Flavius Honorius

Dr Flavius Honorius (* 9. Septämber 384; † 15. August 423 z Ravenna) isch zwüsche 395 und 423 dr weströömisch Kaiser gsi.

E Solidus us em Joor 402 n. d. Z. mit em Brofiil vom Honorius

Lääbe

Dr Honorius isch e Soon vom Kaiser Theodosius I. und däm sinere erste Frau Aelia Flacilla gsi. Si elter Brueder isch dr oströömisch Kaiser Arcadius gsi, si jüngeri Halbschwöster Galla Placidia d Mueter vom spöötere Kaiser Valentinian III. Dr Honorius isch zwäimol verhürotet gsi, het aber käni Erbe ghaa. Zerst het er im Joor 398 d Maria, d Dochder vo siner Gusiine Flavia Serena und vom magister militum (Heermäister) Stilicho ghürootet. Wo die gstorbe isch, het er iiri jüngeri Schwöster Thermantia zur Frau gnoo. D Thermantia isch noch em Sturz vo iirem Vater verstoosse worde und 415 gstorbe.

Dr Flavius Honorius isch am 15. August 423 z Ravenna gstorbe.

D Entwigglige in Westroom under em Honorius

Die broblemaatischi Machtverdäilig zwüschen em Honorius und sim Brueder

Wo si Vadder no gläbt het, het er dr Honorius am 23. Januar 393 in Reakzioon uf d Usurbazioon vom Eugenius in Konstantinopel zum Mitkaiser (Augustus) erhoobe. Noch dr siigriiche Schlacht am Frigidus am 5./6. Septämber 394 het en dr Theodosius zu sich an dr Hoof z Mailand lo choo. Wo si Vadder überraschend gstorbe isch im Januar 395 isch dr zäänjöörig Honorius as iunior Augustus Kaiser vo dr westlige Helfti vom Riich worde, wääred dr senior Augustus Arcadius witer am Bosporus residiert het. Formaal häi sich die bäide Brüeder d Herrschaft im undäilte Riich däilt und häi zämme Gsetz erloo. S Verheltnis zwüsche de bäide Kaiserhööf isch aber von ere permanänte Riwalidäät kennzäichnet gsi, wo mee as äinisch fast zum Bürgerchrieg gfüert het.

Die mildäärische Brobleem im Norde vom Westriich

Dr Honorius het 28 joorlang regiert und mee isch bassiert in sinere Zit as in fast alle Reigierigszite in dr röömische Gschicht. Wo die kaiserligi Regierig 395 ufghöört het, de westgootische foederati under em Alarich Sold zzaale und si z versorge, häi die joorelang meereri oströömischi Browinze usblünderet und si sogaar in Griecheland iigfalle. Doodrbii häi si vo de Riwalidääte zwüsche de bäide Kaiserhööf brofidiert: dr Honorius het um die Zit verlangt, ass s Illyricum und Griecheland zu sim Riichsdäil sötte ghööre; dorum isch dr Iisatz vo westlige Drubbe in Griecheland en Affront für e östlig Hoof gsi und er het d Nööchi zu de Goote gsuecht. Noch meerere Schlachte zwüschen em Alarich und em iiflussriiche magister militum Stilicho, isch Ostroom zum ene Verständnis mit em Alarich choo, und dä het 401 sini Fäldzüüg uf Italie konzentriert.

In deere Zit het dr milidäärisch Druck gege d Römer in Gallie und Britannie zuegnoo, und die weströömische Ressurse häi nüme für alles glängt. Um 400 het mä die gallischi Prefektuur (äini vo de bäide ooberste Verwaltigsbehörde vom Westriich) vo Trier uf Arles verläit. Wääred dr Alarich Ooberitaalie blünderet het, isch dr Hoof mit em Honorius Ändi 402 vo Mailand in d Festig Ravenna züüglet. 402 isch s im Stilicho glunge, dr Alarich zruggzdränge, aber scho 405 isch e groossi Grubbe vo Goote us Gallie under em Radagaisus in Itaalie iigfalle, isch aber vom Stilicho mit Hilf vo hunnische foederati under em Uldin zrugggschlaage worde. Wo Ändi 406 d Rhiigränze für e Zit zsämmebroche isch, si meereri Grubbe vo Barbaare ins Riich iidrunge und häi d Browinze vo Gallie und vo Hispanie blünderet, und die si für s Riich wäge däm und wäge Usurpatioone vo lokaale Herrscher zum Däil verloore gange. Britannie het mä vollständig ufgee und 407 isch dört dr Konstantin III. zum Gegekaiser erhoobe worde. Dä isch bald druf in Gallie iigfalle, isch aber 411 besigt und hiigrichdet worde; aber d Röömer in Britannie häi dr Honorius woorschinlig nüme as Kaiser anerkennt. D Usurpazioone vom Jovinus in Gallie und vom Maximus in Hispanie häi au nid lang ghebt. Dr Stilichohet Blään gmacht, zsämme mit em Alarich Ostroom aazgrife, was aber wäge de Eräignis z Gallie zu nüt choo isch.

