zentrum gsi. In dr erste Helfti vom 14. Joorhundert het d Obrikäit under de Salzkäste wisawii vo «Goldige Schwaan» e Fronwoog ufgstellt, wo alli, wo öbbis häi welle verkaufe, wo schweerer as zwölf e halb Pfund gsi isch, das häi müesse go wääge - und nadürlig verstüüre. Spööter het mä d Fronwoog zum Kaufhuus an dr Rüdegass züüglet, wo vo 1376 bis 1378 baut worde isch.[2]
Im Salzhuus si aber au anderi Waare umgschlaage worde und es het as Kaufhuus für alles dient, wo uf em Rhii in d Stadt khoo isch, usser de Teggstil und Gwürz.[3][4]
Und Waare häi lang nume in stedtische Kaufhüüser döfe glaageret wärde. Au im 15. Joorhundert häi d Wirt sich müesse drum kümmere, ass d Kauflüt, wo bi iine abgstiige si, iiri Waare zum Salzhuus oder zum Kaufhuus brocht häi.[5]
1830/31 het mä dr Salzdurm däilwiis abbroche und mit em Salzhuus zum «Rhiilaagerhuus» umbaut.
Vo 1861 aa isch s e Verkaufszentrum und Laagerhuus vo dr Actiengesellschaft für eine Gewerbehalle gsi. In de 1890er Joor het mä afo dr Birsig begraadige und iidoole, und so isch au s Ändi vom Salzhuus kho und, wo s Salzhuus abgrisse worde isch, isch d Gwärbhalle denn in s Mueshuus züüglet.[6]
Linggs vom Hotel Drei Köönig stoot s Geböid, wo d Verwaltig vo dr Baasler Kanonalbangg emol din gsi isch
Uf em Areal, wo s Salzhuus emol gstande isch, häi d Archidekte Georg und Rudolf Stamm 1901/02 s Verwaltigsgeböid vo dr Baasler Kantonalbangg im Stiil vo dr Hoochrönessans mit Barockmotiv baut, und spööter isch s Verkeershuus dri khoo.[7]
↑Uf dr Aasicht vom Merian vo 1642 gseet mä d Schiffländi grad bi dr Rhiibrugg uf dr Groossbaasler Site.
↑ 2,02,1Basler Historische Gesellschaft: Basel im vierzehnten Jahrhundert: Geschichtliche Darstellungen zur fünften Säcularfeier des Erdbebens am S. Lucastage 1356, H. Georg's Verlag, 1856, S.88
↑Auswahl kleiner Reisebeschreibungen und anderer statistischen und geographischen Nachrichten, Band 21, Schneider, 1794, S. 76
↑Traugott Geering: Handel und Industrie der Stadt Basel. Zunftwesen und Wirtschaftsgeschichte bis zum Ende des XVII. Jahrhunderts, 1886, S. 152
↑Peter Ochs: Geschichte der Stadt und Landschaft Basel, 5. Band, Decker, 1821, S. 145
↑Eugen A. Meier: Basel einst und jetzt, Buchverlag Basler Zeitung, Basel 1995, S. 171
.JPG)
