Brändemer Bärg
Dè Brändemer Bärg isch èn Bärgruggè im Südschwarzwald, wo im Nordè vom Landchrais Waldshuèt annèdubaki d Nordweschtgränz vo dè Landgrõfschaft Stüèlingè bildèt hèt.
Geografii ändere
Dè Brändemer Bärg isch in Nord-Süd-Richtung 13,9 km lang, allerdings volauft er in süd-südöschtlicher Richtung. Dè Brändemer Bärg isch rächteggig gformt, im Durchschnitt isch er öppè 2,5 km breit.
Im Nordè bim Hochschtaufè isch dè Bärg mit 1.101 m am högschtè. Vo Hochschtaufè wäg keit mit dè Bärg mit èrè minimè Neigig gu Südoschtè Schtaufè. Ab Schtaufè keit d Hochflächi stärker dèrab, uff dè Mitti bi Brändè wörd 900 m - Höhèmarkè unterschrittè, dènnoch gòt s nò mee s Loch ab bis zum südlichschtè Dorf Bèrau, wo dè Bärg a dè Südschpitzè nò è Höchi vo öppè 650 m hèt.
Dè Brändemer Bärg isch wiè sin Nõchbòr, dè Höchèschwander Bärg, èn Deil vom Südschwarzwälder Dach. Im Fall vum Brändemer Bärg hèt sèll Dach d Form von èm Pultdach. Am Rand vum Höchèschwander Bärg lyt im Weschtè d Schwarza-, im Oschtè s Mettmadal. Dè südlichè Rand wörd vum Schlüèchtdal uff èm Abschnitt Mettmamündung bis Witznau bildèt. De Nordrand vom Brändemer Bärg bschtòt uss èm obberè Mettmadal sowiè dè Vobindung zwüschè m Mettmamoos un èm Schluchsee bi Seebrugg.
Gwässer ändere
Näbbè dè schu erwääntè Schwarzwald-Flüssle Schwarza, Mettma un Schlüècht git um dè Brändemer Bärg ummè nò è baar Seè:
Alli Seè sin Stauseè, wo zum Schluchseechraftwärch ghörèd. Alli Wasserläuf um dè Brändemer Bärg ummè zämmè gnõ machèd d Brändemer Bärg nit nu zuè nèrè Halbinslè, sondern um ei Hòòr zuè nèrè Inslè. Lediglich diè öppè 875 m breiti Landbrugg ganz im Nordè zwüschè m Schluchsee-Oschtzipfel bi Seebrugg un dè Strõßèabzwygung L 170 / Fuulèfürschter Strõß vohindert dè Inselschtatus vom Brändemer Bärg.
Vokeer ändere
Dè Brändemer Bärg wörd in Längsrichtung vo dè Chraisschtrõß K 4989 bzw. K 6594 erschlossè, sèllèwäg heisst diè Strõß Brändemer Bärgschtrõß. D Brändemer Bärgschtrõß zwygt im Nordè vo dè B 500 zwüschè Seebrugg un dè Schluchsee-Staumuèr ab, im Südè zwygt si vo dè Schlüèchtdalschtrõß, dè L 157 bi Witznau (gegèübber dè Witznauer Mülli) ab. Dè Aaschtyg vo dè Brändemer Bärgschtrõß vo Witznau bis Bèrau lyt am steilschtè Abschnitt vo dè rächtè Schlüèchthaaldè, dõrum git s dört zwei Ränk un früèner sogar èn kurzè Dunnel durch è Felsnõdlè durrè. Im Winter isch sèllè Schtrõßèaaschluss dè einzige mit garantyrtem Winterdiènscht. A dè Schwarzahaaldè git s nu ei Schtrôß querèwäg, wo vom Brändemer Raschtblatz zu dè Schwarzabrugg abbè gòt. Selli Strõß vobindet d B 500 südlich vo Hüsèrè übber dè Schwarzaschtausee un d Schwarzabrugg mit èm Brändemer Bärg. Vo dè Schwarzabrugg nõch Nordè un Südè git s kei öffentlichi Strõß mee i dè Schwarzahaaldè. Allerdings git s è Wärchsschtrôßle vom Schluchseewärch, wo vom Witznauschtausee zum Schwarzaschtausee gòt, um z. B. Matriaaltranspört zwüschè dè Chraftwärch durrèfüürè z chönnè. Well sèll Strôßle i dè 1930er Johr baut worrè isch, hèt mò Bedongblattè für d Faarbaan gnõ un dè Wäg s Bedongschtrôßle dauft. Uff dè gegèübberligendè Mettmahaaldè git drei Möglichkeitè, vum Brändemer Bärg nõch Oschtè z chò:
- d K 6501 vo Schönèbach übber d Schaffuuser Sägi gu Grõfuusè
- d K 6502 vo dè Innerè Hööf bi Brändè übber d Heidèmülli bis Buggèrièd mit Aaschluss a d K 6500
- d L 157 vo Bèrau übber d Lochmülli gu Rièdè.
Ortschaftè un Wyler uff èm Brändemer Bärg ändere
sowiè dè Wyler
Vegetation un Landwǜrtschaft ändere
Wõrend im Nordè vom Brändemer Bärg grösseri Waldschtugg für d Forstwǜrtschaft vo Belang sin, wörd d Hochflächi südlich vo Schtaufè voschtärkt offè ghaaltè. Näbbè Weidè un Wisè wöred uff èm Brändemer Bärg bevorzugt Braugèrschtè un Härdöpfel aabaut.
Fauna ändere
Näbbè m üblichè Rotwild git s a dè Schlüècht- un Schwarzahaaldè sit dè 1930er-Johr Gämsè.
Dialèkt ändere
Uff èm Brändemer Bärg schwätzt mò lupèreines Südschwarzwälderisch.