Gerhard Schröder

Dr Gerhard Fritz Kurt Schröder (* 7. April 1944 z Mossenberg-Wöhren) isch en ehmolige dytsche Bolitiker (SPD). Är isch vu 1990 bis 1998 nidersächsische Minischterbresidänt un vu Oktober 1998 bis Novämber 2005 dr sibt Bundeschanzler vu dr Bundesrepublik Dytschland gsii. Vu 1999 bis 2004 isch er derzue Vorsitzer vu dr SPD gsii.

dr Gerhard Schröder (2016)

Unterschrift vum Gerhard Schröder

Lääbe

Uusbildig un Beruef

Dr Gerhard Schröder isch uf eme Buurehof z Mossenberg im Freistaat Lippe as zwait Chind vum Fritz Schröder (1912-1944) un däm syre Frau Erika (1913-2012) uf d Wält chuu. Sy Mueter isch mit ere Fryndin dert aane gflichtet vor dr Luftaagriff vu dr Alliierte, sy Vater het si as Daglehner duregschlaa un isch e baar Monet no dr Geburt vum Gerhard im Oktober 1944 as Obergfreite vu dr Wehrmacht bi Klausenburg z Sibebürge gfalle. Sy Suhn het er nie gsääne ghaa.

Dr Schröder het e lybligi Schweschter, d Gunhild Kamp-Schröder (* 1939), un us dr zwoote Eh vu syre Mueter mit em Paul Vosseler drei Halbgschwischter. Sy Mueter isch uf Firsorg (Sozialhilf) aagwise gsii un het mit dr Familie am Rand vu dr Gsellschaft gläbt. Iber sy Familie het er emol gsait: „Mir sin di Asoziale gsii.“

Vu 1951 bis 1958 isch dr Schröder z Bad Salzuflen (Wülfer-Bexten) un z Talle uf d Volksschuel gange. Derno het er in eme Porzellangschäft z Lemgo bis 1961 e Chaufmannslehr gmacht. As ainzige Suhn vun eme im Zweete Wältchrieg gfallene Vater isch dr Schröder vum Wehrdienscht befreit gsii. No dr Lehr het er z Göttingen in eme Yysewarelade gschafft un näbehär vu 1962 bis 1964 uf dr Oobeschuel di Mittler Ryfi gmacht. Ab 1963 het er derno zerscht uf em Siegerland-Kolleg z Weidenau un ab 1965 uf em Westfalen-Kolleg z Bielefeld uf em zweete Bildigswäg s Abitur noogmacht, wun er 1966 bstande het.

Im nämlige Johr het er an dr Universitet Göttingen aafange Rächtswisseschafte studiere. Anne 1974 het er s Studium mit em erschte juristische Staatsexamen abgschlosse. Noch em Referendariat het er 1976 s zwait juristisch Staatsexame gmacht.

Anne 1976 isch er am Landgricht Hannover as Rächtsaawalt zuegloo woren un het zerscht as aagstellte Rächtsaawalt in ere Chanzlei gschafft, ab 1978 derno as Sozius vun ere Aawaltschanzlei z Hannover. Är het in däm Beruef gschafft bis zue syre Wahl zum nidersächsische Minischterbresidänt 1990 un het unter anderem dr dodmol as RAF-Terrorischt inhaftiert Horst Mahler verdrätte.

Barteilaufbahn

Dr Schröder isch syter anne 1963 Mitglid vu dr SPD. Fir dr Bezirk Hannover her er dert 1971 d Stell vum Vorsitzer vu dr Juso ibernuu, 1978 bis 1980 isch er au Bundesvorsitzer vu dr Juso gsii.

Bi dr Landdagswahl z Nidersachsen am 15. Juni 1986 isch zerscht d Anke Fuchs as Spitzekandidati vu dr Bartei vorgsääne gsii, di ehmolig Bundesminischteri fir Juged, Familie un Gsundhait. D Fuchs het aber druf verzichtet, wu dr Schröder sy Kandidatur aagchindet ghaa het. In dr Bartei het s Diskussione gee iber potenziälli Koalitionspartner, uf Landesebeni un au uf Bundesebeni. Derwylscht dr Chanzlerkandidat Johannes Rau fir d Bundesdagswahl am 25. Jänner 1987 e Koalition mit dr Grienen uusgschlosse ghaa het, het dr Schröder e rot-grieni Koalition z Nidersachse nit wellen uusschließe.

Bi dr Urwahl vum SPD-Bundesvorsitzer im Juni 1993 het dr Schröder gege dr Rudolf Scharping un d Heidemarie Wieczorek-Zeul kandidiert un au sy Chanzlerkandidatur fir 1994 verchindet, isch aber em Scharping unterläge. Noch em Ruggdritt vum Oskar Lafontaine vu allne Ämter im Merz 1999 isch Schröder zum SPD-Vorsitzer gwehlt wore un het des Amt bis anne 2004 bhalte.