Dr Honorius as Fäldherr; Elfebäindiptychon vo 406 n. d. Z.

D Rolle vom Stilicho und si Dood

In de erste Joor vo dr Regierig vom Honorius, het dr Heermäister Flavius Stilicho, won e Halbwandaal gsi isch, e groosse Iifluss gha. Es isch em glunge, si Machtstellig in dr Armee und am Hoof vom Kaiser uszbaue, spööter au in dr Chille und im Senaat. 405 isch er Consul gsi. Er zet e starki hunnischi Liibwach gha, wo e milidäärische Machtfaktor gsi isch. Dr Abstiig vom Stilicho het aagfange, wo d Blään für e Fäldzug gege Ostrom 407 gschiteret si. Dr Alarich het Schaadensersatz verlangt für d Chöste vo dr Vorberäitig uf dä Fäldzug. Wo dr Stilicho zaalt het, het er in Room vil vo sim Aasee verloore, und dr Honorius het Angst vor em gha. Im Stilicho si Machtstellig isch bsundrigs druf basiert gsi, as dr Theodosius I. iin zum Vormund vo bäide Kaiser gmacht het; und eso isch s im Kaiserhoof z Ravenna mööglig gsi, d Vorrang im Gsamtriich in Aaspruch z nee, au wenn dr Kaiser Arcadius im Oste dientselter gsi isch. Wäge däm isch s sit 395 immer wider zu Komflikt zwüsche de bäide Riichshelfte choo. Wo aber dr Arcadius im Summer 408 gstorbe isch, het mä dr Stilicho am westlige Hoof nüme brucht und het aagfange, gegen iin z intrigiere. Won er 408 e Fäldzug in Gallie hätt sölle aafüere, häi d Drubben gmöiteret, und dr Stilicho isch uf e Befääl vom Honorius umbrocht worde. Sini Aahänger in Room, wo vili von ene Germaane gsi si, si verbannt oder döödet worde.

Im Underschiid zu früener luegt mä dr Stilicho hüte drotz sine „barbaarische“ Wurzle vilmol as Röömer und as loyaale Diener vom Imperium aa, wo wägen ere Intriige umchoo isch. Mä muess aber au sääge, ass dr Heermäister zum daatsächlige Machthaaber ufgstiige isch und so d Posizioon vom Honorius bedroot het. Wie aktiiv dr Kaiser sälber im Sturz vom Stilicho verwigglet gsi isch, cha mä äigentlig nid sääge.

D Westgoote

Dr Honorius hät jetz sälber d Regierig müesse übernee, isch aber nid im Stand gsi, daas richdig z mache. D Schwechi vom Kaiser und d Blünderigszüüg vo de Westgoote und Wandaale häi dr rasch Verfall vom Westriich gförderet. 408 het dr Honorius e Friidensaagebot vom Alarich abgleent. Dä het druf Room belaageret, isch aber abzooge, wo men em vil Dribut zaalt het. Scho Ändi 409 häi d Westgoote Rom wider belaageret, wääred Alarich dr Senaat drängt, dr Priscus Attalus zum Geegekaiser z ernenne. Dä het dr Alarich zum Heermäister gmacht, und dr Goot het denn d Browinz Africa für sich verlangt. Dr Befäälshaaber dört, dr Heraclianus, het sich gegen iin gstellt, so dass d Goote en Invasioon hätte müesse organisiere. Druf häi im Alarich sini Drubbe 410 Room drei Dääg lang blünderet. Das het für groosses Ufsee in dr ganze bekannte Wält gsorgt und isch as e dütligs Zäiche für dr Undergang vom Riich interpretiert worde. Die altglöibige Pagaane häi dr Abfall vom alte Götterglaube as Grund für die Katastroofe gsee. Die christligi Geegereakzioon het drzue gfüert, ass dr Augustinus vo Hippo si Wärk De civitate Dei verfasst het. Ass dr Honorius das nit verhinderet het, het sis Aasee für immer beschäädigt.

Drotz em Fall vo dr Stadt Room het sich dr Honorius witer gwäigeret mit em Alarich z verhandle. Dä isch druf uf Süditaalie zooge und het im Honorius si Halbschwöster Galla Placidia mitgnoo. Vo dört häi si uf Nordafrika welle seegle, aber s Wätter isch z schlächt gsi und die logistischi Brobleem z schweer. Uf em Wääg zrugg uf Norditaalie isch dr Alarich gstorbe, und si Noochfolger, dr Athaulf het d Westgoote vo Norditaalie uf Südfrankriich gfüert zum dört ä rächtlig gsicherete Statud innerhalb Weströömische Riich z überchoo, was aber nid gange isch. Dr Athaulf het d Placidia ghürootet, isch aber 415 gstorbe, drei Joor bevor d Goote 418 as foederati in Gallie agsiidlet worde si und lengeri Zit uf dr Site vom Kaiser häi afo kämpfe.

