Wilhelm II, Dütsche Kaiser und Köönig vo Pröisse
Dr Wilhelm II., mit vollem Naame Friedrich Wilhelm Albert Viktor von Preußen (* 27. Januar 1859 z Berliin; † 4. Juni 1941 z Doorn, Niiderlande), us em Huus Hoochezollere isch vo 1888 bis 1918 dr letzt Dütsch Kaiser und Köönig vo Pröisse gsi. Im sogenennte Dreikaiserjoor het dr 29-jöörig Wilhelm II. dr Droon vo Pröisse und vom Dütsche Riich bestiige noch sim Vater Friedrich III., wo nume 99 Daag lang gherrscht het und sim 90-jöörige Groossvater Wilhelm I.. Dur si Mueter Victoria vo Groossbritannie und Irland (1840–1901) isch er en Änkel vo dr britische Königin Victoria gsi.
Dr Wilhelm II. isch stockkonserwatiiv gsi und het weenig Verständnis für s Wääse vo dr konstitutionelle Monarchii ghaa und het sich druf verstift, d Regierigspolitik persönlig z läite. Wil er sich undiplomaatisch und groossspuurig benoo het, het immer wider inne- und ussepolitischi Kriise verursacht. Er het die Kaiserligi Mariine stark lo usbaue zum si «Wältpolitik» chönne duuresetze, wo zum Markezäiche vo dr wilhelmiinische Eera worde isch. Vor Komflikt het er nid Angst gha, umd schliesslig het daas zum Erste Wältchrieg gfüert. Erst im Oktober 1918, wo sogar äär d Niiderlaag vo Dütschland und vo de verbündete Middelmächt het müesse iigsee, het dr Wilhelm dr Parlamentarisierig vom Riich zuegstimmt. Noch de Oktooberreforme isch dr Riichskanzler nüme iim, sondern em Riichsdaag verantwortlig gsi.[1]
Im Wältchrieg het die Obersti Heerläitig under de Generääl Paul vo Hindeburg und Erich Ludendorff dr Kaiser witgehend chaltgstellt und uf repräsentatiivi Ufgoobe beschränkt. Er het mee und mee an Aasee verloore und mit dr Niiderlaag isch si Stellig unhaltbar worde. Usserdäm het dr amerikaanisch Bresidänt Woodrow Wilson no vor em Aafang vo de Waffestillstandsverhandlige fast offe verlangt, ass dr Kaiser uf e Droon wurd verzichte. Wo d Novämberrevoluzioon am 9. Novämber 1918 au in Berlin usbroche isch, het dr Riichskanzler Max von Baden d Abdankig vom Wilhelm bekannt gmacht, ooni dass dä zuegstimm het. E baar Stunde spööter, am Middaag vom 9. Novämber isch d Republik in Dütschland usgrüeft worde. Am Daag druf isch dr Kaiser vom Groosse Hauptkwardier im belgische Spa, won er sich sit em 29. Oktober ufghalte het, ins niiderländische Exiil gflüchdet. Erst dört het er am 28. Novämber formell abdankt. D Königin Wilhelmina und d Regierig vo de Niiderlande häi em Asüül gee und 1919 si Usliiferig as Chriegsverbrächer, wo d Entente-Mächt verlangt häi, abgleent. Dr Wilhelm II. het sich im Huus Doorn niidergloo und het ooni Erfolg brobiert, d Monarchii in Dütschland wider iizfüere. Er isch 1941 im Alter vo 82 gstorbe, ooni je wider uf dütschem Boode gstande si.
Kwelle
ändereDr Ardikel «Wilhelm II. (Deutsches Reich)» uf dr dütsche Wikipedia
Liddratuur
ändere- Christopher Clark: Kaiser Wilhelm II. Longman, Harlow u. a. 2000, ISBN 0-582-24559-1. Dt. Ausgabe: Wilhelm II. Die Herrschaft des letzten deutschen Kaisers. Aus dem Engl. von Norbert Juraschitz und Thomas Pfeiffer. DVA, Münche 2008, ISBN 978-3-421-04358-0. (Rezension)
- Virginia Cowles: Wilhelm der Kaiser. Scheffler, Frankfurt am Main 1965.
- Christian Graf von Krockow: Unser Kaiser. Glanz und Untergang der Monarchie. Westermann, Braunschweig 1993, ISBN 3-07-509507-9.
- Christian Graf von Krockow: Kaiser Wilhelm II. und seine Zeit. Siedler, Berlin 1999, ISBN 3-88680-666-9
- Golo Mann: Wilhelm II. Scherz, Münche u. a. 1964.
- Heinz Ohff: Preußens Könige. Piper Verlag, München 2016, ISBN 978-3-492-31004-8, S. 333–362
- John Röhl:
- Band 1: Die Jugend des Kaisers, 1859–1888. 1993, ²2001, ISBN 3-406-37668-1.
- Band 2: Der Aufbau der Persönlichen Monarchie, 1888–1900. 2001, ISBN 3-406-48229-5.
- Band 3: Der Weg in den Abgrund, 1900–1941. 2008, ISBN 978-3-406-57779-6. (Rezension)
- Nicolaus Sombart: Wilhelm II. Sündenbock und Herr der Mitte. Volk & Welt, Berlin 1996, ISBN 3-353-01066-1.
Weblingg
ändere- Literatur vu un iber Wilhelm II. im Katalog vu dr Dütsche Nazionalbibliothek
- Wärch vu un iber Wilhelm II. in dr Dytsche Digitale Bibliothek
- Ziitungsartikel iber Wilhelm II. in dr Pressemappe 20. Jahrhundert vom ZBW – Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft
- Historische Filmaufnahmen von Kaiser Wilhelm II. auf dem European Film Gateway
- Gabriel Eikenberg, Rupert Platz: Wilhelm II. Tabellarische Lebeslauf im LeMO (DHM und HdG)
- Haus Doorn in den Niederlanden
- Theodor Kissel: Der schrille Zwangspensionär. Spektrum.de, 27. Januar 2019
Fuessnoote
ändere- ↑ Martin Kohlrausch: Der Mann mit dem Adlerhelm und Wilhelm II. – Medienstar um 1900. In: Gerhard Paul: Bilder, die Geschichte schrieben. 1900 bis heute. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttinge 2011, ISBN 978-3-89331-949-7, S. 20.