Änkestei
Änkestei (dütsch Enkenstein) isch e Ortsdeil vu Schopfe im Landchreis Lörrach. Es litt nördlig vu de Chärnstadt vu Schopfe un isch de zweitchleinst Ortsdeil vu de Gmeind.
| Änkestei Stadt Schopfe
| |
|---|---|
 | |
| Höhe: | 381 m ü. NN |
| Flechi: | 3,66 km² |
| Iiwooner: | 259 (30. Jun. 2005) |
| Iigmäindig: | 1. Juni 1974 |
| Postleitzahl: | 79650 |
| Vorwahl: | 07622 |
Geografii ändere
Änkestei litt uff 381 Meter übber em Meerspiegel im südlige Schwarzwald un hät e Flächi vu 3,66 Quadratkilometer. Im Süde gränzt's an d'Chärnstadt vu Schopfe un im Norde an Degernau. Im Oste gränzt's e Bärg vu Huuse im Wisedal ab. Im Norde gränze d'Gmeinde Chleis Wisedal mit em Ortsdeil Wiislet un Zell mit Gresge aa. Südlig vu Änkestei litt Langenau, e andere Ortsdeil vu Schopfe.
Gschicht ändere
De Ortsnamme wird zum erschte Mol im 14. Johrhundert urkundlig gnännt, 1392 de Ort sälber. Er hät im Chloster St. Bläsi ghört. D'Dütschordenskommende vu Büügge hät vu de Verena vu Bade, de Schwöster vum Komtur Marquart vu Bade, Iichümft un Güeter im Chleine Wisedal chauft, drunter au Änkestei. 1400 hänn si abber d'Hälfti vum Chirchesatz un de Widdumhof z Nollinge degege iiduscht, vu do aa sin d'Iichümft vu An dem Engen Steyn als Lehe zu de Fräiherre vu Roggebach chuu. 1696 hät s Oberamt Röttle ene alli Abgabe an stüürbare Gieter un landwirtschaftlige Produkt züegsproche. Noch em badische Gsetz übber d'Zehntablösig sin d'Abgabe 1729 Gulde gsi; sälli sin ab 1830 an d'Gmeind gange.
Änkestei hät unter de Främdherrschaft vum Napoleon glitte: 1813 un 1814 hänn d'Iiwohner mieße Läbensmittel opfere un Arbetschräft bereitstelle.
1830 isch Änkestei als selbständigi Gmeind vu de Vogtäi Langenau drännt wore, nochdemm em scho vorhär e gwüssi Selbständigkeit züechuu isch, sodass Lüt, wu vu Langenau dohär zoge sin, e feste Bedrag hänn mieße zahle. Vu 1839 bis 1840 isch e Rothuus bout wore mit ere Wachstube, eme Gfängnis un eme Unterstelligsruum für d'Füürwehr. 1844 hät Änkestei 1844 Iiwohner gha, wu sich uff 27 Familie verdeilt un in insgsamt 24 Hüüser gläbbt hänn. Innerhalb vu vier Johr isch d'Iiwohnerzahl uff 160 gstige.
De Erscht Wältchrieg hät fümf Bürger vu Änkestei s Läbe chostet, de Zweit Wältchrieg sibe. An sälli Opfer wird vum Chriegerdänkmol uff em Fridhof vu Wiislet erinnert.
Zum 1. Juni 1974 isch Änkestei im Rahme vu de Gmeindereform in Schopf iiglidert wore. E Ortsvorsteher gitt's erscht sit 1984.
Am 5. un 6. Septämber 1992 isch 600-Johr-Jubiläum gfiirt wore. Vu viile Büger sin altertümligi Gegeständt us de Landwirtschaft un em Handwärch dargstellt wore, d'Ufffiehrige hänn vu Lüt nöchere un witer entfernte Gegende bsüecht.
Im Februar 1999 isch de Gresgerbach übbergloffe un hät Änkestei übberschwämmt, zruckblibe sin großi Mänge an Gröll un Schlamm. D'Füürwehr un fräiwilligi Hälfer hänn d'Wäg widder benutzbar gmacht, was meheri Dag bruucht hät.
2001 hänn d'Bouarbete vum Maibergsaal un em Füürwehrhuus näbedraa aagfange. Im Septämber 2002 sin si iigweiht wore.
Wappe ändere
S Wappe vu de ehemolige Gmeind isch uff de Vorschlag vum Generrallandesarchiiv vu Charlsrüehj im Johr 1903 aagnuu wore. De Hintergrund isch silbrig, devor zeigt's de grien Dafelbärg mit ere rote Burgruiine, je einer griene Danne an de beide sitlige Bärghäng un dräi silbrige Danne am vordere Hang. D'Burg siht de Roteburg bi Wiislet ähnlig, wu 1356 durch s Erdbebe vu 1356 zerstört wore-n-isch.
Vu de Gmeindegründig bis zum Johr 1903 hät's au e Dorfsigel gee. E gspaltene Schild mit ere großherzoglige Chrone druff isch zwüsche eme Rankewärch gstande. Di linki Hälfti vum Schild hät us em badische Schregbalche bstande, rächts sin zwei Raute übberenand. Sonigi Raute sin in de Ruiine vu de Burg Änkestei gfunde wore un ghöre wohrschints zum Wappe vu derre ihre ehemolige Bsitzer.
Literatuur ändere
De Mundartdichter Gerhard Jung hät s Enkesteiner Lied uff Alemannisch gschribe:
Un wenn i amig ufegang
uf d Roteburg im Wald,
denk i an Zit, wo lang, scho lang
vergesse, Not un Gwalt.
Do freu mi, aß es anderst isch,
aß Fride herrscht am deckte Tisch
un nüt vo Chrieg und Händel
im liebe Enkestei.
Un isch e Dörfli no so chlei,
als Heimet isch s groß gnueg.
Mii Enkestei am Stürmerai,
sell isch mer alles, lueg!
Weisch, d Gärte blüehie niene so
un niene singe d Lüt so froh,
wie zwische Burst und Ständel
im liebe Enkestei.
