Friedel Bohny-Reiter

D Friedel Bohny-Reiter (* 20. Mai 1912 z Wien; † 18. Dezämber 2001 z Baasel) isch e Schwyzer Chrankeschweschter mit eschtrychische Wurzle gsii.

dr August Bohny (1. vu links), d Friedel Reiter (1. Raie im Hocke: 2. Vu links) SRK-Mitarbaiter Dräffe z Montluel, Juni 1942

Camp de Rivesaltes (2013)

Lääbe

D Friedel Bohny-Reiter isch anne 1914 mit andere Chinder vu Wien uf Melk an dr Donau evakuiert wore. Ire Vater isch im Erschte Wältchrieg an dr Front gstorbe. Anne 1919 isch si uf Wien retuurgange un 1920 vu dert uus in d Erholigsverschickig mit eme Chinderzug in d Schwyz, wu vun eme Schwyzer Hilfskomitee organisiert woren isch. Si isch bi ire Pfläägfamilie z Kilchberg blibe, isch dert uf d Schuel gange un het z Züri Chrankeschweschter glehrt. Mit zwanzg Johr isch si in dr Schwyz yyburgeret wore.

Si het anderthalb Johr z Floränz gschafft un het si anne 1941 in dr Schwyz bi dr Schwyzerische Arbetsgmainschaft fir chriegsgschädigti Chinder (SAK; ab 1942 Chinderhilf vum Schwyzerische Rote Chryz) gmäldet. D SAK het si ins sidfranzesisch Interniertelager Camp de Rivesaltes gschickt, wu si bliben isch, bis des1942 zuegmacht woren isch. Dert het si ire spetere Mann August Bohny chänneglehrt, wu z Le Chambon-sur-Lignon Chinderhaim vu dr SAK glaitet het. Si het si fir di dertige Chinder yygsetzt, het mit dr Emma Ott, dr Elsa Lüthi-Ruth un dr Elisabeth Eidenbenz vu dr Maternité suisse d’Elne zämegschafft un 1943/1944 d Laitig vum Huus Abric im Chinderhaim Le Chambon-sur Lignon ibernuu. Eso het si vyl Internierti vor dr Deportation in s KZ Auschwitz chenne rette.

Wu Frankrych im Dezämber 1944 frei woren isch, isch si in d Schwyz retuurchuu. Si het mit em August Bohny z Baasel gläbt un isch Mueter vu vier Chinder (Jörg, Verena, Hansruedi un Christoph) un aim Pfläägsuhn (Ralph) wore.

Si het Erinnerigsbilder iber Rivesaltes gmolt un die uf verschidene Uusstellige zaigt. Näb dr Bilder iber Rivesaltes het si au Bilder vu Landschafte us verschideni Raise gmolt.

Dr Nochloss isch im Archiv fir Zytgschicht z Züri.

Ehrige

• 1990: Ehrig z Yad Vashem as «Grächti vu dr Velker»
• 1994: Moral Courage Award vu dr Jewish Foundation for Christian Rescuers (hite: Jewish Foundation for the Righteous), zäme mit irem Mann

Vereffetlichunge un Dokumentarfilm

• Journal de Rivesaltes 1941–1942. Zoé, Carouge 1993, ISBN 2-88182-189-8 (franzesischi Ibersetzig vum Dagbuech).
• Vorhof der Vernichtung: Tagebuch einer Schweizer Schwester im französischen Internierungslager Rivesaltes 1941–1942. Yylaitig: Michèle Fleury-Seemuller, Margot Wicki-Schwarzschild, Erhard Roy Wiehn. Rusgee vu Erhard Roy Wiehn. Hartung-Gorre, Konschtanz 1995, ISBN 3-89191-917-4.
• Dokumentarfilm Journal de Rivesaltes 1941–1942, 1997
• Camp de Rivesaltes: Tagebuch einer Schweizer Schwester in einem französischen Internierungslager 1941–1942. Vorwort vu dr Margot Wicki-Schwarzschild. Yylaitig vu dr Michèle Fleury-Seemuller. Unter Mitarbait vu dr Helena Kanyar Becker rusgee vum Erhard Roy Wiehn. Hartung-Gorre, Konschtanz 2010, ISBN 978-3-86628-291-9 (uusgwyteti Neiuusgab vu Vorhof der Vernichtung).

Literatur

• August Bohny: Unvergessene Geschichten. Zivildienst, Schweizer Kinderhilfe und das Rote Kreuz in Südfrankreich 1941–1945. Vorwort vu dr Margot Wicki-Schwarzschild. Iberschafft un yygalitet vu dr Helena Kanyar Becker. Rusgee vum Erhard Roy Wiehn. Hartung-Gorre, Konschtanz 2009, ISBN 978-3-86628-278-0.
• Helena Kanyar Becker (Hrsg.): Vergessene Frauen. Humanitäre Kinderhilfe und offizielle Flüchtlingspolitik 1917–1948 (= Basler Beiträge zur Geschichtswissenschaft. Band 182). Schwabe, Baasel 2010, ISBN 978-3-7965-2695-4.
• Mathilde Paravicini: Kinder kommen in die Schweiz. In: Eugen Theodor Rimli (Rusgeber.): Das Buch vom Roten Kreuz. Das Rote Kreuz von den Anfängen bis heute. Fraumünster-Verlag, Züri 1944, Seite 336–367.
• Antonia Schmidlin: Eine andere Schweiz. Helferinnen, Kriegskinder und humanitäre Politik 1933–1942. Chronos, Züri 1999, ISBN 3-905313-04-9.
• Paul Senn: «Bist du ein Mensch… so fühle meine Not. Lest in Gesichtern!» Ein Bildbericht von der Tätigkeit des schweizerischen Hilfswerks in südfranzösischen Kinderheimen und Flüchtlingslagern. In: Schweizer Illustrierte Zeitung. Jg. 31, Nr. 9 (25. Februar 1942), S. 261–265.

Weblink

• Friedel Bohny-Reiter im Wiki Gerechte der Pflege
• Nochloss Friedel Bohny-Reiter, Archiv fir Zytgschicht vu dr ETH Züri
• Interview mit dr Friedel Bohny-Reiter, United States Holocaust Memorial Museum, 27. Mai 1994
• Schweizer Radio vom 28. April 2015: «Schwester, bitte vergessen Sie uns nicht!»

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Friedel_Bohny-Reiter“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.