Noch em Dood vom Stilicho het dr Honorius e Fäldher us ere röömische Familie zum Ooberbefäälshaaber ernennt: dr Flavius Constantius, won emol e Gfolgsmaa vom Stilicho gsi isch. Er het vo 411 aa seer erfolgriich gege Usurpatoore wie dr Konstantin (III.) und dr Jovinus Fäldzüüg gfüert und au d Westgoote und anderi Grubbe besigt und si as foederati aagsiidlet. Eso isch er zum daatsächlige Machthaaber ufgstiige. 413 het er dr Heraclianus usgschaltet, 417 g Galla Placidia gege iire Wille ghürootet, isch dreimol Konsul worde und schliesslig im Februar 421 as Constantius III. sogar Mitkaiser vom Honorius. Wil däm si Nöwöö, dr Ostkaiser Theodosius II., die Erheebig vo äim wo nid zur Dünastii ghöört het, nid anerkennt het, het sich Westroom zum Bürgerchrieg gege Konstantinopel grüstet. Es isch abe nid drzuechoo, wil dr Constantius III. no im gliiche Joor gstorbe isch. Druf het s Ufrüer in Ravenna gee, und d Galla Placidia het mit iirem chliine Soon Valentinian und iirer Dochder Honoria uf Konstantinopel chönne flüchte.

Zämmefassig vo dr Regierigszit vom Honorius

D Regierigszit vom Honorius isch im Innere vo ere ganze Räije vo Rewolte kennzäichnet, so z. B. in Gallie, Britannie und Africa. Die weströmischi Armee het sich immer mee ufglööst und wil immer mee Germaane als foederati rekrutiert worde si, isch si „barbarisiert“ worde. D Iinaame vo de Stüüre si zrugggange wie au d Wirtschaftschraft vom weströömische Riich. Kulturell vo Bedütig isch dr Claudian, dr bedütendst spootröömisch Dichder.

Dr Honorius isch eender e schwache und unfääige Kaiser gsi. Es isch em nie glunge, sälber d Regierig z füere und er isch e Hauptverantwortlige für d Machtkämpf und d Bürgerdhrieg, wo Westroom wääred sinere Herrschaftszit erschütteret häi. Si Noochfolger isch – noch eme Zwüschespiil vom Usurpator Johannes – si Nöwöö Valentinian III. worde, dr Soon vo dr Galla Placidia und em Constantius III. Dr Theodosius II. het dr Valentinian im Oktober 424 as Caesar iigsetzt und iin mit ere Armee uf Itaalie gschiggt, won er e Joor spööter dr Droon bestiige het.

Rezepzioon

John William Waterhouse, The Favorites of the Emperor Honorius (1883)

Dr Honorius isch dr Noochwält vor allem bekannt wägen ere berüemte Anekdoote, vo dr Prokopios von Caesarea überliiferet het. Die verzellt, ass sich dr Kaiser eander für d Zucht vo sine Hüener intressiert het und für wie s sim Lieblingshuen Roma gange sig as für d Mäldig vom Fall vo Room. Doodrus isch denn d Legände entstande, vom Kaiser, wo Hüener züchdet. Die isch im ene bekannte Bild vom John William Waterhouse vereewigt worde und isch au e Hauptmotiiv vo dr Komödie Romulus der Grosse vom Friedrich Dürrenmatt, wo sä allerdings uf e Romulus Augustulus überdräit het.

Liddratuur

• Bruno Bleckmann: Honorius und das Ende der römischen Herrschaft in Westeuropa. In: Historische Zeitschrift 265, 1997, S. 561–595.
• Henning Börm: Westrom. Von Honorius bis Justinian. Stuttgart 2013, S. 39–65.
• Thomas S. Burns: Barbarians within the gates of Rome. A study of Roman military policy and the barbarians, ca. 375–425 AD. Bloomington 1994.
• Alan Cameron: Claudian. Poetry and Propaganda at the Court of Honorius. Oxford 1970.
• Chris Doyle: Honorius. The Fight for the Roman West AD 395–423. Routledge, London/Nöi York 2019, ISBN 978-1138190887.
• John Drinkwater: The Usurpers Constantine III (407–411) and Jovinus (411–413). In: Britannia 29, 1998, S. 269–298.
• David Engels: Der Hahn des Honorius und das Hündchen der Aemilia. Zum Fortleben heidnischer Vorzeichenmotivik bei Prokop. In: Antike und Abendland 55, 2009, S. 118–129.
• Peter J. Heather: The Fall of the Roman Empire: A new history. London u. a. 2005.
• John F. Matthews: Western Aristocracies and Imperial Court, A.D. 364–425. Oxford 1975.
• Otto Seeck: Geschichte des Untergangs der antiken Welt. Bd. 5 und 6. Stuttgart 1920

Weblingg

 Commons: Honorius – Album mit Multimediadateie

• Ralph W. Mathisen: Fachwüsseschaftligi Churzbiografii uf Änglisch us De Imperatoribus Romanis (inkl. Liddratuuraagoobe).
• Marfa Heimbach: 09.09.0384 - Geburtstag von Kaiser Flavius Honorius uf WDR ZeitZeichen (Podcast).

Fuessnoote

Vorgänger	Amt	Nachfolger
Theodosius I.	Weströömische Kaiser 395–423	Johannes

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Flavius_Honorius“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.