Vum 16. Juli 1994 bis zum 29. Septämber 1998 isch er au as Noofolger vum Johann Bruns Landesvorsitzer vu dr SPD Nidersachse gsii.

Effetligi Ämter

dr Erich Honecker z Saarbrücken bim Minischterbresidänt Oskar Lafontaine un em nidersächsische Oppositionsfierer Gerhard Schröder, 1987

dr Gerhard Schröder as nidersächsische Minischterbresidänt 1990 mit sym bayrische Amtskolleg Max Streibl

dr Bundeschanzler Gerhard Schröder mit em US-Bresidänt Bush, 2001

dr Gerhard Schröder im Bundesdagswahlkampf 2005

Bundesdagsabgordnete (1980–1986)

Bi dr Bundesdagswahl 1980 isch dr Schröder in dr Dytsch Bundesdag gwehlt wore, wun er erscht emol fir sechs Johr Mitglid gsii isch.

Landdagsabgordnete z Nidersachse (1986–1998)

Bi dr Landdagswahl z Nidersachse 1986 het d SPD dytli derzue gwunne, isch aber nit sterkschti Bartei wore. D CDU het s absolut Mee verlore, het aber mit dr FDP chenne wyterregiere. Dr Schröder het sy Bundesdagsmandat niderglait un isch as SPD-Fraktionsvorsitzer un Oppositionsfierer in dr Nidersächsisch Landdag gwächslet, wun er bis 1998 aaghert het.

Minischterbresidänt vu Nidersachse (1990–1998)

Bi dr Landdagswahl 1990 isch dr Schröder wider SPD-Spitzekandidat gsii un am 21. Juni 1990 mit eme rot-griene Barlemäntsmee zum Minischterbresidänt vu Nidersachse gwehlt wore. In dr boode negschte Landdagswahle 1994 un 1998 isch dr Schröder im Amt bstetigt wore. As Minischterbresidänt isch er vum 1. Novämber 1997 bis 27. Oktober 1998 au Bresidänt vum Bundesrot gsii. Bi dr Landdagswahl 1994 het d SPD unter dr Fierig vum Schröder s absolute Mee iberchuu un het ab do ohni Koalitionspartner regiert.

Wu dr Schröder bi dr Landdagswahl am 1. Merz 1998 wider s absolut Mee fir d SPD gholt gha het, het en dr SPD-Bundesgschäftsfierer Franz Müntefering no am Oobe vu dr Wahl zum Chanzlerkandidat vu dr SPD fir d Bundesdagswahl am 27. Septämber erklert.

Dytsche Bundeschanzler (1998-2005)

Bi dr Bundesdagswahl 1998 isch d SPD sterkschti Bartei wore un het mit dr Griene ne rot-grieni Koalition chenne bilde. Zum erschte Mol in dr Gschicht vu dr Bundesrepublik isch e Bundesregierig komplett abgwehlt wore un zum erschte Mol hän d Barteie, wu si traditionäll as „links“ sään, iber 50 Prozänt vu dr Stimmen iberchuu. Wel mit dr rot-griene Regierig au zum erschte Mol Verdrätter vu dr neie soziale Bewegige an d Regierig chuu sin, het mer bal vum „Projäkt Rot-Grien“ un vu me Wandel in dr bolitische Kultur gschwätzt.

Am 27. Oktober 1998 isch dr Schröder as Noofolger vum Helmut Kohl zum sibte Bundeschanzler vu dr Bundesrepublik Dytschland gwehlt wore. Bi syre Wahl het dr Schröder 351 Stimmen iberchuu bi 287 Gegestimmen un 27 Enthaltige. Di rot-grien Koalition het nume 345 Mandat ghaa, s isch s erscht un bishär ainzig Mol gsii, ass e dytsche Bundeschanzler mee Stimmen iberchuu het wie sy Koalition Mandat gha het.

Bal isch s zum Brobläm wore, ass dr Schröder un dr Bundesfinanzminischter Oskar Lafontaine arg unterschidligi Aasichte zue zäntrale wirtschafts- un finanzbolitische Froge ghaa hän. Dää Machtkampf isch entschide wore, wu dr Lafontaine im Merz 1999 d Regierig verloo het un au sy Amt as Barteischef ufgee het. Dr Schröder isch derno Bundesvorsitzer vu dr SPD wore, dr ehmolig hessisch Minischterbresidänt Hans Eichel Finanzminischter.

