Schtaufè
Schtaufè (amtlich Staufen) isch èn Ortsdeil vo dè Gmeind Grõfuusè im Südschwarzwald, welli diè nördlischti Gmeind im mittlerè Landchrais Waldshuèt z Badè-Württèbärg darschtellt. Schtaufè isch dè einzigè Gröfuusemer Ortsdeil, wo weschtlich vom Mettmadal lyt, d Vobindig zum 4,2 km entfèrntè Gmeinde-Hauptort wörd übber diè beidè Müllènè Klausèmülli un Heidèmplli hèrgschtellt, beidi hèn urschprünglich wiè dè Wyler Bulgèbach zu dè selbschtändigè Gmeind Schtaufè ghört, d Müllènè ligèt im Mettmadal, Bulgèbach a dè rächtè Mettmahaaldè.
Staufen (Grafenhausen) Gmeind Grõfuusè
| |
---|---|
Dialekt: | Alemannisch |
Hauptvariante: | Hochalemannisch |
Regionalvariante: | Südschwarzwälderisch |
Höchi: | 950 m |
Flechi: | 4,39 km² |
Iiwohner: | 130 |
Bevölkerigsdichti: | 30 Iiwohner/km² |
Iigmeindig: | 1. April 1974 |
Regierigsbezirk: | Regyrigsbezirk Fryburg |
Landchreis: | Waldshüet |
Poschtleitzahl: | 79865 |
Vorwahl: | 97748 |
Nummereschild: | WT |
Geography
ändereSchtaufè lyt uff èm Brändemer Bärg, èn Bärgruggè, wo bi Schtaufè bis zum Schtaufèchopf bi 1037 m Höchi uè gòt. Dè Brändemer Bärg volauft in Nord-Süd-Richtig vo Seebrugg am Oschtzipfel un dè Staumuèr vom Schluchsse wäg bis zum Wyler Witznau im Schlüècht-Dal. Im Weschtè vo Schtaufè thront dè Schtaufèkopf mit èm Funkturm obbè druff übber m Höhèdorf, hinter sèllèm Buggel lyt s Dal vo dè Schwarza un d Schwarzabeggi bi Hüsèrè. Öschtlich vo Schtaufè gòt vo Höchi vom Dorf bi ca. 950 m durab übber Bulgèbach bis i s Mettmadal, wo diè beidè Müllènè im Schwarzwälderdal (Klausèmülli öschtlich vo Bulgèbach, Heidèmülli südöschtlich vo Bulgèbach) vor sich hy klapperèt.
Dialäkt
ändereD Schtaufemer Mundart ghört zum Hochalemannischè. D Isoglossè isch Südschwärzwälder Dialäkt, diè öppis witer nördlich lokalisyrte Hochschwarzwälder Isoglossè mit dè ü-y Luttvoschybig isch dõ nò nit usèzhörè. .
Gschichtè
ändereOrt
ändereAm 1. April 1974 isch Schtaufè uff Grõfuusè ygmeindet worrè. Sèll isch è baar Johr in Frõg gschtellt worrè, i dèm sich die ehemòls sèlbschtändigè Gemindè uff èm Brändemer Bärg zämmè duè hèn un è Yschprõch gegèd Gmeindereform vo 1975 hèn wellè erhebbè. S Zyl isch gsi, è Gmeinde Brändemer Bärg z etablyrè, wo uss dè Anrainerört Schönèbach, Schtaufè, Brändè und un Berau hèt söllè bschtò. Diè Korrektur isch am Ènd nit durrègfüürt worrè, well diè beidè gröschtè Dörfer Berau un Brändè sich im letschtè Moment widder zruggzogè hèn.
Vokeer
ändereSchtaufè lyt a dè K 4989, dè Chraisschtrõß, wo in Nord-Süd-Richtung übber dè Brendèmer Bärg vo Seebrugg im Nordè bis zum Wyler Witznau im Südè. Selli Chreisschtrõß vobindet Schönèbach übber Schtaufè mit Brändè im Südè vo Schtaufè. Vo dè Dorfmitti vo Schtaufè gòt è Ortsvobindungsschtrôßli abbè bis Bulgèbach un vo dört èn Bachdobel abbè bis zu dè Klausèmülli odder a dè Mettmahaaldè abbè bis zu dè Heidèmülli, wo s Aaschluss git widder uff Brändè übber diè Innerè Hööf odder uff Buggèrièd, èn witèrè Ortsdeil vo Grõfuusè.