Annalas da la Societad Retorumantscha

Annalas da la Societad Retorumantscha isch e sproochwüsseschaftlichi Fachzytschrift us dr Schwiiz.

Si isch eini vo de Reihe ufem Gebiet vo dr Schwiizer Romanischtik, und me bruucht se zum Sache über s Rätoromanische oder gnöier: s Bünderromanische und d Kulturgschicht und Literatur vom Bündnerland z truken und z veröfentliche.

D Zytschrift isch es Groossprojäkt vo dr Societad Retorumantscha. D Lia Rumantscha un d Kulturförderig vom Kanton Graubünde hälfe d Truckchöschte zaale.

D Societad Retorumantscha isch von es paar Bündner anne 1885 ggründet woorde und si wott für d Sprooch und die romanischen Idioom vo Graubünde doo sy. Bi den Inizianten isch me dr Mäinig gsi, d Romaane müsste sälber für iiri läbigi Sprooch luege und öppis mache, dass sii mit irere Kultur nit ganz verschwindi: «Nus essan dall’opiniun, ils Romanschs doveien sezs lavurar per lur lingua,» häisst’s im Vorwort vom eerschte Band. Me het trum dozmol grad au abgmacht, es sell e Schriftereihe gää, wo d Inträsse vo dr Societad verträtti.

Sit 1886 chöme d Annalas – das häisst uf düütsch: «Joorbüecher» – alljoor use. S eerschte vo dene Büecher het scho zäigt, wie me’s wetti haa, mit emene Pricht vom Gion Antoni Bühler, eim vo den aktyvschte Vrfächter vo dr romanische Kultur im nüünzääte Joorhundert, über di langi Vorgschicht vom Veräin und mit Dokumänt vo irere Gründig, mit gschichtlechen und volchskuntlichen Abhandligen und mit emene Kapitel «Provas in divers dialects», also es paar Tegscht us de verschidene bünderromanische Sproochregioone, und emene andere «Diversas Poesias da divers Aucturs» mit uralten und nöie romanische Gedicht.

S zwöite grosse Wäärch vo dr Gselschaft isch s Wörterbuech Dicziunari Rumantsch Grischun, wo me drmit 1904 agfange het. Vo dämm Joorhundertprojäkt sin di jöörliche Pricht jewyle es wäsentlichs Kapitel i de Annalas.

Me cha i de vile Bänd huuffe Bytreeg us dr Rätoromanischtik und vil vo dr Literatur un dr Kultur vom bünderromanische Sproochgebiet lääse. Es chöme au Originaldokumänt us den Archyv, Theatertegscht und chürzeri literarischi Wäärch vor. Und d Schriftereihe isch e wärtvolli Kwelle für d Gschicht vo dr Forschig über s Romanische, wil me immer wider schööni Pricht über Lüüt, wo wägen iine d Sach vo dere Sprooch wyterchoo isch, abtrukt het.

Im Band 130 vom Joor 2017, zum es nöis Bischpiil z zäige, list men näbem Joorespricht 2016 vom Presidänt vo dr Societad, em Christian Collenberg, und em Pricht vo dr Dicziunari-Redakzioon füüf Bytreeg zu dr Sproochwüsseschaft (d Autoore sind gsi: Jan-Andrea Bernhard, Georges Darms, Gunhild Hoyer, Philippe Maurer, Annetta Zini), eine vom Clà Riatsch usem Gebiet vo dr Literatur, zwee Artikel zu dr Kulturgschicht (Martin Bundi, Leza Dosch) und no zwee Sache im Buechkapitel Forum für jungi Autooinnen und Autoore (Uolf Candrian, Sandro Buchli).

Sid 2012 cha men alli Bänd vo den Annalas, au die früenere sit em Afang vo dr Reihe, uf dr Websyte vom Projäkt e-periodica.ch digitalisiert aluege.

Literatur

• Georges Darms: L'impurtanza da la SRR e da las Annalas per la retoromanistica. In: 125 onns Societad Retorumantscha 1885–2010.

Weblink

• d Website vo der Schriftereie Annalas
• Digitalisat vo de Annalas da la Societad Retorumantscha