Di rot-grien Koalition het großi Dail vum Wahlprogramm umgsetzt: d Modernisierig vum Staatsburgerschaftsrächt, d Green-Card-Initiative, e Styyrreform, e Räntereform, dr Uusstig us dr Atomenergy, d Ekostyyr un d Yyfierig vum Läbespartnerschaftsgsetz. Differänze zwische dr Koalitionspartner het s dergege vor allem bim Kosovo-Chrieg gee. S Zyyl vun ere Huushaltskonsolidierig het em Schröder sy Bundesregierig nit gschafft, d Gsamtverschuldig vu dr dytsche effetlige Huushalt isch in dr Zyt vu 1998 bis 2005 im Durschnitt all Johr um 3,6 Brozänt aagstige.

Bim Bundestagswahlkampf 2002 isch di rot-grien Koalition langi Zyt in allne Umfroge dytli hinter dr Opposition gläge. Ainewäg hän d SPD un di Griene bi dr Wahl am 22. Septämber 2002 e knapp Mee vu dr Mandat gwunne. Chanzlerkandidat vu dr Union isch dr Edmund Stoiber gsii. Mer het vor allem zwee Faktore fir dää Umschwung in dr Mainig vu dr Wehler verantwortli gmacht: s Krisemanagement vum Schröder bi dr Fluetkataschtrof, wu s im Spotsummer 2002 an dr Elbe un ihre Näbefliss gee het, un d Ablähnig vun ere Dailnahm am Irak-Chrieg, wu vu dr Verainigte Staate um des Zyt blant woren isch.

No dr Widerwahl zum Bundeschanzler am 22. Oktober 2002 het dr Schröder e Serie vu umstrittene Reforme aagstoße, unter anderem e Gsundhaitsreform. Wu d Arbetslosezahle ab 2002 wider dytli aagstige sin., het dr Schröder am 14. Merz 2003 mit dr Agenda 2010 s grescht un wichtigscht Projäkt vu syre Chanzlerschaft bresäntiert. Chärn vu däre Reform isch s Hartz-Konzäpt gsii, wu d Kommission „Moderne Dienstleistungen am Arbeitsmarkt“ unter em Vorsitz vum Peter Hartz syt em 22. Februar 2002 entwicklet ghaa het. Befirworter hän d Agenda 2010 as Schritt in di richtig Richtig aagsääne un hän dr Muet vum Schröder zue uupopuläre Entschaidige globt. Kritiker – nit nume us dr Opposition, nai, au vu dr Gwerkschaften un vum linke Fligel vu dr SPD – hän vun eme massive Sozialabböu gschwätzt. Dr Schröder isch wäge dr Agenda 2010 allmee unter Druck grote, sällewääg het er am 6. Februar 2004 verchindet, ass er dr Barteivorsitz abgit. Sy Noofolger isch dr Franz Müntefering wore.

Wu d Sozialdemokrate bi dr Landdagswahl in ihrem Stammland Nordrhy-Weschtfale no 39 Johr d Macht an d CDU verlore het, het dr Schröder e Wäg zue Neiwahle gsuecht. Am 1. Juli 2005 het er im Bundesdag d Verdröuesfrog gstellt, wun er – wie beabsichtigt – mit 151 Jo-, 296 Nai-Stimme un 148 Enthaltige nit uf s notwändig Chanzlermee chuu isch. Dodermit het s d Megligkait gee, em Bundesbresidänt d Uflesig vum Barlemänt vorzschlaa. Dr Horst Köhler het am 21. Juli fir d Uflesig vum Bundesdag un fir vorzogeni Neiwahlen am 18. Septämber 2005 entschide.

Bi dr Bundesdagswahl isch d SPD mit 34,2 % vu dr Stimme sterkschti Bartei, wäge dr Fraktionsgmainschaft vu CDU un CSU aber nume zwootsterkschti Fraktion im Bundesdag wore. Fir e rot-grieni Regierig hän d Stimme nit glängt, aber au CDU/CSU un FDP hän kai Regierig chenne bilde. Am Änd het s e großi Koalition us Union un SPD gee, d CDU-Vorsitzeri un Chanzlerkandidati vu dr Unionsbarteie Angela Merkel isch am 22. Novämber 2005 zur Bundeschanzleri gwehlt wore.

Dr Schröder het sy Ruggzug us dr Bolitik verchindet un am 24. Novämber 2005 sy Bundesdagsmandat niderglait.

No dr bolitische Karriere

Syt sym Ruggzug us dr Bolitik schafft dr Schröder wider as Rächtsaawalt. Derzu schafft er fir verschideni internationali Konzärn un Organisationen as Beroter un Lobbyischt, unter anderem fir d Nord Stream AG, wu zue 51 Prozent dr russische Gazprom ghert. Anne 2017 isch er in Ufsichtsrot vum russische Energykonzärn Rosneft gwehlt wore. Derzu dritt er ab un zue uf as Redner.

