Waclaw Orlikowsky

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Waclaw Orlikowsky (au Wazlaw Orlikowsky u. ä., * 8. Novämber 1921 as Grigori Podlesny z Charkow (Russland, hüte Ukraine), † 25. Juni 1995 z Baasel) isch e Ballettmäister gsi.

Lääbe und Wärk

Dr Orlikowsky isch as Soon vom Appolinarius Podlesnz und dr Maria geb. Zibina uf d Wält cho. Er het e Ballettusbildig bim Viktor Sulima und bim Wladimir Preobrajensky gmacht. Vo 1939 bis 1945 isch er Dänzer z Charkow, Tiflis und Lembärg (hüte Lwiw, Ukraine) gsi. 1952 bis 55 isch Ballettmäister im dütsche Ooberhuuse gsi.

Z Baasel

1955 isch er as Ballettmäister uf Baasel choo und het alli Dänzer entloo, wil si nid guet gnueg für sini Aasprüch gsi si. Mit dr nöije Drubbe het er mit sine Inszenierige, wo in dr Dradizioon vom klassische Danz gstande si, in dr ganze Schwiz groosse Erfolg gha und 1960 e Driumf bi de Berliner Festwuche iigspiilt. S Baasler Ballett isch internazional bekannt worde. Die äigeständige Klassikerinterpretazioone vo Schlüsselwärk us em 20. Joorhundert und d Uruffüerige si as s Baasler Ballettwunder in d Gschicht iigange. Er isch nit nume e wersierte Choreograf gsi, sondern vor allem e groosse Theatermaa und Büünimagier, wo z Baasel au Opere und Operette inszeniert het.

1966 bis 71 het er an dr Wiener Staatsopere gschafft und vo 1975 bis 1990 z Graz und isch au en internazionaale Gastchoreograf gsi. Er het as erste z Dütschland 1955 dr ganz «Schwaanesee» iistudiert und die dradizionelle und zitgenössische russische Handligsballett populär gmacht. So isch dr «Schwaanesee» z Baasel in dr erste Säsong elläi 51 Mol ufgfüert worde.

En Uswaal vo sine Ballettuffüerige

Schwanensee Muusig vom Pjotr Iljitsch Tschaikowski
Giselle, Muusig vom Adolphe Adam,
Dornröschen, Muusig vom Pjotr Iljitsch Tschaikowski
Der Nussknacker, Muusig vom Pjotr Iljitsch Tschaikowski
Daphnis und Chloë, Muusig vom Joseph-Maurice Ravel
La Valse, Muusig vom Joseph-Maurice Ravel
Der Feuervogel, Muusig vom Igor Fjodorowitsch Strawinski
Petruschka, Muusig vom Igor Fjodorowitsch Strawinski
Der wunderbare Mandarin, Muusig vom Béla Bartók
Amphion, Muusig vom Arthur Honegger
Romeo und Julia, Muusig vom Sergei Sergejewitsch Prokofjew
Cinderella, Muusig vom Sergei Sergejewitsch Prokofjew
Die steinerne Blume, Muusig vom Sergei Sergejewitsch Prokofjew
Der Pagodenprinz, Muusig vom Benjamin Britten
Die Fontäne (Die Quelle von Bachtschisseraj), Muusig vom Boris Wladimirowitsch Assafjew
Dorian Gray – today, Muusig vom Max Lang (Uuruffüerig)
Fünf Etagen, Muusig vom Henri Sauguet (Uuruffüerig)
Peer Gynt, Muusig vom Edvard Grieg (Uuruffüerig)

Wärk

Das klass. Ballett - mein Leben, 1998, (mit eme Wärkverzäichnis)

Litratuur

S. Enkelmann, Ballett in Basel, 1962
Andreas Kotte (Hg), Theaterlexikon der Schweiz, Chronos Verlag Züri 2005, 1356 f.

Kwelle

Ursula Pellaton: Orlikowsky, Waclaw. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Wazlaw Orlikowsky