Berthold V. vu Zährige
| Dialäkt: Undermarkgreflerisch |
Dr Berthold V. vu Zährige, au Berchthold V. (* um 1160; † 18. Februar 1218 z Fryybeg) isch dr letscht Herzog us dr urspringlige Linie vu dr Zähriger gsi.
Läbe
ändereDr Berthold V. isch dr Suhn gsi vum Berthold IV. un dr Heilwig vu Froburg. Noch em Dod vu syym Vater anne 1186 isch er Herzog vu Zährige wore. Amm aafang vu syyre Herrschaft het er iber dr burgundische Adel gsigt un het Sidligsbolitik bedribe im hitige Bärner Oberland un im Biet vum Vierwaldstättersee. Är het zem Byschpel Thun uusgwytet un het anne 1191 d Stadt Bärn grindet, wun er zum Mittelpunkt vu syyre Herrschaft uusböue het. Wun er versuecht het s Wallis z erobere, isch syy Heer anne 1211 in dr Schlacht bi Ulriche gschlaa wore.
Anne 1198 isch er bi dr Chenigswahl z Köln vun ere Minderheit as Noofolger vum Heinrich VI. gwehlt wore, het aber zuegunschte vum Philipp vu Schwobe verzichtet gege Zuegständnis. Eso het er chenne dr Bsitz vu dr Zähriger in dr Ortenau, im Bryysgau un dr hitige Schwyz feschtige dur dr Erwärb vu Rächt iber s Chloschter Allerheilige, Schaffuse un Brysach. Im Johr 1200 het dr Berthold V. dr erscht Erwyterigsböu vu dr Fryybeger Stadtbfarrchilche aagfange. Vu do ab (villicht au erscht ab dr zwote Erwyterig 1250) isch si Fryybeger Minschter gnännt wore.
Dr Berthold V. isch 1218 gstorbe un im Minschter begrabe wore.[1] S Grabmol, wu ihm im Minschter zuegschribe wird, isch aber nit syys, s stoht uf eme Hochgrab vun eme Grof vu Fryybeg. S stammt us dr Minschterböuhitte vum Johann Parler.[2]
Noch em Dod vum Berthold V. sin d Bsitzige vu dr Zähriger zwische dr Grofe vu Kyburg un dr Grofe vu Urach ufdeilt, d Stadt Bärn e freji Ryychstadt wore.
An dr Berthold mahne z Bärn dr Zährigerbrunne un s Zährigerdänkmol.
Eh un Chinder
ändereDr Berthold het wahrschyns zmindescht zweimol ghyrote. Syy erschti Frau isch d Ida vu Boulogne († 1216) gsi, e Dochter vum Grof Matthäus vu Boulogne. Anderi Quälle gehen dervu uus, ass d Ida di zwot Frau vu syym Vater gsi isch[3].
In ere spetere Eh het dr Berthold d Clementia vu Auxonne (um 1190 – no 1235) ghyrote, e Dochter vum Grof Stephan III. vu Auxonne.
S git Hiiwys druf, ass dr Berthold V. e Suhn gha het, wu au Berthold gheiße het, wu aber scho frie gstorben isch. Us wellere Eh dää Suhn isch, isch nit bekannt, wahrschyns stammt er us ere nit urkundli iberliferete Eh zwische dr Ida un dr Clementia.
Literatur
ändere- Georg von Wyß: Berthold V. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 2, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, S. 541–545.
- Gerd Tellenbach: Berthold V.. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, S. 161 f.
- Eduard Heyck: Geschichte der Herzoge von Zähringen. Herausgegeben von der Badischen historischen Kommission, Mohr (Siebeck), Freiburg i. B. 1891 (Digitalisat (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) ).
Weblink
ändere
Commons: Berthold V. von Zähringen – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote
ändere- ↑ Johann Schilter, Chronicke Der Stadt Freyburg im Brisgaw, Verlegt und getruckt durch Jostas Städel/Im Jahr Christi 1698 über [1]
- ↑ Karl Schmid; Hans Schadek;: Die Zähringer. 2, Anstoss und Wirkung, Thorbecke, Sigmaringen 1986, ISBN 3-7995-7041-1, S. 7
- ↑ Tobias Weller: Die Heiratspolitik des deutschen Hochadels im 12. Jahrhundert. (Rheinisches Archiv 149) Köln/Weimar/Wien 2004. ISBN 3-412-11104-X. S. 419.