Gsellschaftligs Engaschmänt

Dr Schröder isch ab 1973 Mitglid vu dr Gwerkschaft ÖTV gsii. Är isch Mitglid vum Kuratorium vu dr Bundesliga-Stiftig un Schirmherr vu dr Stiftung Jugendfußball un vum Verain Gesicht Zeigen!, wu si gege Rächtsextremismus yysetzt. Derzue isch er au Schirmherr gsii vu dr Fueßball-Wältmaischterschaft vu dr Mänsche mit gaischtiger Behinderig, wu 2006 z Dytschland stattgfunde het.

Privatlääbe

dr Schröder mit syre Frau Doris Schröder-Köpf, 2003

Dr Schröder isch evangelisch. Är isch 1968 bis 1972 mit dr Eva Schubach, vu 1972 bis 1984 mit dr Anne Taschenmacher un vu 1984 bis 1997 mit dr Hiltrud Schwetje ghyrote gsii. Syter anne 1997 isch er mit dr Schurnalischti Doris Köpf (* 1963) ghyrote. Am 26. Merz 2015 isch bekannt woren, ass si dr Schröder no 17 Johr Eh vu syre Frau Doris Schröder-Köpf drännt het.

Dr Gerhard Schröder het kaini aigene Chinder. Mit syre Frau Doris het er zwai russischi Chinder adoptiert: dr Gregor (* 2006; adoptiert 2006) un d Viktoria (* 2002; adoptiert 2004). D Familie het langi Zyt in eme Raiehuus im Zoovierttel vu Hannover gläbt. Im Juni 2009 sin si in e Villa am Rande im Stadtdail Waldhausen umzoge. Syt dr Drännig vu syre Frau läbt dr Gerhard Schröder in ere Wohnig z Hannover.

Schrifte

• Der Herausforderer. Im Gespräch mit Peter Gatter. Kindler, München 1986, ISBN 3-463-40036-7.
• Annäherungen. Reden über Bilder und Künstler. Merlin, Gifkendorf 1990, ISBN 3-926112-11-5.
• Reifeprüfung. Reformpolitik am Ende des Jahrhunderts. Kiepenheuer und Witsch, Köln 1993, ISBN 3-462-02251-2.
• Und weil wir unser Land verbessern… 26 Briefe für ein modernes Deutschland. Hoffmann und Campe, Hamburg 1998, ISBN 3-455-11244-7.
• Das deutsch-französische Verhältnis in einem erweiterten Europa. Rede anläßlich der Feier des zehnjährigen Bestehens des Fördervereins des Frankreich-Zentrums am 12. April 2002 in der Universität Freiburg. Rombach, Freiburg im Breisgau 2002, ISBN 3-7930-9335-2.
• Entscheidungen. Mein Leben in der Politik. Hoffmann und Campe, Hamburg 2006, ISBN 3-455-50014-5 (aktualisierte und erweiterte Ausgabe Ullstein, Berlin 2007, ISBN 978-3-548-36937-2) Auch als Hörbuch (2 CDs) bei Hoffmann und Campe ISBN 978-3-455-30466-4.
• Klare Worte: Im Gespräch mit Georg Meck über Mut, Macht und unsere Zukunft. Verlag Herder, Freiburg 2014, ISBN 978-3-451-30760-7.

Literatur

• Béla Anda, Rolf Kleine: Gerhard Schröder. Eine Biographie. Ullstein, Berlin 1996, ISBN 3-550-07092-6 (erweiterte und aktualisierte Neuausgabe Ullstein, München 2002, ISBN 3-548-36387-3).
• Jürgen Hogrefe: Gerhard Schröder: Ein Porträt. Siedler Verlag, Berlin 2002, ISBN 3-88680-757-6.
• Reinhard Urschel: Gerhard Schröder. DVA, Stuttgart 2002, ISBN 3-421-05508-4.
• Gerhard Schröder im Gespräch mit Ulrich Wickert: Deutschland wird selbstbewußter. Hohenheim-Verlag, Stuttgart/Leipzig 2000, ISBN 3-89850-010-1.
• Gregor Schöllgen: Gerhard Schröder: Die Biographie. DVA, Stuttgart 2015, ISBN 978-3421046536.

Weblink

 Commons: Gerhard Schröder – Sammlig vo Multimediadateie

• Internetufdritt vum Gerhard Schröder
• Biographie beim Deutschen Bundestag
• Gerhard Schröder. Tabellarische Lebeslauf im LeMO (DHM und HdG)
• Gerhard Schröder bi Who’s Who
• Gerhard Schröder in dr Internet Movie Database

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Gerhard_Schröder“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.